Komut Satırı Aracı servbayctl

servbayctl, ServBay tarafından sunulan güçlü bir komut satırı aracıdır ve geliştiricilerin ServBay arka plan servislerini terminal üzerinden doğrudan yönetmesine olanak tanır. servbayctl ile servisleri başlatma, durdurma, yeniden yükleme, yeniden başlatma, zorla durdurma, durum görüntüleme ve tüm servisleri topluca durdurma gibi işlemleri kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Bu, özellikle otomasyon scriptlerinde, servis durumunu hızlıca değiştirme gerektiğinde ya da komut satırı arayüzünü tercih eden geliştiriciler için oldukça kullanışlıdır.

Bu rehberde, servbayctl'nin kullanım şekli, desteklenen komutları, parametreleri ve servisler ayrıntılı şekilde anlatılacaktır.

Genel Bakış

ServBay, yerel web geliştirme ortamınızı yönetmek için sezgisel bir Grafiksel Kullanıcı Arayüzü (GUI) sunmanın yanı sıra, servbayctl isimli bir Komut Satırı Arayüzü (CLI) de sağlar. servbayctl, ServBay'in kurulu olduğu dizindeki script klasöründe bulunur ve terminalden basit komutlarla ServBay tarafından yönetilen yazılımları arka plan servisi olarak kontrol etmenizi sağlar.

servbayctl kullanmanın avantajları:

• Otomasyon: Servis yönetimini kolayca kendi geliştirme iş akışınıza entegre edebilirsiniz.
• Verimlilik: GUI açmaya gerek kalmadan belirli servisleri hızla başlatıp durdurabilirsiniz.
• Esneklik: Uzaktan SSH bağlantıları veya başsız (headless) ortamlar için idealdir.
• Kesin Kontrol: Belirli bir servis veya sürüm üzerinde işlem yapabilirsiniz.

Ön Koşullar

servbayctl'yi kullanmadan önce lütfen şunlara dikkat edin:

1. ServBay'in başarıyla kurulu olması gerekir.

2. Terminale erişim izniniz olmalıdır.

3. (Opsiyonel, tavsiye edilir) Kullanımı kolaylaştırmak için /Applications/ServBay/script dizinini sisteminizin PATH ortam değişkenine ekleyin. Böylece servbayctlyi tam yolu yazmadan herhangi bir klasörde doğrudan çalıştırabilirsiniz.

   • Bash veya Zsh kullanıcıları için, ~/.bash_profile, ~/.bashrc, ~/.zshrc veya ~/.profile dosyanıza aşağıdaki satırı ekleyin:

     export PATH="/Applications/ServBay/script:$PATH"

   • Dosyayı kaydettikten sonra, yapılan değişikliğin etkin olması için source ~/.bash_profile (ya da düzenlediğiniz dosya) komutunu çalıştırın veya terminali yeniden başlatın.

Kullanım Söz Dizimi

servbayctl komutunun temel söz dizimi aşağıdaki gibidir:

servbayctl <komut> <servis> [parametreler]

• <komut>: Yapmak istediğiniz işlem (ör. start, stop, restart).
• <servis>: İşlem yapmak istediğiniz servis adı (ör. php, mysql, caddy).
• [parametreler]: Opsiyonel parametreler, servis sürümünü veya kapsamını belirtir (ör. 7.4 veya -all).

ServBay'in sunduğu servbayctl yardım bilgisinde desteklenen komutlar ve temel söz dizimi şu şekildedir:

Usage: /Applications/ServBay/script/servbayctl {start|stop|reload|restart|kill|status|stop-all} {php|mariadb|mysql|postgresql|redis|memcached|caddy|nginx|apache|dnsmasq|mongodb|rabbitmq|cloudflared|frpc|mailpit|web|ollama} [-all|version]

Not: stop-all komutu servis adı veya parametre almaz, tüm ServBay servislerini durdurur.

Desteklenen Komutların Açıklaması

Aşağıda servbayctl ile kullanılabilen her bir komutun detaylı açıklaması ve örnekleri verilmiştir:

start - Servisi Başlat

Belirlenen servisi başlatır. Belli bir sürüm belirtilebilir veya -all argümanı ile yüklü tüm sürümler başlatılabilir.

servbayctl start <servis> [-all|sürüm]

• Örnek: PHP 8.1 servisini başlat

  servbayctl start php 8.1

• Örnek: Yüklü tüm PHP sürümlerini başlat

  servbayctl start php -all

• Örnek: Varsayılan MySQL servisini başlat

  servbayctl start mysql

stop - Servisi Durdur

Belirlenen servisi durdurur. Belli bir sürüm belirtilebilir veya -all parametresi ile yüklü tüm sürümler durdurulabilir.

servbayctl stop <servis> [-all|sürüm]

