Instalacja i konfiguracja Contao CMS w środowisku ServBay

Contao to potężny, otwartoźródłowy system zarządzania treścią (CMS), szczególnie polecany do budowy stron internetowych dla małych i średnich firm, portali czy nawet złożonych aplikacji webowych. Ten przewodnik szczegółowo opisuje, jak zainstalować i skonfigurować Contao w wygodnym, lokalnym środowisku deweloperskim ServBay na macOS, aby szybko rozpocząć pracę nad projektem opartym o Contao.

ServBay oferuje kompleksowe środowisko, integrujące PHP, Composer, usługi bazodanowe (takie jak MySQL/MariaDB, PostgreSQL) oraz serwery WWW (Caddy, Nginx, Apache), co znacznie upraszcza konfigurację lokalnej infrastruktury. Dzięki ServBay łatwo spełnisz wymagania środowiskowe Contao.

Czym jest Contao?

Contao to otwartoźródłowy system zarządzania treścią oparty na PHP, znany z przyjaznego interfejsu, dużej elastyczności oraz rozbudowanego panelu administracyjnego. Oferuje szeroki wachlarz funkcji, m.in. rozbudowane zarządzanie uprawnieniami, wersjonowanie, obsługę wielu języków, responsywną obsługę grafik i modularną architekturę, dzięki czemu łatwo rozbudować system przez dodatki. Główną ideą Contao jest zapewnienie solidnej bazy umożliwiającej tworzenie elastycznych, personalizowanych stron przez programistów i projektantów – bez konieczności zaczynania od podstaw.

Wymagania wstępne

Przed rozpoczęciem instalacji Contao upewnij się, że spełniasz następujące warunki:

1. ServBay zainstalowany i uruchomiony: ServBay musi być zainstalowany i działać na Twoim macOS. Upewnij się, że wybrana wersja PHP (Contao ma określone wymagania - sprawdź najnowsze w oficjalnej dokumentacji Contao) oraz usługa bazy danych (np. MySQL lub MariaDB) są aktywne w ServBay.
2. Composer: ServBay ma Composer zintegrowany domyślnie — nie musisz instalować go osobno.
3. Dostęp do terminala: Konieczny do uruchomienia poleceń Composer.

Kroki instalacji Contao

W tej sekcji przeprowadzimy Cię krok po kroku przez instalację i konfigurację Contao w środowisku ServBay.

Krok 1: Utworzenie katalogu projektu

Najpierw przejdź do domyślnego katalogu stron ServBay /Applications/ServBay/www i utwórz nowy podkatalog na projekt Contao.

cd /Applications/ServBay/www
mkdir servbay-contao-app
cd servbay-contao-app

Contao zostanie zainstalowane w katalogu servbay-contao-app.

Krok 2: Tworzenie projektu Contao za pomocą Composer

Contao rekomenduje użycie Composer zarówno do instalacji, jak i zarządzania projektem. Skoro Composer jest już wbudowany w ServBay, w katalogu projektu uruchom poniższe polecenie, by utworzyć nowy projekt Contao:

composer create-project contao/managed-edition .

Polecenie to pobierze najnowszą wersję Contao Managed Edition wraz ze wszystkimi zależnościami do bieżącego katalogu (.). Czas pobierania zależy od szybkości łącza internetowego.

O Contao Managed Edition: contao/managed-edition to oficjalna dystrybucja Contao, zawierająca jądro systemu, zalecane zależności oraz ustandaryzowaną strukturę projektu. Uwaga: przy instalacji tej wersji katalogiem publicznym (root directory) serwisu jest podkatalog web w Twoim projekcie.

Krok 3: Tworzenie bazy danych i użytkownika

Contao do przechowywania treści i konfiguracji potrzebuje bazy danych. ServBay udostępnia narzędzia takie jak phpMyAdmin lub Adminer, które pozwalają w prosty sposób utworzyć bazę i konto użytkownika. W przykładzie wykorzystamy phpMyAdmin:

1. Dostęp do phpMyAdmin wbudowanego w ServBay

   Otwórz lokalny adres ServBay: https://servbay.host/. Na stronie znajdziesz link do phpMyAdmin — kliknij, aby przejść do panelu zarządzania bazą.

