ServBay Yerel Geliştirme Ortamında Drupal Kurulumu ve Yapılandırması

Genel Bakış

Drupal, son derece güçlü, esnek ve ölçeklenebilir açık kaynaklı bir içerik yönetim sistemi (CMS) olup; kişisel bloglardan küçük işletme web sitelerine, kurumsal portallardan karmaşık web uygulamalarına kadar çok çeşitli web sitelerinin oluşturulmasında yaygın olarak kullanılır. Gelişmiş içerik yönetim araçları, ayrıntılı kullanıcı izinleri ve güçlü modüler mimarisi sayesinde, yüksek düzeyde özelleştirme ve performans gereksinimi olan geliştiriciler için idealdir.

ServBay, macOS için özel olarak tasarlanmış bir yerel web geliştirme ortamı aracıdır ve popüler web sunucularını (Caddy, Nginx gibi), çeşitli programlama dili çalışma zamanlarını (PHP, Node.js, Python, Go, Java vb.), veritabanlarını (MySQL, PostgreSQL, MongoDB, Redis) ve Composer, npm gibi geliştirme araçlarını entegre eder. ServBay ortamında Drupal kurulumu ve yapılandırılması, size istikrarlı, pratik ve kapsamlı bir yerel geliştirme platformu sunar.

Bu rehberde, ServBay ortamında Drupal’ın nasıl kurulup yapılandırılacağının adım adım detaylarını bulacaksınız; böylece yerel Drupal geliştirme ortamınızı hızla kurabilirsiniz.

Ön Koşullar

Drupal kurulumuna başlamadan önce aşağıdaki gereksinimlerin karşılandığından emin olun:

1. ServBay kurulmuş ve çalışıyor olmalı: ServBay’in macOS üzerinde başarıyla kurulu olduğunu ve aktif olarak çalıştığını doğrulayın.
2. ServBay temel kullanım bilgisi: ServBay arayüzünde paketleri yönetme, yeni site ekleme, yerleşik araçlara (ör. phpMyAdmin) erişim gibi temel işlemleri biliyor olmalısınız.
3. PHP ve MySQL/MariaDB kurulu olmalı: ServBay varsayılan olarak farklı PHP sürümleri ve MySQL veya MariaDB veritabanları ile gelir. Kullanmak istediğiniz PHP sürümünün etkin ve veritabanı servisinin çalışır durumda olduğundan emin olun.
4. Composer kurulu olmalı: ServBay, Composer’ı varsayılan olarak entegre eder; bu modern PHP projelerinde bağımlılık yönetimi için önemli bir araçtır. Bu rehberde Drupal projesini oluşturmak için Composer kullanılacaktır.

Drupal Kurulumunun Adımları

Aşağıda, ServBay ortamında Drupal kurmak ve yapılandırmak için izlenecek detaylı adımlar verilmiştir:

Adım 1: Proje Dizini Oluşturun

Öncelikle, Drupal projeniz için ServBay’in web sitesi kök dizini olan /Applications/ServBay/www altında ayrı bir alt klasör oluşturun.

Terminal uygulamasında aşağıdaki komutları çalıştırın:

cd /Applications/ServBay/www
mkdir servbay-drupal-app
cd servbay-drupal-app

Bu adımlar, /Applications/ServBay/www dizini altında servbay-drupal-app adında yeni bir klasör oluşturur ve bu klasöre geçiş yapar.

Adım 2: Composer ile Drupal Projesi Oluşturun

ServBay, Composer’ı önceden kurulu şekilde sunmaktadır; ayrıca yükleme yapmanıza gerek yoktur. Drupal’ın resmi önerisi de projeyi oluşturmak ve bağımlılıklarını yönetmek için Composer kullanmaktır.

Bir önceki adımda oluşturduğunuz servbay-drupal-app dizininde şu Composer komutunu çalıştırın:

composer create-project drupal/recommended-project .

Bu komut, mevcut dizinde (.) drupal/recommended-project kalıbını kullanarak yeni bir Drupal projesi oluşturur. Composer, Drupal çekirdeği ve gerekli bağımlılıkları otomatik olarak indirir. Bu işlem, internet hızınıza bağlı olarak birkaç dakika sürebilir.

drupal/recommended-project kalıbı, genellikle tüm herkesin erişebileceği dosyaları (ör. index.php, CSS, JavaScript dosyaları) web adlı bir alt dizinde toplar. Bu, modern Drupal projeleri için standart bir yapı olup güvenliği arttırır.

Adım 3: Veritabanı ve Kullanıcı Oluşturun

Drupal, tüm içerik, yapılandırma ve kullanıcı verilerini depolamak için bir veritabanına ihtiyaç duyar. Bu adımda, ServBay ile gelen phpMyAdmin aracını kullanarak veritabanı ve özel bir kullanıcı oluşturacağız.

