Cách Nâng Cấp và Di Chuyển MySQL/MariaDB trong ServBay

Tổng quan

Trong quá trình phát triển nội bộ, bạn có thể cần thay đổi phiên bản mặc định của MySQL hoặc MariaDB trong môi trường ServBay để đáp ứng yêu cầu dự án hoặc tận dụng các tính năng, bản cập nhật bảo mật mới nhất. Tài liệu này cung cấp hướng dẫn từng bước rõ ràng, chi tiết giúp bạn thực hiện chuyển đổi một cách an toàn, bao gồm các bước quan trọng như sao lưu và phục hồi dữ liệu.

Ứng dụng

• Nâng cấp lên phiên bản mới nhất: Để tận hưởng tính năng mới, cải thiện hiệu năng và nhận các bản vá bảo mật.
• Kiểm thử tương thích dự án: Xác minh hoạt động của ứng dụng trên các phiên bản cơ sở dữ liệu khác nhau.
• Đáp ứng yêu cầu phụ thuộc của dự án: Một số dự án yêu cầu sử dụng phiên bản cơ sở dữ liệu nhất định.

Điều kiện tiên quyết

• Đã cài đặt và khởi động ServBay.
• Có kiến thức cơ bản về dòng lệnh.
• Biết mật khẩu người dùng root của cơ sở dữ liệu hiện tại.
• Đảm bảo đủ dung lượng ổ đĩa để cài đặt phiên bản mới và lưu trữ file sao lưu.

Các bước thao tác

Sau đây sẽ lấy ví dụ di chuyển từ MariaDB 10.11 sang MariaDB 11.3 để hướng dẫn chi tiết quá trình chuyển đổi. Với MySQL, các bước cũng tương tự.

1. Sao lưu cơ sở dữ liệu phiên bản cũ

Trước khi chuyển đổi phiên bản, rất nên sao lưu đầy đủ tất cả dữ liệu cơ sở dữ liệu hiện tại. Điều này giúp tránh mất mát dữ liệu và cho bạn điểm khôi phục khi có vấn đề tương thích.

Sử dụng công cụ mysqldump là cách tiêu chuẩn để sao lưu dữ liệu. Mở Terminal và thực hiện lệnh sau:

mysqldump -uroot -p --all-databases --opt > mariadb_backup.sql

• -u root: Kết nối cơ sở dữ liệu bằng người dùng root.
• -p: Nhắc nhập mật khẩu người dùng root.
• --all-databases: Sao lưu tất cả cơ sở dữ liệu.
• --opt: Gồm tập hợp các tùy chọn như --add-drop-table, --add-locks, --create-command, --disable-keys, --extended-insert, --lock-tables, --quick, --set-charset... tối ưu file backup và đảm bảo tính di động.
• > mariadb_backup.sql: Xuất kết quả sao lưu vào file mariadb_backup.sql trong thư mục hiện tại bạn chạy lệnh, thường là thư mục Home (~) của người dùng.

Sau khi chạy lệnh, hãy nhập mật khẩu root của MariaDB theo hướng dẫn. Quá trình sao lưu sẽ không hiển thị nhiều thông tin cho đến khi xong. Kiểm tra lại dung lượng file mariadb_backup.sql để đảm bảo không bị trống.

2. Cài đặt phiên bản mới muốn sử dụng

Mở giao diện ứng dụng ServBay. Điều hướng tới tab Packages (Gói phần mềm). Ở danh mục cơ sở dữ liệu, tìm MariaDB hoặc MySQL, chọn phiên bản bạn muốn chuyển đổi (ví dụ MariaDB 11.3), sau đó nhấn nút cài đặt.

Chờ ServBay tải xuống và hoàn thành cài đặt phiên bản mới.

3. Vô hiệu hóa cơ sở dữ liệu phiên bản cũ

Sau khi cài đặt xong phiên bản mới, quay lại tab Packages (Gói phần mềm) của ServBay. Tìm phiên bản cơ sở dữ liệu cũ đang chạy (ví dụ MariaDB 10.11). Nhấn vào biểu tượng trạng thái bên cạnh (thường là hình tròn màu xanh lục) để tắt nó. Biểu tượng trạng thái sẽ chuyển sang màu xám.

