การปรับแต่งค่าคอนฟิกของ PostgreSQL ใน ServBay

ServBay เป็นสภาพแวดล้อมการพัฒนาเว็บแบบโลคัลที่ทรงพลังสำหรับผู้พัฒนา macOS โดยมาพร้อมกับ PostgreSQL ในตัว บทความนี้จะอธิบายวิธีการปรับเปลี่ยนค่าคอนฟิกของ PostgreSQL ใน ServBay อย่างละเอียด ทั้งรูปแบบผ่าน UI ที่แนะนำ และการแก้ไขไฟล์กำหนดค่าแบบแมนนวล (เพื่ออ้างอิงชั่วคราว)

ตำแหน่งไฟล์คอนฟิกหลักของ PostgreSQL ขึ้นอยู่กับเวอร์ชันที่ติดตั้งใน ServBay โดยปกติจะอยู่ที่ /Applications/ServBay/etc/postgresql/<version> เช่น ไฟล์คอนฟิกของ PostgreSQL 16 จะอยู่ที่ /Applications/ServBay/etc/postgresql/16

ข้อควรระวังสำคัญ

ServBay บริหารจัดการค่าคอนฟิกส่วนใหญ่ผ่านส่วนติดต่อผู้ใช้แบบกราฟิก (UI) และจะสร้างไฟล์คอนฟิกให้โดยอัตโนมัติ ขอแนะนำอย่างยิ่งให้แก้ไขผ่าน UI ของ ServBay เท่านั้น การแก้ไขไฟล์คอนฟิกด้วยตนเอง อาจทำให้การเปลี่ยนแปลงของคุณถูกเขียนทับเมื่อ ServBay มีการจัดการหรืออัปเดตค่าคอนฟิกในครั้งถัดไป ดังนั้น การแก้ไขไฟล์โดยตรงเหมาะสำหรับการทดสอบหรือผู้ใช้ขั้นสูงเท่านั้น ไม่แนะนำให้ใช้กับเซ็ตอัประยะยาวหรืองานโปรดักชัน

การตั้งค่าผ่าน UI ของ ServBay (แนะนำ)

ServBay มีอินเทอร์เฟซกราฟิกที่ใช้งานสะดวกและเป็นวิธีที่แนะนำมากที่สุดในการแก้ไขค่าคอนฟิกของ PostgreSQL ทุกการแก้ไขผ่าน UI จะถูกนำไปใช้โดยอัตโนมัติและมักมีผลทันทีโดยไม่ต้องรีสตาร์ทบริการ (ยกเว้นระบบจะแจ้งให้ต้องเริ่มใหม่)

ขั้นตอนการดำเนินการ

1. เปิดโปรแกรม ServBay
2. ที่แถบนำทางซ้าย เลือก ฐานข้อมูล
3. ในรายการฐานข้อมูล ค้นหา PostgreSQL แล้วคลิกที่ เวอร์ชัน ที่ต้องการปรับแต่ง
4. หลังเข้าสู่หน้าคอนฟิก PostgreSQL คุณจะเห็นรายละเอียดและตัวเลือกคอนฟิกสำหรับเวอร์ชันนั้น

ตัวเลือกที่สามารถตั้งค่าได้

ในหน้านี้ คุณจะเห็น ชื่อผู้ใช้และรหัสผ่าน PostgreSQL เริ่มต้น ที่ตั้งโดย ServBay (แสดงอยู่ในหน้าเดียวกัน) และยังสามารถแก้ไขพารามิเตอร์ทั่วไปต่างๆ ได้โดยตรง เช่น

• Listen Address (listen_addresses): ระบุว่าฐานข้อมูล PostgreSQL จะรับฟังบนอินเตอร์เฟซเครือข่ายใด ค่าเริ่มต้นคือ * ซึ่งหมายถึงทุกอินเตอร์เฟซ
• พอร์ต (port): พอร์ตของบริการ PostgreSQL ค่าทั่วไปคือ 5432 (โดยแตกต่างจาก MySQL/MariaDB ซึ่งใช้ 3306)
• จำนวนการเชื่อมต่อสูงสุด (max_connections): จำกัดจำนวนไคลเอนต์ที่สามารถเชื่อมต่อกับฐานข้อมูลได้พร้อมกัน
• หน่วยความจำใช้งาน (work_mem): กำหนดหน่วยความจำสำหรับ process query แต่ละรายการที่ใช้ในการคัดเลือก/จัดเรียงข้อมูลและ hash table