1. ServBay’in phpMyAdmin Veritabanı Yönetim Aracına Erişin

   Tarayıcıda ServBay’in varsayılan panel adresini açın: https://servbay.host/. Panelin ana sayfasında genellikle “Araçlar” veya “Veritabanı” bölümünde bulacağınız “phpMyAdmin” bağlantısına tıklayın ve arayüze geçiş yapın.

   servbay.host, ServBay’in yerel geliştirme için oluşturduğu özel bir alan adıdır ve dahili yönetim paneline yönlendirir.

2. Veritabanı Kullanıcısı Oluşturun

   Güvenli izin yönetimi için, Drupal projeniz için özel bir veritabanı kullanıcısı oluşturmanız önerilir.

   • Kullanıcı Hesapları Sayfasına Girin: phpMyAdmin anasayfasında üst menüde “Kullanıcı hesapları” sekmesine tıklayın.
   • Yeni Kullanıcı Ekle: “Kullanıcı hesabı ekle”yi tıklayın.
   • Kullanıcı Bilgilerini Doldurun:
     • Kullanıcı adı: Dilediğiniz bir kullanıcı adı girin, örneğin drupal_user.
     • Sunucu Adı: localhost olarak seçin ya da yazın. Böylece bu kullanıcı yalnızca yerelde bağlanabilir, güvenlik artar.
     • Şifre: Güçlü bir şifre belirleyin. Örneklerde kullanılan password123 yalnızca demonstrasyon içindir; gerçek kurulumda güçlü şifreler kullanın.
     • Yeniden girin: Şifreyi tekrar girin.
   • Veritabanı Yetki Ayarları: “Kullanıcı adına sahip bir veritabanı oluştur ve tüm izinleri ver” seçeneğini işaretleyin. Bu, kullanıcı adınızla (drupal_user) aynı isimde yeni bir veritabanı oluşturup, bu veritabanında tam yetki vermenizi sağlar.
   • Küresel İzinler: “Tüm izinleri ver” ya da genel izinleri (root gibi) işaretlemeyin; yalnızca yeni veritabanında tam yetkiye ihtiyacınız var.
   • Uygula: Bilgileri kontrol ettikten sonra sağ alt köşedeki “Uygula” butonuna tıklayarak işlemi tamamlayın.

   Artık hem drupal_user adında bir veritabanınız hem de bu veritabanında tam yetkili bir drupal_user kullanıcı hesabınız bulunuyor.

Adım 4: Web Sunucusunu Yapılandırmak (ServBay’de Site Eklemek)

Şimdi, ServBay arayüzünde bir web sitesi yapılandırıp, yerel alan adını Drupal projenizdeki web dizinine yönlendireceğiz.

1. ServBay Arayüzünü Açın: Uygulamanın ana kullanıcı arayüzüne geçiş yapın.
2. Yeni Site Ekleyin: Sol kenar çubuğundaki “Siteler” sekmesine tıklayın.
3. Ekle Butonuna Tıklayın: Site listesinde, sayfanın altındaki “+” veya uygun ekleme butonunu seçerek yeni bir site yapılandırması başlatın.
4. Site Bilgilerini Girin:
   • Ad: Kolayca tanıyabileceğiniz bir ad, ör. My Drupal Site.
   • Alan Adı: Yerel ortamda kullanmak istediğiniz bir alan adı girin, ör. servbay-drupal.local. ServBay, .local bitişli yerel alan adlarını ek yapılandırmaya ihtiyaç duymadan destekler.
   • Site Türü: PHP olarak seçin.
   • PHP Sürümü: Bu Drupal sitesi için istediğiniz PHP sürümünü açılır menüden belirleyin. Drupal sürümünüzün desteklediği PHP sürümünü öğrenmek için resmi dökümantasyonu inceleyin.
   • Site Kök Dizini: Burası çok kritik. Drupal’ın giriş noktası olan (index.php) alt klasöre yönlendirmelisiniz. Composer kullanarak kurduğunuz projede bu dizin web’dir. Yani kök dizin: /Applications/ServBay/www/servbay-drupal-app/web olmalı.
5. Ayarları Kaydedin: Tüm bilgileri tamamladıktan sonra “Kaydet” veya arayüzde belirtilen uygun butona tıklayın. ServBay web sunucu yapılandırmasını otomatik olarak güncelleyecek ve devreye alacaktır.

Adım 5: Drupal Kurulum Sihirbazını Çalıştırın

Artık, tarayıcıdan yapılandırdığınız yerel alan adına giderek Drupal’ın web tabanlı kurulum sihirbazını başlatabilirsiniz.