2. Tworzenie użytkownika bazy danych

   Zaleca się utworzyć dedykowanego użytkownika bazy dla aplikacji Contao.

   a. Przejdź do strony zarządzania kontami użytkowników

   W głównym panelu phpMyAdmin kliknij na górnym pasku „Konta użytkowników”.
   

   b. Dodaj nowe konto użytkownika

   Kliknij „Dodaj konto użytkownika” i uzupełnij pola:
   
   *   **Nazwa użytkownika:** Wpisz dowolną nazwę, np. `contao_user`.
   *   **Host:** wybierz `localhost`, by ograniczyć dostęp do lokalnych połączeń (poprawia to bezpieczeństwo).
   *   **Hasło:** Ustaw **silne hasło** — przykład `password123` służy tylko demonstracji. W praktyce wybierz bardziej złożone, najlepiej wygenerowane przez menedżera haseł.
   *   **Powtórz hasło:** Wprowadź powtórnie wybrane hasło.
   
   W sekcji „Baza danych dla użytkownika” zazwyczaj wybierz „Utwórz bazę danych o tej samej nazwie i przyznaj wszystkie uprawnienia”. Utworzona zostanie baza danych o nazwie `contao_user`, a świeżo utworzony użytkownik otrzyma do niej pełne prawa.
   
   *   Upewnij się, że zaznaczono „Przyznaj wszystkie uprawnienia”.
   *   Kliknij „Wykonaj” na dole strony, aby zakończyć proces tworzenia użytkownika i bazy danych.
   

Krok 4: Konfiguracja witryny w ServBay

Teraz musisz dodać konfigurację strony w ServBay, wskazując na świeżo utworzony katalog projektu Contao.

1. Uruchom ServBay i dodaj nową witrynę

   Otwórz główny interfejs ServBay. W menu po lewej wybierz zakładkę „Witryny”, następnie kliknij „Dodaj”, by utworzyć nową konfigurację strony.

2. Uzupełnij dane konfiguracyjne strony

   • Nazwa: Wybierz rozpoznawalną nazwę, np. My Contao Site.
   • Domena: Ustaw lokalną domenę deweloperską, najlepiej z końcówką .local lub .servbay.demo, np. servbay-contao.local. ServBay sam zadba o jej poprawną obsługę na komputerze.
   • Typ witryny: Wybierz PHP.
   • Wersja PHP: Dobierz wersję PHP zgodną z wymaganiami Contao (szczegóły znajdziesz w oficjalnej dokumentacji).
   • Katalog root witryny: To bardzo ważny krok. Wersja contao/managed-edition jako katalog publiczny wykorzystuje podfolder web. Wskaż więc pełną ścieżkę do /Applications/ServBay/www/servbay-contao-app/web.

3. Zapisz konfigurację

   Po uzupełnieniu wszystkich pól naciśnij „Zapisz” u dołu okna ServBay. Konfiguracja zostanie zastosowana.

Krok 5: Uruchom internetowy instalator Contao

Kiedy konfiguracja strony jest gotowa, otwórz przeglądarkę i wejdź na skonfigurowaną domenę, aby uruchomić internetowy instalator Contao.

1. Dostęp do strony instalacji

   Wejdź w przeglądarce na własną domenę z dodanym /contao/install, np. https://servbay-contao.local/contao/install.

   Jeżeli wszystko zostało poprawnie skonfigurowane, zobaczysz stronę instalacji Contao.

2. Wprowadzenie danych bazy danych

   Instalator poprosi o dane do połączenia z bazą. Podaj dane stworzone w kroku 3:

   • Serwer bazy: localhost
   • Nazwa bazy: contao_user (jeśli wybrałeś tworzenie bazy o identycznej nazwie co użytkownik)
   • Użytkownik: contao_user
   • Hasło: hasło ustalone w kroku 3.

3. Utworzenie konta administratora

   Skorzystaj z formularza na stronie, aby ustawić nazwę, hasło i adres e-mail administratora. Wybierz silne hasło.

4. Dokończenie instalacji

   Podążaj za instrukcjami instalatora — zwykle należy utworzyć strukturę tabel bazy. Zatwierdź zmiany, klikając odpowiedni przycisk (np. „Zainstaluj” lub „Zakończ”).