สำหรับค่าคอนฟิกอื่น ๆ ที่ UI ไม่ได้แสดงไว้ คุณยังสามารถเพิ่มเติมหรือปรับแต่งในส่วน Additional Parameters พิมพ์แต่ละพารามิเตอร์ในรูปแบบ ชื่อพารามิเตอร์ = ค่า ทีละบรรทัด

การนำการเปลี่ยนแปลงไปใช้

เมื่อแก้ไขค่าคอนฟิกเรียบร้อย ให้คลิกปุ่ม บันทึก ที่ด้านล่างเพจ เพื่อให้ ServBay นำการเปลี่ยนแปลงไปใช้ สำหรับพารามิเตอร์ส่วนใหญ่จะมีผลทันที ในกรณีที่ต้องรีสตาร์ท PostgreSQL ใหม่ ServBay จะแจ้งเตือนให้ดำเนินการ

การแก้ไขไฟล์คอนฟิกด้วยตนเอง (ไม่แนะนำสำหรับการตั้งค่าหลัก)

อย่างที่ได้กล่าวไว้ การแก้ไขไฟล์คอนฟิกโดยตรงไม่ควรใช้สำหรับการปรับแต่งปกติ เพราะค่าอาจถูกเขียนทับอีกครั้งโดยเซ็ตติ้ง UI ของ ServBay อย่างไรก็ตาม การทราบตำแหน่งและเนื้อหาของไฟล์ช่วยให้เข้าใจโครงสร้างเบื้องลึกของ PostgreSQL ได้ดีขึ้น

WARNING

การแก้ไขไฟล์คอนฟิกเหมาะสำหรับการแก้บั๊กหรือทดสอบชั่วคราวเท่านั้น ServBay แนะนำให้ใช้ UI ทุกครั้งเพื่อความถูกต้องและคงความสม่ำเสมอของเซ็ตติ้ง การแก้ไขไฟล์ด้วยตนเองมีโอกาสสูงที่จะถูกระบบจัดการไฟล์ภายในของ ServBay เขียนทับ

ตำแหน่งไฟล์คอนฟิก

ไฟล์หลักของคอนฟิก PostgreSQL ใน ServBay ได้แก่ postgresql.conf และ pg_hba.conf ซึ่งส่วนมากจะอยู่ที่

• postgresql.conf: /Applications/ServBay/etc/postgresql/<version>/postgresql.conf
• pg_hba.conf: /Applications/ServBay/etc/postgresql/<version>/pg_hba.conf

ควรสังเกตว่าเอกสารบางเวอร์ชันอาจระบุ /db/postgresql/16/pg_hba.conf เป็นที่อยู่สำหรับไฟล์ แต่ค่าหลักที่ UI ของ ServBay จัดการจะอยู่ใน /Applications/ServBay/etc การแก้ไขไฟล์ควรตรวจสอบให้ตรงกับตำแหน่งที่ใช้งานจริง เพื่อความสอดคล้องกับระบบของ ServBay

ตัวอย่างค่าคอนฟิกที่ใช้บ่อย

ด้านล่างเป็นตัวอย่างการตั้งค่าที่พบได้ใน postgresql.conf และ pg_hba.conf ควรเปิดไฟล์ด้วย Text Editor ที่คุณถนัด (เช่น VS Code, Sublime Text, Nano ฯลฯ) และใช้สิทธิ์ผู้ดูแลระบบในการบันทึกการเปลี่ยนแปลง

postgresql.conf

postgresql.conf คือไฟล์คอนฟิกหลักของ PostgreSQL ที่ควบคุมพฤติกรรมต่าง ๆ ของเซิร์ฟเวอร์

# ที่อยู่สำหรับ listen: PostgreSQL จะรับฟังการเชื่อมต่อบนอินเตอร์เฟซใดบ้าง '*' หมายถึงทุกอินเตอร์เฟซ
listen_addresses = '*'

# พอร์ต: พอร์ตสำหรับรับการเชื่อมต่อจากลูกข่าย PostgreSQL ค่ามาตรฐานคือ 5432
port = 5432

# จำนวนการเชื่อมต่อสูงสุด: จำกัดจำนวนไคลเอนต์ที่เชื่อมต่อพร้อมกันสูงสุด
max_connections = 100

# ขนาด shared buffer: หน่วยความจำที่ PostgreSQL ใช้สำหรับแคชข้อมูลจากฐานข้อมูล
shared_buffers = 128MB

# โฟลเดอร์สำหรับไฟล์ log: ระบุที่จัดเก็บ log
log_directory = 'log'

# รูปแบบชื่อไฟล์ log: กำหนดรูปแบบการตั้งชื่อไฟล์ log
log_filename = 'postgresql-%Y-%m-%d.log'

# เปิดใช้งาน slow query log: บันทึก query ที่ใช้เวลานานกว่าค่าที่กำหนด (ms)
# ตั้งเป็นจำนวนเต็มบวก เช่น 2000 คือ query ที่ใช้เวลากว่า 2 วินาทีจะถูกบันทึก
# หากตั้งเป็น -1 จะปิด slow query log
log_min_duration_statement = 2000