• Örnek: PHP 7.4 servisini durdur

  servbayctl stop php 7.4

• Örnek: Tüm yüklü MariaDB sürümlerini durdur

  servbayctl stop mariadb -all

• Örnek: Redis servisini durdur

  servbayctl stop redis

reload - Servis Yapılandırmasını Yeniden Yükle

Belirli bir servisin yapılandırmasını yeniden yükler. Bu, genellikle yapılandırma dosyası değiştiğinde servisi tamamen yeniden başlatmadan değişikliklerin alınmasını sağlar. Her servis sıcak yeniden yüklemeyi desteklemeyebilir.

servbayctl reload <servis> [-all|sürüm]

• Örnek: Caddy web sunucusunun yapılandırmasını yeniden yükle

  servbayctl reload caddy

• Örnek: Yüklü tüm PHP sürümlerinin yapılandırmasını yeniden yükle (destekliyorsa)

  servbayctl reload php -all

restart - Servisi Yeniden Başlat

Belirlenen servisi yeniden başlatır. Bu işlem, önce servisi durdurup ardından yeniden başlatmaya eşdeğerdir.

servbayctl restart <servis> [-all|sürüm]

• Örnek: PostgreSQL veritabanını yeniden başlat

  servbayctl restart pgsql

• Örnek: Yüklü tüm Redis sürümlerini yeniden başlat (birden fazla sürüm yüklüyse)

  servbayctl restart redis -all

kill - Servis Sürecini Zorla Sonlandır

Belirlenen servis sürecini zorla sonlandırır. Bu işlem daha sert bir durdurma yöntemidir ve dikkatli kullanılmalıdır; özellikle veritabanı servislerinde veri kaybına veya bozulmasına yol açabilir. Servis normal şekilde durdurulamıyorsa başvurulur.

servbayctl kill <servis> [-all|sürüm]

• Örnek: PHP 7.4 servis sürecini zorla sonlandır

  servbayctl kill php 7.4

• Örnek: Tüm Memcached servis süreçlerini zorla bitir

  servbayctl kill memcached -all

status - Servis Durumunu Görüntüle

Belirli bir servisin şu anki çalışma durumunu (çalışıyor mu, durmuş mu) gösterir.

servbayctl status <servis> [-all|sürüm]

• Örnek: Caddy servisinin durumunu görüntüle

  servbayctl status caddy

• Örnek: Yüklü tüm MySQL sürümlerinin durumunu kontrol et

  servbayctl status mysql -all

stop-all - Tüm ServBay Servislerini Durdur

ServBay'in yönettiği tüm arka plan servislerini durdurur. Bu komut genel bir işlemdir, servis adı veya sürüm belirtilmez.

servbayctl stop-all

• Örnek: Tüm ServBay arka plan servislerini durdur

  servbayctl stop-all

Desteklenen Servisler Listesi

servbayctl ile doğrudan yönetilebilen arka plan servisleri:

• php: Farklı PHP-FPM sürümlerini yönetir.
• mariadb: MariaDB veritabanı servisini yönetir.
• mysql: MySQL veritabanı servisini yönetir.
• postgresql: PostgreSQL veritabanı servisini yönetir.
• redis: Redis önbellek/veritabanı servisini yönetir.
• memcached: Memcached önbellek servisini yönetir.
• caddy: Caddy web sunucusunu yönetir.
• nginx: Nginx web sunucusunu yönetir.
• apache: Apache HTTP sunucusunu yönetir.
• dnsmasq: ServBay’in yerleşik DNS servisini yönetir.
• mongodb: MongoDB veritabanı servisini yönetir.
• rabbitmq: RabbitMQ mesaj kuyruğu servisini yönetir.
• cloudflared: Cloudflare Tunnel servisini yönetir (kurulu ve yapılandırılmışsa).
• frpc: Fatedier/frp istemci servisini yönetir (kurulu ve yapılandırılmışsa).
• mailpit: Mailpit e-posta yakalama servisini yönetir.
• web: Web servislerini yönetir (kesin kapsam kullanım senaryonuza göre netleşebilir, ör. etkin web sunucu veya ServBay ile ilişkili web arayüzü).
• ollama: Ollama yerel büyük dil modeli servisini yönetir.

Dikkat: servbayctl, Nginx ve Apache dahil birden fazla çekirdek arka plan servisini doğrudan yönetebiliyor. ServBay, Java, Python, Go, .NET, Ruby, Rust ve benzeri birçok ek yazılımı da destekler; ancak bunlar genellikle servis olarak çalıştırılmaz ve doğrudan servbayctl ile yönetilmez. Bu tip yazılımlar terminalden manuel olarak veya kendi özel yönetim yolları ile çalıştırılır. servbayctl, özellikle yukarıdaki listede yer alan ana arka plan süreçlerinin yönetimine odaklanır.