1. Kurulum Sayfasına Erişin

   Tarayıcınızda, Adım 4’te belirlediğiniz alan adına /core/install.php ekleyerek adresi açın: https://servbay-drupal.local/core/install.php

   Drupal kurulum arayüzü sizi karşılayacaktır.

2. Dil Seçin

   Sitenizde kullanılmasını istediğiniz varsayılan dili seçin ve “Kaydet ve devam et” tuşuna tıklayın.

3. Kurulum Yapılandırmasını Seçin

   İstediğiniz kurulum tipini belirleyin. Genellikle “Standart” kurulumu seçilir (varsayılan özelliklerle birlikte başlamak için). “Kaydet ve devam et” tuşuna tıklayın.

4. Veritabanı Bilgilerini Ayarlayın

   Kurulum sihirbazı sizden veritabanı bağlantı ayrıntılarını ister. Adım 3’te oluşturulan bilgileri girin:

   • Veritabanı Türü: MySQL, MariaDB, Percona Server, or equivalent seçin.
   • Veritabanı Adı: drupal_user (oluşturduğunuz veritabanı ile aynı).
   • Veritabanı Kullanıcı Adı: drupal_user (oluşturulan kullanıcı ile aynı).
   • Veritabanı Şifresi: Adım 3’te belirlenen şifreyi girin.
   • Veritabanı Sunucusu: localhost yazın.
   • Gelişmiş Seçenekler: Genellikle değişiklik yapılmaz, ancak farklı port, özel konfigürasyon gibi ihtiyaçlarınız varsa düzenleyin.

   Bilgileri girdikten sonra “Kaydet ve devam et”e tıklayın. Drupal; veritabanına bağlanıp temel verileri yükleyecektir.

5. Site Bilgilerini Girin

   Veritabanı bağlantısı başarılı olursa, site ayarları aşamasına geçilir. Şu bilgileri doldurun:

   • Site Adı: Web sitenizin başlığı.
   • Site E-posta Adresi: Bildirim gibi e-posta göndermek için kullanılacak adres.
   • Yönetici Kullanıcı Adı: Drupal yönetimi için kullanılacak kullanıcı adı.
   • Yönetici Şifresi: Yönetici hesabı için güvenli bir şifre belirleyin.
   • Ülke/Bölge: Ülkenizi/bölgenizi seçin.
   • Saat Dilimi: Uygun saat dilimini seçin.

   Tüm bilgileri girdikten sonra “Kaydet ve devam et” deyin. Drupal, konfigürasyon dosyaları ve temel ayarları oluşturur.

6. Kurulumu Tamamlayın

   Kurulum nihayet tamamlandığında yeni Drupal sitenizin ana sayfasına yönlendirilirsiniz. Tebrikler, Drupal’ı ServBay ortamında başarıyla kurdunuz!

Adım 6: Modül ve Tema Kurulumu (Temel Bilgi)

Drupal, güçlü modül ve tema ekosistemiyle kolayca genişletilebilir. Kurulumdan sonra, web sitenizi isteğinize göre uyarlamaya başlayabilirsiniz.

1. Drupal Yönetim Paneline Giriş: https://servbay-drupal.local/user ya da https://servbay-drupal.local/admin adresinden, Adım 5’te belirlediğiniz yönetici kullanıcı adı ve şifre ile giriş yapın.
2. Modül Kurulumu: Admin menüsünde “Uzantılar” (Extend) sekmesine gidin; yeni özellikler eklemek için modüllerin kurulumunu yapabilir, arayabilir ya da etkinleştirebilirsiniz.
3. Tema Kurulumu: “Görünüm” (Appearance) sekmesinde, farklı temalar yükleyerek ve aktif ederek sitenizin tasarımını değiştirebilirsiniz.

Kurulum Sonrası Yapılandırma ve Kullanım

Drupal’ı başarıyla kurduktan sonra, kapsamlı özelliklerini kullanarak sitenizi yapılandırmaya başlayabilirsiniz. En yaygın başlangıç adımlarından bazıları şunlardır:

İçerik Tipleri ve İçerik Oluşturmak

Drupal’ın temelini içerik tipleri oluşturur; bunlar farklı içerik formatlarının (ör. makale, sayfa vb.) yapısını tanımlar.

1. İçerik Tipi Oluşturun: Yönetim panelinde “Yapı” -> “İçerik tipleri” yolunu izleyerek var olan içerik tiplerini düzenleyebilir ya da “İçerik tipi ekle” seçip yeni tipler ve alanlar (başlık, metin, görsel vb.) tanımlayabilirsiniz.
2. İçerik Ekleyin: “İçerik” -> “İçerik ekle” sekmesini takip edin; bir içerik tipi seçin, alanları doldurun ve “Kaydet ve Yayınla” tuşuna basarak kaydedin.