pg_hba.conf

pg_hba.conf (Host-Based Authentication) คือไฟล์สำหรับกำหนดนโยบายการรับรองความถูกต้องและการอนุญาตของไคลเอนต์ที่ต้องการเข้าถึงฐานข้อมูล

# TYPE  DATABASE        USER            ADDRESS                 METHOD

# อนุญาตให้เชื่อมต่อแบบ local ผ่าน Unix domain socket โดยใช้แบบ trust (ไม่ต้องใช้รหัสผ่าน)
# "local" is for Unix domain socket connections only
local   all             all                                     trust

# อนุญาตทุกที่อยู่ IPv4 เชื่อมต่อผ่าน TCP/IP โดยใช้ md5 (ต้องใช้รหัสผ่าน)
# IPv4 local connections:
host    all             all             0.0.0.0/0               md5

# อนุญาตเฉพาะช่วงที่อยู่ IPv4 เช่น 192.168.1.0/24 ให้เชื่อมต่อผ่าน TCP/IP ด้วย md5
# IPv4 local connections from a specific subnet:
# host    all             all             192.168.1.0/24          md5

ขณะปรับแต่ง pg_hba.conf โปรดเข้าใจความหมายของแต่ละคอลัมน์ (TYPE, DATABASE, USER, ADDRESS, METHOD) การตั้งค่าที่ไม่ถูกต้องอาจทำให้เชื่อมต่อฐานข้อมูลไม่ได้หรือเปิดช่องให้เกิดความเสี่ยงด้านความปลอดภัย

นำค่าคอนฟิกที่ปรับแต่งด้วยตนเองไปใช้

เมื่อแก้ไขไฟล์เสร็จแล้ว ต้องรีสตาร์ทบริการ PostgreSQL เพื่อให้การเปลี่ยนแปลงมีผล

รีสตาร์ทผ่าน UI ของ ServBay

1. เปิดหน้าจอจัดการของ ServBay
2. เลือก ฐานข้อมูล จากแถบซ้าย
3. หา PostgreSQL และเลือกเวอร์ชันที่ตรงกับไฟล์ที่แก้ไข
4. ที่หน้านั้นหรือในรายการ “แพ็คเกจ/บริการ” หลัก ให้คลิกที่ปุ่ม รีสตาร์ท ตรงกับ PostgreSQL เวอร์ชันที่ต้องการ

รีสตาร์ทผ่านเครื่องมือบรรทัดคำสั่ง servbayctl

คุณสามารถใช้เครื่องมือ servbayctl ของ ServBay เพื่อจัดการบริการ รวมถึงการรีสตาร์ท PostgreSQL ได้ด้วย

servbayctl restart postgresql <version>

โดยเปลี่ยน <version> เป็นหมายเลขเวอร์ชัน PostgreSQL ที่ใช้งาน (เช่น 16)

สรุป

ServBay มีระบบ UI เพื่อช่วยปรับแต่งค่าคอนฟิกของ PostgreSQL ได้อย่างรวดเร็วและปลอดภัย ซึ่งเป็นวิธีที่แนะนำที่สุด เนื่องจากป้องกันการถูกเขียนทับจากไฟล์คอนฟิก Manual ในภายหลัง นอกจากนี้ยังสามารถแก้ไขค่าต่าง ๆ ที่จำเป็น เช่น listen address, port, จำนวนการเชื่อมต่อ และดูข้อมูลบัญชีผู้ใช้เริ่มต้นได้ สำหรับการทดสอบหรือ debug ชั่วคราว สามารถแก้ไขไฟล์คอนฟิกที่อยู่ใน /Applications/ServBay/etc/postgresql/<version> ได้หลังจากนั้นจึงรีสตาร์ทบริการ PostgreSQL ด้วย UI หรือคำสั่ง servbayctl เพื่อให้ค่าคอนฟิกใหม่มีผล

การเข้าใจตัวเลือกคอนฟิกและวิธีการปรับแต่งดังกล่าว จะช่วยให้คุณปรับ PostgreSQL ใน ServBay ได้ตรงตามความต้องการของโปรเจ็กต์หรือการพัฒนาของทีมอย่างเหมาะสม