Tạo và vận hành dự án FuelPHP trên môi trường phát triển cục bộ ServBay

FuelPHP là gì?

FuelPHP là một framework PHP linh hoạt, dạng mô-đun, được thiết kế dành cho phát triển ứng dụng web hiện đại. Framework này tuân theo mô hình Hierarchical Model-View-Controller (HMVC), cung cấp bộ tính năng mạnh mẽ nhằm giúp các lập trình viên xây dựng ứng dụng web chất lượng cao một cách nhanh chóng và hiệu quả. Nhờ khả năng mở rộng linh hoạt, hiệu suất vượt trội và dễ tích hợp, FuelPHP là lựa chọn hàng đầu của nhiều nhà phát triển PHP.

Những điểm nổi bật và lợi ích của FuelPHP

Kiến trúc HMVC: Hỗ trợ thiết kế MVC phân tầng giúp tổ chức, tái sử dụng mã nguồn và phát triển mô-đun – đặc biệt phù hợp với các dự án lớn hay phức tạp.
Hiệu suất cao: FuelPHP được tối ưu cho hiệu năng, xử lý tốt các yêu cầu đồng thời cao và quản lý tài nguyên hiệu quả.
Dễ mở rộng: Framework có cơ chế mở rộng linh hoạt, dễ dàng tích hợp thư viện bên thứ ba hoặc bổ sung chức năng tùy chỉnh đáp ứng yêu cầu dự án.
Bảo mật: Tích hợp nhiều tính năng bảo mật như xác thực tự động, lọc đầu ra (chống XSS), bảo vệ CSRF, phòng chống SQL injection, giúp xây dựng ứng dụng an toàn hơn.
Hỗ trợ cộng đồng mạnh: FuelPHP có cộng đồng lập trình viên năng động, dễ dàng tìm hỗ trợ hoặc nguồn tài nguyên bổ sung.

Nhờ những ưu điểm trên, FuelPHP giúp nhà phát triển xây dựng ứng dụng web hiệu quả, bảo mật và dễ bảo trì, thích hợp cho cả dự án nhỏ đến những sản phẩm doanh nghiệp lớn.

Thiết lập môi trường phát triển FuelPHP với ServBay

ServBay là môi trường phát triển web cục bộ được thiết kế dành cho lập trình viên, tích hợp sẵn PHP, Caddy/Nginx/Apache, MySQL/PostgreSQL/MongoDB, Redis cùng nhiều công cụ cần thiết. Sử dụng ServBay giúp bạn dễ dàng thiết lập môi trường vận hành cho dự án FuelPHP mà không cần cài đặt hay cấu hình thủ công các thành phần phụ trợ.

Tài liệu này hướng dẫn chi tiết cách tận dụng môi trường PHP, máy chủ web (Caddy), cơ sở dữ liệu và dịch vụ bộ nhớ đệm do ServBay cung cấp để tạo và chạy một dự án FuelPHP. Chúng ta sẽ sử dụng tính năng Website của ServBay để cấu hình máy chủ web, từ đó có thể truy cập và kiểm thử dự án nhanh chóng.

Yêu cầu trước khi bắt đầu

Hãy đảm bảo các điều kiện sau trước khi thực hiện:

Bạn đã cài đặt và chạy ServBay thành công trên macOS.
Môi trường PHP trong ServBay đã được kích hoạt (mặc định là bật).
Các dịch vụ cơ sở dữ liệu (ví dụ MySQL) và bộ nhớ đệm (Redis, Memcached) bạn định sử dụng đã được khởi chạy và hoạt động ổn định trong ServBay.
Composer đã được cài sẵn trong ServBay, không cần cài đặt thêm.

Tạo dự án FuelPHP mới

Đường dẫn lưu trữ dự án khuyến nghị

ServBay khuyến nghị đặt toàn bộ các dự án web tại thư mục /Applications/ServBay/www để dễ quản lý và cấu hình. Tài liệu này dùng đường dẫn này làm ví dụ.

Chuyển tới thư mục gốc website
Mở Terminal và chuyển tới thư mục gốc khuyến nghị:
bash
```
cd /Applications/ServBay/www
```
1
Tạo thư mục dự án
Tạo thư mục mới cho dự án FuelPHP và chuyển vào:
bash
```
mkdir servbay-fuelphp-app
cd servbay-fuelphp-app
```
1
2
Khởi tạo dự án FuelPHP bằng Composer
Ngay trong thư mục dự án, sử dụng Composer để tải về và khởi tạo framework FuelPHP. Dấu chấm (.) nghĩa là tạo trực tiếp trong thư mục hiện tại:
bash
```
composer create-project fuel/fuel .
```
1
Composer sẽ tự động tải FuelPHP và các package cần thiết vào trong thư mục servbay-fuelphp-app.