Krok 6: Weryfikacja instalacji i logowanie się do panelu

Po zakończeniu instalatora możesz sprawdzić, czy Contao działa poprawnie, a następnie zalogować się do panelu administracyjnego.

1. Odwiedź stronę główną

   Wpisz w przeglądarce Twoją lokalną domenę, np. https://servbay-contao.local/. Powinieneś zobaczyć domyślną stronę powitalną Contao lub pustą stronę (zależnie od ustawień domyślnych). Oznacza to, że serwer działa, a interfejs publiczny jest dostępny.

2. Wejdź do panelu administracyjnego

   Strona logowania do zaplecza Contao znajduje się zazwyczaj pod adresem https://servbay-contao.local/contao.

   Użyj danych administratora utworzonych w kroku 5, aby się zalogować. Po zalogowaniu zyskasz dostęp do panelu zarządzania treścią, instalacji rozszerzeń i konfiguracji strony.

Najczęstsze pytania (FAQ)

P: Podczas próby wejścia na https://servbay-contao.local/ lub https://servbay-contao.local/contao/install pojawia się błąd. Co robić?

Odpowiedź:

• Sprawdź, czy ServBay działa: Upewnij się, że ServBay jest uruchomiony, a usługi PHP i serwer WWW (Caddy lub Nginx) są aktywne.
• Zweryfikuj konfigurację witryny: Sprawdź raz jeszcze czy konfiguracja domeny, typu strony, wersji PHP i katalogu root strony jest poprawna (przy contao/managed-edition katalogiem root jest web).
• Problemy z domeną/delegacją: ServBay automatycznie zarządza domenami .local. Przy innych lub w razie problemów – spróbuj zrestartować ServBay lub sprawdzić plik hosts (choć z reguły ServBay robi to za Ciebie).
• Sprawdź logi serwera WWW: W ServBay masz dostęp do logów (Caddy/Nginx) — sprawdź, czy nie zawierają szczegółowych błędów.

P: Co zrobić, jeśli nie można połączyć się z bazą danych?

Odpowiedź:

• Sprawdź, czy baza działa: Upewnij się, że serwis MySQL/MariaDB lub PostgreSQL jest aktywny w ServBay.
• Zweryfikuj dane logowania: Upewnij się, że nazwa hosta (localhost), nazwa bazy, użytkownika i hasło są identyczne z tymi, które ustawiłeś w phpMyAdmin.
• Uprawnienia użytkownika: Sprawdź, czy użytkownik bazy ma pełne prawa do swojej bazy.

P: Jak rozwiązać błędy uprawnień podczas instalacji?

Odpowiedź: Instalator Contao musi mieć prawo zapisu do niektórych katalogów. Standardowa konfiguracja ServBay zwykle wystarcza, ale w razie problemów użyj terminala, aby ustawić właściwe uprawnienia:

cd /Applications/ServBay/www/servbay-contao-app
sudo chown -R your_username:staff . # Zamień your_username na swoją nazwę użytkownika na macOS
sudo chmod -R 755 .
sudo chmod -R 777 var/ cache/ system/config/ # Contao może wymagać pełnych praw dostępu do tych katalogów

Stosuj chmod 777 ostrożnie — w środowisku produkcyjnym jest to niezalecane, ale lokalnie do celów deweloperskich można czasem tymczasowo zwiększyć uprawnienia.

Podsumowanie

Postępując zgodnie z tym przewodnikiem, powinieneś bez problemu zainstalować i skonfigurować Contao CMS w swoim lokalnym środowisku ServBay. Dzięki zintegrowanemu podejściu ServBay, zarządzanie zależnościami Composer, bazą danych oraz konfiguracją serwera WWW jest znacznie prostsze, co pozwala skupić się na rzeczywistej pracy z Contao. Teraz możesz rozpocząć tworzenie treści, projektowanie podstron, instalację dodatków i motywów oraz budowę swojego serwisu.

Po szczegółową dokumentację i więcej informacji na temat funkcji Contao zajrzyj do Oficjalnej Dokumentacji Contao.