4. Kích hoạt cơ sở dữ liệu phiên bản mới

Sau khi vô hiệu hóa phiên bản cũ, tìm phiên bản mới vừa cài đặt (ví dụ MariaDB 11.3). Nhấn vào biểu tượng trạng thái để bật nó lên. Biểu tượng sẽ chuyển sang màu xanh lục, báo hiệu cơ sở dữ liệu mới đã khởi động thành công.

5. Thiết lập phiên bản mới làm mặc định

Chỉ bật phiên bản mới và tắt phiên bản cũ thôi chưa đủ để hệ thống sử dụng mặc định phiên bản mới. Bạn cần chỉ định rõ phiên bản mặc định trong phần thiết lập của ServBay.

Đi tới bảng Settings (Cài đặt) của ứng dụng ServBay. Trong phần thiết lập liên quan đến cơ sở dữ liệu, tìm mục chọn phiên bản mặc định của MySQL hoặc MariaDB. Chọn phiên bản mới vừa kích hoạt (ví dụ MariaDB 11.3) trong danh sách thả xuống.

Nhấn nút Apply (Áp dụng) ở dưới cùng để lưu thay đổi.

6. Xác nhận đã thiết lập phiên bản mặc định thành công

Quay lại bảng Packages (Gói phần mềm) của ServBay. Bạn sẽ thấy bên cạnh phiên bản mới (ví dụ MariaDB 11.3) có ghi chú rõ là phiên bản mặc định hiện tại.

7. Kiểm tra phiên bản mặc định qua dòng lệnh

Mở Terminal, chạy lệnh sau để xác nhận phiên bản cơ sở dữ liệu mặc định của hệ thống đã đổi thành công:

mysql -V

Kết quả trả về sẽ hiển thị thông tin phiên bản mới, ví dụ: mysql Ver 11.3.2-MariaDB ....

8. Khôi phục dữ liệu từ bản sao lưu

Bây giờ, hãy phục hồi dữ liệu đã sao lưu vào phiên bản cơ sở dữ liệu mới. Thực hiện lệnh sau trong Terminal:

mysql -uroot -p < mariadb_backup.sql

• -u root: Kết nối cơ sở dữ liệu bằng người dùng root.
• -p: Nhắc nhập mật khẩu người dùng root.
• < mariadb_backup.sql: Đưa nội dung file mariadb_backup.sql vào MySQL client để thực thi các câu lệnh SQL và khôi phục dữ liệu.

Sau khi nhập lệnh, hãy điền mật khẩu root của phiên bản mới (thường giống phiên bản cũ trừ khi bạn đã cập nhật sau khi khởi động lần đầu). Quá trình phục hồi có thể mất chút thời gian tùy vào dung lượng backup.

Lưu ý: Trong quá trình phục hồi, Terminal có thể hiển thị một số cảnh báo hoặc lỗi, đặc biệt nếu có sự khác biệt giữa phiên bản mới và cũ, hoặc backup chứa các tính năng đặc thù của phiên bản cũ (như storage engine, hàm, hoặc mệnh đề DEFINER). Đa phần với các ứng dụng web phổ biến, có thể bỏ qua các cảnh báo này, nhưng với môi trường sản xuất hoặc ứng dụng phức tạp, nên kiểm tra kỹ các vấn đề phát sinh.

9. Kiểm tra dữ liệu đã phục hồi hoàn tất

Sau khi phục hồi xong, đăng nhập vào cơ sở dữ liệu để kiểm tra tính toàn vẹn:

mysql -uroot -p

Nhập mật khẩu để vào giao diện dòng lệnh của MariaDB/MySQL. Sử dụng câu lệnh sau để xem các cơ sở dữ liệu có sẵn:

SHOW DATABASES;

Bạn có thể kiểm tra sâu hơn từng database, từng bảng và thực thi các truy vấn để đảm bảo mọi dữ liệu đã khôi phục chính xác, ứng dụng đã kết nối và hoạt động bình thường.