Cấu hình máy chủ Web (sử dụng tính năng Website của ServBay)

Để truy cập dự án FuelPHP qua trình duyệt, cần cấu hình một virtual host mới bằng tính năng Website của ServBay.

Mở giao diện chính của ServBay.
Chọn menu Website ở sidebar.
Nhấn nút Thêm Website ở góc phải phía trên.
Điền thông tin cấu hình sau:
- Tên: Đặt tên nhận diện cho website, ví dụ: My First FuelPHP Dev Site.
- Tên miền: Nhập tên miền local ví dụ: servbay-fuelphp-test.local. ServBay sẽ tự động ánh xạ tên miền này về máy cục bộ.
- Loại website: Chọn PHP.
- Phiên bản PHP: Chọn phiên bản PHP mong muốn, ví dụ 8.3.
- Thư mục gốc website: Chỉ định thư mục đầu vào của dự án FuelPHP – file khởi động là public/index.php, do đó hãy chọn thư mục con public: /Applications/ServBay/www/servbay-fuelphp-app/public.
Nhấn Thêm để lưu cấu hình.

ServBay sẽ tự động cập nhật cấu hình Caddy và reload dịch vụ để kích hoạt tên miền mới.

Để tham khảo thêm quá trình thêm website, hãy xem tài liệu Thêm website đầu tiên trong documentation của ServBay.

Cấu hình kết nối dịch vụ cho dự án FuelPHP

Thông thường, dự án FuelPHP cần cấu hình kết nối tới dịch vụ cơ sở dữ liệu, bộ nhớ đệm, v.v.

Cấu hình cơ sở dữ liệu

Cấu hình database nằm ở file fuel/app/config/development/db.php. Bạn cần sửa file này với thông tin cấu hình phù hợp. Ví dụ dùng dịch vụ MySQL mặc định của ServBay:

php

<?php
/**
 * Thiết lập cơ sở dữ liệu cho môi trường development. Những thiết lập này sẽ được cộng gộp với cấu hình toàn cục.
 */
return [
    'default' => [
        'connection' => [
            'dsn'      => 'mysql:host=localhost;dbname=fuel_dev', // Đảm bảo đã tạo sẵn cơ sở dữ liệu fuel_dev
            'username' => 'root', // Tài khoản MySQL mặc định của ServBay
            'password' => 'root', // Mật khẩu mặc định (chỉ dùng cho môi trường dev!)
        ],
        'identifier' => '`', // MySQL yêu cầu sử dụng dấu backtick làm ký hiệu định danh
    ],
];

Lưu ý:

Hãy tạo sẵn database với tên fuel_dev trong công cụ quản lý database của ServBay (phpMyAdmin, Adminer...). Mặc định MySQL của ServBay có user root và mật khẩu root, nên chỉ nên dùng cho môi trường cục bộ.
'identifier' => ''` là bắt buộc cho MySQL, giúp truy vấn chính xác tên bảng và trường.

Cấu hình bộ nhớ đệm (Memcached & Redis)

FuelPHP hỗ trợ nhiều loại bộ nhớ đệm. Cấu hình được thực hiện trong file fuel/app/config/cache.php. Đảm bảo dịch vụ Memcached và/hoặc Redis đã khởi chạy trong ServBay.

Cấu hình Memcached (fuel/app/config/cache.php):

Nếu dùng Memcached làm bộ nhớ đệm mặc định:

php

<?php
return [
    'driver' => 'memcached', // Chọn driver mặc định là memcached
    'memcached' => [
        'cache_id' => 'fuel', // ID nhận dạng cache
        'servers' => [
             'default' => [
                'host'   => '127.0.0.1', // Địa chỉ mặc định của Memcached
                'port'   => 11211,      // Cổng mặc định của Memcached
                'weight' => 100,
            ],
        ],
        'compression' => false, // Có sử dụng nén hay không
    ],
    // ... cấu hình các driver cache khác
];

Phiên bản PHP trong ServBay thường đã cài sẵn extension của Memcached.

Cấu hình Redis (fuel/app/config/redis.php):

Nếu dùng Redis, hãy cấu hình các thông số kết nối tại file riêng redis.php:

php

<?php
return [
    'default' => [
        'hostname' => '127.0.0.1', // Địa chỉ lắng nghe mặc định của Redis
        'port'     => 6379,      // Cổng mặc định
        'database' => 0,         // Chỉ số database trong Redis
    ],
    // Bạn có thể cấu hình nhiều kết nối Redis khác nhau
];

ServBay PHP thường đã có extension Redis tích hợp sẵn.

Ví dụ về dịch vụ cơ sở dữ liệu và bộ nhớ đệm

Để minh họa FuelPHP tương tác với database và bộ nhớ đệm, ta sẽ thêm một số ví dụ mã nguồn.