Navigasyon Menüleri Yapılandırmak

Menüler, web sitenizdeki gezinme bağlantılarını düzenlemek içindir.

1. Menü Oluşturun: Yönetim panelinde “Yapı” -> “Menüler” yolunu izleyin; yeni menü ekleyebilir veya mevcut menüleri düzenleyebilirsiniz.
2. Menü Öğesi Ekleyin: Bir menüyü düzenlerken “Bağlantı ekle”ye tıklayın; bağlantı metni ve hedef yolunu (ör. /node/1 gibi dahili ya da harici bağlantı) girip kaydedin.

Blok Yerleşimini Özelleştirmek

Bloklar, web sitenizin farklı bölümlerinde (ör. yan menü, altbilgi) gösterebileceğiniz özelleştirilebilir içerik birimleridir.

1. Blok Ekleyin: Yönetim panelinde “Yapı” -> “Blok yerleşimi”na gidin. Bu sayfada mevcut temanızda kullanılabilecek alanları görürsünüz. Mevcut blokları sürükleyerek alanlara bırakabilirsiniz.
2. Blokları Yapılandırın: Alanlara yerleştirilen blokların yanındaki “Yapılandır” butonu ile bloğun başlığı, görüneceği sayfalar, kullanıcı rolleri gibi ayarlarını yapabilirsiniz.

Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

• PHP Ayarlarını Nasıl Değiştiririm? Drupal’ın ihtiyaç duyduğu PHP uzantılarını ya da daha yüksek bir memory_limit gibi özelleştirmeleri, ServBay arayüzünde “Paketler” sekmesinden ilgili PHP sürümünün yapılandırmasını seçerek php.ini dosyasını düzenleyebilirsiniz. Değişiklikten sonra PHP servisini yeniden başlatmanız gerekir (ServBay genellikle gerekli uyarıyı verir ya da otomatik yapar).
• Siteye Erişim Sorunu mu Yaşıyorsunuz?
  • ServBay’in çalışır durumda olduğundan emin olun.
  • ServBay’de eklediğiniz site yapılandırmasının (özellikle alan adı ve kök dizin) doğru olduğundan; kök dizininizin .../servbay-drupal-app/web olduğunu kontrol edin.
  • ServBay’in web sunucusu (Caddy veya Nginx) aktif mi, teyit edin.
  • Doğru adresi kullanıyorsunuz: https://servbay-drupal.local ve doğru yolu (https://servbay-drupal.local/core/install.php) girin.
• Veritabanı Bağlantısı Hatası mı Alıyorsunuz?
  • Drupal kurulumunda girdiğiniz veritabanı adı, kullanıcı adı ve şifrenin, phpMyAdmin’de oluşturduklarınızla birebir aynı olduğundan emin olun.
  • Veritabanı sunucusu olarak localhost yazdınız mı, kontrol edin.
  • ServBay’de MySQL/MariaDB servisinin çalışır olduğuna bakın.
• Composer Bağımlılıklarında Hata mı Alıyorsunuz? İnternet bağlantınızın açık olduğundan emin olun; Composer’ın packagist.org’a erişebildiğini doğrulayın. Gerekirse Composer önbelleğini temizleyin veya kendi Composer sürümünüzü güncelleyin (ServBay’de Composer versiyonu düzenli olarak güncellenir).
• Dosya İzinleri Sorunu? Drupal, bazı dizinlerde yazma izni ister (ör. web/sites/default/files ve web/sites/default/settings.php). ServBay genellikle mevcut kullanıcıyla çalışır; bu sebeple macOS ortamında çoğu zaman izin problemi olmaz. Yine de sorun yaşarsanız, ilgili klasörlerin yazılabilir olduğundan emin olun.

Sonuç

Bu kılavuzu takip ederek, ServBay yerel geliştirme ortamında Drupal’ı başarıyla kurup yapılandırdınız. ServBay, Drupal geliştirme sürecini hızlandıran, tüm gerekli bileşenleri entegre sunan ve oldukça verimli bir platformdur. Artık Drupal’ın güçlü özelliklerini kullanarak sitenizi oluşturabilir, ServBay ortamında yerel olarak geliştirme, test ve hata ayıklama işlemlerine başlayabilirsiniz. Drupal deneyiminiz derinleştikçe, ServBay’in esnekliği sayesinde projelerinizin gerektirdiği farklı PHP sürümleri, veritabanları ve ek servisleri zahmetsizce yönetebilirsiniz.