Lưu ý

• Tương thích dữ liệu: Dù MySQL/MariaDB luôn nỗ lực duy trì khả năng tương thích, nâng cấp giữa các phiên bản lớn (ví dụ từ 5.7 lên 8.0 hoặc MariaDB 10.x lên 11.x) có thể có những khác biệt gây không tương thích. Đừng quên đọc kỹ tài liệu chính thức để biết chi tiết từng phiên bản.
• File cấu hình: ServBay duy trì file cấu hình riêng biệt cho từng phiên bản cơ sở dữ liệu (ví dụ my.cnf hoặc my.ini). Nếu bạn từng tùy chỉnh file cấu hình phiên bản cũ, cần chuyển các thay đổi đó sang file cấu hình của phiên bản mới bằng tay. Những file này thường nằm trong thư mục cài đặt ServBay (ví dụ /Applications/ServBay/etc/mysql/phiên-bản/my.cnf).
• Hiệu năng: Phiên bản mới có thể có cấu hình mặc định hoặc tối ưu bên trong khác nhau. Sau khi chuyển đổi, hãy kiểm thử hiệu năng ứng dụng và điều chỉnh cấu hình nếu cần.
• Cổng kết nối: Mặc định, các phiên bản cơ sở dữ liệu ServBay đều lắng nghe trên cổng chuẩn (ví dụ 3306). Việc chuyển đổi mặc định không làm thay đổi cổng. Nếu muốn chạy nhiều phiên bản song song, hãy tự chỉnh file cấu hình để sử dụng cổng khác nhau.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

• Q: Tại sao phiên bản cơ sở dữ liệu mới cài không khởi động được?
  • A: Kiểm tra trạng thái hiển thị và log trong bảng điều khiển Packages của ServBay. File log thường nằm tại var/log/mysql hoặc var/log/mariadb trong thư mục cài đặt ServBay. Log sẽ giúp bạn chẩn đoán các lỗi như cấu hình sai, trùng cổng hoặc vấn đề về quyền truy cập.
• Q: Quá trình phục hồi dữ liệu gặp lỗi phải xử lý thế nào?
  • A: Đọc kỹ thông báo lỗi. Lỗi hay gặp gồm vấn đề về bộ ký tự (bổ sung tùy chọn --default-character-set=utf8mb4 cho mysqldump có thể giúp), lỗi quyền của DEFINER (có thể thay thế hàng loạt mệnh đề DEFINER trong file backup), hoặc file backup bị lỗi. Với database lớn, nên dùng công cụ mydumper/myloader để sao lưu/khôi phục song song nhanh hơn.
• Q: Có thể chuyển đổi phiên bản mà không cần sao lưu và phục hồi được không?
  • A: Không nên, nhất là khi nâng cấp giữa các phiên bản lớn. Chuyển đổi trực tiếp rất dễ gây lỗi cấu trúc dữ liệu, mất hoặc hỏng dữ liệu. Sao lưu và phục hồi là cách an toàn nhất.
• Q: Sau chuyển đổi phiên bản, website/app không kết nối được cơ sở dữ liệu thì sao?
  • A: Đảm bảo phiên bản cơ sở dữ liệu mới đã khởi động thành công, đã đặt làm mặc định trong ServBay. Kiểm tra lại cấu hình kết nối của app: host (thường là 127.0.0.1 hoặc localhost), cổng (3306 mặc định), username và password.

Tổng kết

Thực hiện theo các bước trong tài liệu này, bạn có thể chuyển đổi phiên bản mặc định của MySQL hoặc MariaDB trong môi trường ServBay một cách an toàn và suôn sẻ. Quy trình cốt lõi gồm: sao lưu dữ liệu, cài đặt và kích hoạt phiên bản mới, chỉ định rõ phiên bản mặc định trong ServBay, và cuối cùng là phục hồi dữ liệu. Đừng chủ quan trong khâu sao lưu cũng như luôn kiểm tra lại dữ liệu và ứng dụng trước khi đưa vào sử dụng.