Chuẩn bị bảng cơ sở dữ liệu (Migration với FuelPHP)

FuelPHP có công cụ Oil để quản lý migration (di chuyển/biến đổi cấu trúc database).

Tạo file migration
Tại thư mục dự án (servbay-fuelphp-app), tạo migration cho bảng users:
bash
```
php oil generate migration create_users_table
```
1
Lệnh này tạo file mới trong fuel/app/migrations với tên kèm timestamp.

Chỉnh sửa file migration

Mở file vừa tạo tại fuel/app/migrations/xxxxxxxxxxxx_create_users_table.php, chỉnh sửa hai phương thức up() và down():

php

<?php
namespace Fuel\Migrations;

use Fuel\Core\DBUtil;

class Create_users_table
{
    public function up()
    {
        // Tạo bảng users
        DBUtil::create_table('users', [
            'id'          => ['type' => 'int', 'constraint' => 11, 'auto_increment' => true],
            'name'        => ['type' => 'varchar', 'constraint' => 100],
            'email'       => ['type' => 'varchar', 'constraint' => 100, 'unique' => true],
        ], ['id'], true, 'InnoDB', 'utf8mb4_unicode_ci'); // Cấu hình khóa, chỉ mục, engine và charset
    }

    public function down()
    {
        // Xóa bảng users khi rollback
        DBUtil::drop_table('users');
    }
}

Chạy migration
Tại thư mục dự án, chạy migration để tạo bảng:
bash
```
php oil refine migrate
```
1
Nếu không có lỗi, bảng users sẽ xuất hiện trong database fuel_dev.

Thêm mã nguồn controller ví dụ

Chỉnh sửa file fuel/app/classes/controller/welcome.php, thêm một số hàm minh họa thao tác với database và bộ nhớ đệm:

php

<?php
use Fuel\Core\Controller;
use Fuel\Core\Response;
use Fuel\Core\Cache;
use Fuel\Core\DB; // Đưa vào DB facade
use Fuel\Core\Redis; // Đưa vào Redis facade

class Controller_Welcome extends Controller
{
    // Action mặc định trang chủ
    public function action_index()
    {
        return Response::forge('Hello ServBay!');
    }

    // Action ví dụ Memcached
    public function action_memcached()
    {
        // Thử lấy dữ liệu từ cache
        $value = Cache::get('servbay_memcached_key');

        if ($value === false) {
            // Nếu cache chưa có thì thiết lập dữ liệu vào
            $value = 'Hello Memcached from ServBay!';
            Cache::set('servbay_memcached_key', $value, 60); // Cache 60 giây
            $value .= ' (from cache)';
        } else {
            $value .= ' (cached)';
        }

        return Response::forge($value);
    }

    // Action ví dụ Redis
    public function action_redis()
    {
        // Lấy instance của Redis (kết nối mặc định)
        $redis = \Redis_Db::instance(); // FuelPHP 1.x dùng Redis_Db::instance()
        // Nếu có nhiều kết nối, dùng \Redis_Db::instance('connection_name')

        // Ghi dữ liệu vào Redis
        $redis->set('servbay_redis_key', 'Hello Redis from ServBay!');

        // Đọc dữ liệu từ Redis
        $value = $redis->get('servbay_redis_key');

        return Response::forge($value);
    }

    // Action ví dụ ghi vào MySQL
    public function action_mysql_add()
    {
        try {
            // Thêm một bản ghi vào bảng users
            $result = DB::insert('users')->set([
                'name' => 'ServBay Demo User ' . time(), // Unique theo timestamp
                'email' => 'demo_user_' . time() . '@servbay.test',
            ])->execute(); // Khoảng kết quả trả về gồm ID mới được chèn

            return Response::forge('User added with ID: ' . $result[0]);
        } catch (\Database_Exception $e) {
            // Bắt lỗi database, ví dụ duplicate email
            return Response::forge('Error adding user: ' . $e->getMessage(), 500);
        }
    }

    // Action ví dụ đọc data từ MySQL
    public function action_mysql()
    {
        // Lấy tất cả bản ghi từ bảng users
        $users = DB::select('id', 'name', 'email')->from('users')->execute()->as_array();

        // Trả về danh sách user dạng JSON
        return Response::forge(json_encode($users, JSON_PRETTY_PRINT));
    }
}

Lưu ý:

Cần import DB và Redis facade để sử dụng trực tiếp.
Khóa cache của Memcached/Redis dùng tiền tố servbay_ để tránh xung đột.
Ví dụ ghi vào MySQL có logic thời gian và xử lý lỗi cơ bản.
Trong FuelPHP 1.x, dùng \Redis_Db::instance() để lấy instance Redis.

