วิธีโหลด PHP Extension ของบุคคลที่สามบน ServBay

ServBay เป็นสภาพแวดล้อมพัฒนาเว็บในเครื่อง (Local Web Development) ที่ทรงพลัง มาพร้อมกับ PHP Extension ที่ถูกใช้บ่อยไว้อยู่แล้ว ผู้ใช้สามารถตั้งค่าและเปิดใช้งานส่วนขยายเหล่านี้ได้โดยตรงผ่านเมนู แพ็คเกจ (Packages) -> ภาษา (Languages) -> เวอร์ชัน PHP -> ขยาย (Extensions)

ทว่า บางครั้งนักพัฒนาอาจจำเป็นต้องติดตั้ง PHP Extension ภายนอก หรือที่คอมไพล์เอง ซึ่ง ServBay ไม่ได้มีมาให้ในค่าเริ่มต้น คู่มือนี้จะพาคุณตั้งค่าโหลด Extension ประเภทนี้กับ PHP เวอร์ชันที่ต้องการบน ServBay โดยยกตัวอย่าง ionCube Loader กระบวนการนี้ใช้กับ Zend Extension อื่น ๆ หรือไฟล์ .so ที่คุณคอมไพล์เองได้เช่นกัน

หมายเหตุสำคัญเกี่ยวกับ Zend Extension:
ionCube Loader ถือเป็น Zend Extension ซึ่งต้องทำงานร่วมกับ Zend Engine ของ PHP โดยตรง ดังนั้น ในการตั้งค่าจะต้องใช้คำสั่ง zend_extension แทนการใช้ extension แบบ Extension ปกติ กรุณาแยกแยะให้ถูกต้องเสมอ

ข้อกำหนดเบื้องต้น

• คุณได้ติดตั้งและกำลังใช้งาน ServBay บน macOS แล้ว
• คุณมีสิทธิ์ผู้ดูแลระบบ (Admin) และเข้าถึงไฟล์ระบบกับการตั้งค่า ServBay ได้
• คุณมีความคุ้นเคยกับแอป Terminal ของ macOS
• ได้ไฟล์ PHP Extension ที่ต้องการโหลดมาไว้แล้ว (มักเป็น .so) และมั่นใจว่าไฟล์นี้รองรับ PHP เวอร์ชันที่คุณใช้งานกับ ServBay รวมถึงสถาปัตยกรรมเครื่อง (Intel หรือ Apple Silicon) และตัวเลือกคอมไพล์ (NTS/ZTS) ตรงกัน

ข้อควรระวัง: สถาปัตยกรรมต้องตรงกันเท่านั้น

ServBay มีแพ็คเกจ PHP สำหรับทั้ง Intel (x86_64) และ Apple Silicon (ARM64 เช่น M1/M2/M3/M4) แบบ Native หากโหลดไฟล์ .so กรุณาตรวจสอบให้แน่ใจว่าสถาปัตยกรรมของ .so ตรงกับ PHP Package ของ ServBay ที่ใช้งาน

หากสถาปัตยกรรมไม่ตรงกัน จะทำให้ PHP เปิดไม่ติดหรือเกิดข้อผิดพลาดทันที

คุณสามารถใช้คำสั่ง file ใน Terminal ตรวจสอบสถาปัตยกรรมของ Executable หรือไฟล์ .so ได้ดังนี้:

1. ตรวจสอบสถาปัตยกรรมของ PHP ที่มากับ ServBay (เปลี่ยน 8.3 ให้ตรงกับเวอร์ชันจริงที่ใช้งาน):

   file /Applications/ServBay/package/php/8.3/current/bin/php

   ผลลัพธ์ตัวอย่าง:

   /Applications/ServBay/package/php/8.3/current/bin/php: Mach-O 64-bit executable arm64 # หมายถึง Apple Silicon ARM64