Sık Kullanılan Senaryo Örnekleri

Aşağıda servbayctl'nin olası kullanım senaryolarından bazılarını bulabilirsiniz:

1. PHP versiyonunu hızla değiştirme ve test etme:

   servbayctl stop php -all
   servbayctl start php 8.2

2. Yapılandırma değişikliği sonrası veritabanı servisini yeniden başlatma:

   # Diyelim ki my.cnf ya da my.ini dosyanızda değişiklik yaptınız
   servbayctl restart mysql

3. Tüm servislerin kapalı olup olmadığını kontrol etme (örneğin sistem kapanmadan veya ServBay güncellemesinden önce):

   servbayctl stop-all

4. Web sunucusunun çalışıp çalışmadığını kontrol etme:

   servbayctl status caddy

5. Geliştirme ortamını otomasyon scripti ile başlatma:

   #!/bin/bash
   
   echo "Tüm ServBay servisleri durduruluyor..."
   servbayctl stop-all
   
   echo "Gerekli servisler başlatılıyor..."
   servbayctl start php 8.1
   servbayctl start mysql
   servbayctl start caddy
   servbayctl start redis
   
   echo "ServBay servisleri başlatıldı."

Dikkat Edilecekler ve İpuçları

• PATH'e ekleyin: Komutları daha rahat yazmak için servbayctl bulunan klasörü PATH'e eklemeniz tavsiye edilir.
• kill komutunu dikkatlice kullanın: Bu komut, servisi anında sonlandırır ve kaydedilmemiş verilerin veya servis durumlarının kaybına yol açabilir. Normal şartlarda stop veya restart kullanmanız daha güvenlidir.
• stop-all genel bir işlemdir: Tüm ServBay servislerini durdurur; gerçekten bunu yapmak istediğinizden emin olun.
• Sürüm Parametreleri: Sürüm belirtirken, ServBay'de bu sürümün kurulu ve desteklenen bir sürüm olduğundan emin olun. Yüklü sürümleri ServBay GUI üzerinden görebilirsiniz.
• Hata Durumları: Eğer servbayctl komutları başarısız olursa, terminalde hata mesajı alınır. Mesajı inceleyin ya da daha fazla bilgi için ServBay'in kurulu dizinindeki logs klasörüne bakın.
• GUI ve CLI'nin birlikte kullanımı: servbayctl, GUI'yi tamamlayan bir araçtır. Daha kapsamlı yapılandırma veya genel görünüm gerektiren durumlarda GUI daha uygun olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S: servbayctl komutunu çalıştırdığımda 'command not found' hatası alıyorum, ne yapmalıyım?

C: Büyük olasılıkla /Applications/ServBay/script dizini sisteminizin PATH ortam değişkenine eklenmemiştir. “Ön Koşullar” bölümündeki adımları takip ederek ilgili dizini PATH'e ekleyebilirsiniz.

S: servbayctl start <servis> komutu ile servisi başlattığım halde servis çalışmıyor, nasıl çözebilirim?

C:

1. servbayctl status <servis> ile servis durumunu tekrar kontrol edin.
2. ServBay’in kurulu olduğu dizindeki logs klasöründe, ilgili servisin hata loglarını inceleyin; başlatma hatasının nedeni burada genellikle yazılı olur.
3. Aynı servisi ServBay GUI'dan başlatmayı deneyin; GUI daha açıklayıcı hata mesajları verebilir.
4. Servis yapılandırma dosyalarını kontrol edin, bir hata olabilir.

S: -all parametresi tüm servislerde geçerli midir?

C: -all özellikle birden fazla sürüm kurulabilen servisler (örneğin PHP için) geçerlidir. Çoğu veritabanı (MySQL, PostgreSQL vb.) ve web sunucuları (Caddy) için genellikle tek bir örnek çalışır, bu yüzden -all kullanımı ile normal servis adı belirtmek aynı etkiyi gösterir; açıkça belirtmek için sadece servis adını kullanmak yeterlidir. Redis ya da Memcached gibi birden fazla portta farklı örnekler çalıştıran servislerde -all, kurulu ve çalışan tüm örnekleri kontrol edebilir (kesin davranış, ServBay’in iç işleyişine bağlıdır).

Özet

servbayctl, ServBay'in geliştiricilere sunduğu, yerel geliştirme ortamı servislerini yönetmede büyük esneklik ve verimlilik sağlayan güçlü bir komut satırı arayüzüdür. start, stop, reload, restart, kill, status, stop-all gibi temel komutları ve version ile -all parametrelerinin nasıl kullanılacağını öğrenerek; PHP, MySQL, MariaDB, PostgreSQL, MongoDB, Redis, Memcached, Caddy gibi çeşitli servisleri terminal üzerinden kolayca yönetebilir, iş akışınızı otomatikleştirerek geliştirme deneyiminizi iyileştirebilirsiniz.