Cấu hình route

Để truy cập các Action vừa thêm qua URL, cần cấu hình routing trong file fuel/app/config/routes.php. FuelPHP mặc định đã có route tới Controller_Welcome, nhưng các action memcached, redis, mysql_add, mysql cần khai báo cụ thể.

Thêm hoặc sửa trong mảng trả về ở file routes:

php

<?php
return array(
    '_root_'  => 'welcome/index',  // Route mặc định về trang chủ index
    '_404_'   => 'welcome/404',    // Route trang lỗi 404

    // Khai báo route cho các action ví dụ
    'memcached'   => 'welcome/memcached',
    'redis'       => 'welcome/redis',
    'mysql_add'   => 'welcome/mysql_add',
    'mysql'       => 'welcome/mysql',

    // ... các route khác
);

Truy cập và kiểm thử website

Giờ đây, bạn có thể mở trình duyệt và truy cập domain đã cấu hình trong ServBay https://servbay-fuelphp-test.local để kiểm thử hoạt động của dự án FuelPHP.

Truy cập trang chủ: https://servbay-fuelphp-test.local
- Kết quả mong đợi: Hello ServBay!
Kiểm thử Memcached: https://servbay-fuelphp-test.local/memcached
- Lần đầu có thể thấy: Hello Memcached from ServBay! (from cache) (nếu cache hoạt động)
- Lần sau có thể thấy: Hello Memcached from ServBay! (cached) (nếu cache chưa hết hạn)
Kiểm thử Redis: https://servbay-fuelphp-test.local/redis
- Kết quả mong đợi: Hello Redis from ServBay! (nếu Redis chạy tốt)
Thêm user vào MySQL: https://servbay-fuelphp-test.local/mysql_add
- Xuất hiện: User added with ID: [ID chèn mới] (nếu database hoạt động & bảng đã có)
Đọc danh sách user MySQL: https://servbay-fuelphp-test.local/mysql
- Trả về mảng JSON gồm các bản ghi trong bảng users (nếu có dữ liệu)

Về HTTPS: ServBay mặc định cài đặt chứng chỉ SSL cho các website cục bộ, được ký bởi ServBay User CA hoặc ServBay Public CA. Nếu trình duyệt thông báo không tin cậy, hãy kiểm tra đã cài chứng chỉ CA của ServBay vào hệ thống.

Lưu ý đặc biệt

Đảm bảo các dịch vụ PHP, Caddy (hoặc Nginx/Apache), MySQL, Redis, Memcached... bạn sử dụng đều đang chạy trong giao diện chính của ServBay.
Hãy xác nhận đã tạo database fuel_dev qua công cụ quản lý database của ServBay (hoặc đã cấu hình đúng tên database tồn tại trong db.php). Migration của FuelPHP chỉ tạo bảng, không tạo database tự động.
File khởi động của FuelPHP là public/index.php, do đó cấu hình Website trong ServBay cần trỏ thư mục gốc tới thư mục con public của dự án.

Tổng kết

Nhờ ServBay, bạn có thể nhanh chóng thiết lập toàn bộ môi trường phát triển cục bộ hoàn chỉnh cho dự án FuelPHP trên macOS. Hướng dẫn này đã trình bày chi tiết cách tạo dự án, cấu hình website với ServBay, kết nối tới database và bộ nhớ đệm, cũng như kiểm tra hoạt động qua các đoạn mã ví dụ. Các thành phần tích hợp sẵn và quy trình cấu hình tối giản của ServBay giúp nâng cao hiệu suất phát triển ứng dụng của bạn.

Mong rằng tài liệu này sẽ giúp bạn khởi đầu dễ dàng với FuelPHP trong môi trường ServBay!

Tạo và vận hành dự án FuelPHP trên môi trường phát triển cục bộ ServBay ​

FuelPHP là gì? ​

Những điểm nổi bật và lợi ích của FuelPHP ​

Thiết lập môi trường phát triển FuelPHP với ServBay ​

Yêu cầu trước khi bắt đầu ​

Tạo dự án FuelPHP mới ​

Cấu hình máy chủ Web (sử dụng tính năng Website của ServBay) ​

Cấu hình kết nối dịch vụ cho dự án FuelPHP ​

Cấu hình cơ sở dữ liệu ​

Cấu hình bộ nhớ đệm (Memcached & Redis) ​

Ví dụ về dịch vụ cơ sở dữ liệu và bộ nhớ đệm ​

Chuẩn bị bảng cơ sở dữ liệu (Migration với FuelPHP) ​

Thêm mã nguồn controller ví dụ ​

Cấu hình route ​

Truy cập và kiểm thử website ​

Lưu ý đặc biệt ​

Tổng kết ​