   หรือ

   /Applications/ServBay/package/php/8.3/current/bin/php: Mach-O 64-bit executable x86_64 # หมายถึง Intel x86_64

2. ตรวจสอบสถาปัตยกรรมของไฟล์ .so ที่โหลดมา (เปลี่ยน xdebug.so ให้ตรงตามชื่อไฟล์ที่ใช้งาน):

   file xdebug.so

   ตัวอย่างผลลัพธ์:

   xdebug.so: Mach-O 64-bit bundle arm64 # หมายถึง Apple Silicon ARM64

   หรือ

   xdebug.so: Mach-O 64-bit bundle x86_64 # หมายถึง Intel x86_64

   ให้ผลลัพธ์ของขั้นตอนที่ 1 และ 2 ตรงกันทุกประการ

ขั้นตอนการดำเนินการ

ขั้นตอนที่ 1: ดาวน์โหลดไฟล์ Extension ภายนอก (ตัวอย่างใช้ ionCube Loader)

1. ไปที่ หน้าดาวน์โหลด ionCube Loader อย่างเป็นทางการ เลือกเวอร์ชันให้ตรงกับสถาปัตยกรรมบน macOS คุณ หากใช้ macOS ARM64 (Apple Silicon M ซีรีส์) ให้เลือกเวอร์ชัน Darwin ARM64
   ตัวอย่างลิงก์ดาวน์โหลด (โปรดตรวจสอบเวอร์ชันล่าสุดที่เว็บไซต์ แนะนำนี้เป็นเพียงตัวอย่าง):
   https://downloads.ioncube.com/loader_downloads/ioncube_loaders_dar_arm64.tar.gz
2. หลังดาวน์โหลดจะได้ไฟล์ .tar.gz เช่น ioncube_loaders_dar_arm64.tar.gz

ขั้นตอนที่ 2: ระบุ PHP เวอร์ชันเป้าหมายและโฟลเดอร์ Extensions ของ ServBay

1. เปิดแอปพลิเคชั่น ServBay

2. เลือกเมนู แพ็คเกจ (Packages) ทางซ้าย จากนั้นเลือก ภาษา (Languages)

3. ทางขวาจะเห็น PHP เวอร์ชันต่าง ๆ ให้จดเลขเวอร์ชัน PHP ที่จะติดตั้ง ionCube Loader (เช่น PHP 8.3)

4. ค้นหาโฟลเดอร์ Extensions ติดตั้ง (extension_dir) ของ PHP เวอร์ชันนั้น ServBay วางไฟล์ .so ไว้ตำแหน่งเฉพาะเสมอ ซึ่งขึ้นอยู่กับที่อยู่ติดตั้ง เวอร์ชัน และตัวเลือกการคอมไพล์

   วิธีที่แม่นยำสุดคือใช้คำสั่ง Terminal:

   เปิด Terminal แล้วรัน (เปลี่ยน /Applications/ServBay/package/php/8.3/current/bin/php เป็น path ของ PHP ที่ใช้อยู่จริง):

   /Applications/ServBay/package/php/8.3/current/bin/php -i | grep extension_dir

   ผลลัพธ์จะแจ้งค่าเช่น
   extension_dir => /Applications/ServBay/package/php/8.3/8.3.16/lib/php/extensions/no-debug-non-zts-20230831
   ให้จดตำแหน่งนี้ไว้ใช้ในขั้นตอนถัดไป

ขั้นตอนที่ 3: แตกไฟล์และวาง Loader ไว้ในโฟลเดอร์

1. เปิดแอป Terminal

2. ใช้คำสั่ง cd ไปยังโฟลเดอร์ที่ดาวน์โหลดไฟล์ .tar.gz ไว้ (โดยปกติคือ ~/Downloads)

   cd ~/Downloads

3. แตกไฟล์ดาวน์โหลด:

   tar -zxvf ioncube_loaders_dar_arm64.tar.gz

   จะได้โฟลเดอร์ใหม่ชื่อ ioncube

4. เข้าโฟลเดอร์ ioncube:

   cd ioncube

5. จะเจอไฟล์ .so สำหรับ PHP เวอร์ชันต่าง ๆ เช่น ioncube_loader_dar_8.3.so ให้เลือกไฟล์ที่ตรงกับเวอร์ชัน PHP เป้าหมาย

6. คัดลอกไฟล์ .so ที่เลือก ไปยัง extension_dir ที่ได้จากขั้นตอนที่ 2 เช่นถ้า extension_dir คือ /Applications/ServBay/package/php/8.3/8.3.16/lib/php/extensions/no-debug-non-zts-20230831/ และติดตั้ง PHP 8.3:

   cp ioncube_loader_dar_8.3.so /Applications/ServBay/package/php/8.3/8.3.16/lib/php/extensions/no-debug-non-zts-20230831/

   • อย่าลืมเปลี่ยน path ปลายทางให้ตรงตามที่ได้จาก php -i
   • ต้องใช้ไฟล์ .so ที่ตรง VS PHP Version และ Architecture (รายละเอียดดูที่ "ข้อกำหนดเบื้องต้น")

ขั้นตอนที่ 4: ตั้งค่าโหลด Extension ใน ServBay

1. กลับไปในแอป ServBay

2. เลือก ภาษา (Languages) เลือก PHP เวอร์ชันที่ต้องการ (เช่น PHP 8.3)

3. ไปที่แท็บ PHP

4. เลื่อนลงมาที่กล่องข้อความ Additional Parameters

5. เพิ่มคำสั่งนี้ในกล่องนั้น (เปลี่ยนชื่อไฟล์ให้ตรงกับที่คัดลอกไปจริง):

   zend_extension = ioncube_loader_dar_8.3.so

   • สำคัญ: ชื่อไฟล์ต้องตรงกับชื่อจริงใน extension_dir
   • ต้องใช้ zend_extension แทน extension เพราะ ionCube Loader เป็น Zend Extension
   • ไม่ต้องใส่ path เต็ม ถ้าไฟล์อยู่ใน extension_dir แล้ว
   • หากมีการตั้งค่าอื่น ๆ อยู่แล้ว ให้เพิ่มบรรทัดใหม่นี้เพิ่มเข้าไปเฉย ๆ

   (ภาพตัวอย่าง - หน้าจริงอาจแตกต่างตามเวอร์ชัน)

6. กด Save ที่มุมล่างขวาเพื่อบันทึกการตั้งค่า

ขั้นตอนที่ 5: รีสตาร์ทบริการ PHP

หลังจากกด Save ใน ServBay ระบบจะตรวจจับการเปลี่ยนแปลงและพยายาม restart บริการ PHP ให้อัตโนมัติ โดยปกติไม่จำเป็นต้องรีสตาร์ทเอง

ขั้นตอนที่ 6: ตรวจสอบว่าโหลด Extension สำเร็จ

คุณสามารถตรวจสอบว่าทำงานสำเร็จด้วยสองวิธีหลัก ๆ

1. ตรวจสอบผ่าน Terminal:

   • เปิด Terminal

   • รันคำสั่งนี้ (ใส่ path PHP ให้ตรงกับที่ใช้งาน):

     /Applications/ServBay/package/php/8.3/current/bin/php -m | grep -i ioncube

     ถ้าโหลดสำเร็จจะเห็นบรรทัด ionCube Loader แสดงออกมา

   • หรือสั่ง php -v เพื่อดูรายละเอียดเวอร์ชันและตรวจสอบว่า ionCube Loader ถูกโหลดแล้ว:

     /Applications/ServBay/package/php/8.3/current/bin/php -v

     ตัวอย่างผลลัพธ์เมื่อสำเร็จ (version อาจต่างกัน):

     PHP 8.3.16 (cli) (built: Jan 31 2025 15:09:39) (NTS)
     Copyright (c) The PHP Group
     Zend Engine v4.3.16, Copyright (c) Zend Technologies
         with the ionCube PHP Loader v14.4.0, Copyright (c) 2002-2024, by ionCube Ltd.

     ให้สังเกตุบรรทัด with the ionCube PHP Loader ...

2. ตรวจสอบผ่าน phpinfo():

   • สร้างไฟล์ PHP ใหม่ เช่น info.php ไว้ที่ root เว็บไซต์ของคุณ (เช่น /Applications/ServBay/www/servbay.demo/ หรือ path ที่ตั้งไว้)
   • ใส่เนื้อหาดังนี้:

     <?php
     phpinfo();
     ?>

   • เปิดเบราว์เซอร์ ไปที่ http://servbay.demo/info.php (หรือ domain localhost ที่ตั้งไว้)
   • ใช้ฟังก์ชั่นค้นหาของเบราว์เซอร์ (เช่น Cmd + F หรือ Ctrl + F) หา "ionCube" หากโหลดสำเร็จจะมีหัวข้อ ionCube Loader แสดงอยู่ พร้อมรายละเอียดเวอร์ชันและสิทธิ์การใช้งาน

หากตรวจสอบแล้วเห็นข้อมูล ionCube Loader แสดงว่าสำเร็จ!

ปัญหาที่พบบ่อยและแนวทางแก้ไข

• PHP เปิดไม่ติด/แครช: พบได้บ่อยเนื่องจากสถาปัตยกรรมของ Extension กับ PHP package ไม่ตรงกัน กรุณาทำตามขั้นตอน "ข้อกำหนดเบื้องต้น" ตรวจสอบซ้ำ - PHP เวอร์ชันหรือ options คอมไพล์ไม่ตรงก็มีผลเช่นกัน
• ตั้งค่า path extension_dir ผิด: ให้แน่ใจว่าคัดลอกไฟล์ .so ไปไว้ที่ path ที่ได้จากคำสั่ง
  php -i | grep extension_dir
• พิมพ์ค่าคำสั่งใน Additional Parameters ผิด: สำหรับ Zend Extension ต้องใช้ zend_extension = filename.so สำหรับ Extension ปกติใช้ extension = filename.so และชื่อไฟล์ต้องตรง (ตัวเล็กใหญ่ก็สำคัญ)
• สิทธิ์ไฟล์ไม่ถูกต้อง: ให้ macOS user ของคุณ (ผู้เปิด ServBay) มีสิทธิ์อ่านไฟล์ .so กับโฟลเดอร์ที่วางไฟล์
• ServBay ไม่ได้รีสตาร์ท: ส่วนใหญ่อัตโนมัติ แต่กรณีปัญหาให้ลอง stop แล้ว start ใหม่ หรือปิด-เปิดแอป ServBay อีกรอบ
• ไม่เห็น Extension ใน phpinfo(): ให้ตรวจดูว่าเข้าไปดูที่ PHP เวอร์ชันและเว็บที่กำลังใช้งานกับ ServBay จริง ๆ (หลาย environment หลาย domain อาจสับสนได้)

สรุป

ทำตามแต่ละขั้นตอนนี้แล้ว คุณจะเพิ่ม ionCube Loader หรือ PHP Extension (.so) อื่น ๆ ให้กับ PHP เวอร์ชันที่ต้องการใน ServBay ได้แน่นอน
หัวใจคือ: หาตำแหน่ง extension_dir ให้ถูก เลือกไฟล์ .so ให้รองรับสถาปัตยกรรมกับ PHP ติดตั้งให้ถูก folder แล้วตั้งค่าชื่อไฟล์ผ่าน Additional Parameters
ถ้าติดขัดใด ๆ ให้ย้อนอ่านข้อควรระวังหรือปัญหาที่พบบ่อย โดยเฉพาะเรื่องสถาปัตยกรรมและ path ของไฟล์