ServBay'deki Veritabanlarını TablePlus ile Yönetme

ServBay, macOS ve Windows üzerinde çalışan, birden fazla programlama dili, web sunucusu ve veritabanı sistemini entegre eden bir yerel web geliştirme ortamıdır. Geliştiricilere tek bir platformda kapsamlı bir geliştirme deneyimi sunar. ServBay'de entegre bulunan MySQL/MariaDB, PostgreSQL, SQLite, Redis ve MongoDB gibi veritabanlarını daha kolay yönetmek için güçlü bir üçüncü parti veritabanı yönetim aracı kullanmak oldukça verimlidir. TablePlus, modern ve sezgisel arayüzüyle, çoklu veritabanı desteği sunan popüler bir istemci olarak ServBay ile uyumlu şekilde çalışır.

Bu rehberde, macOS üzerinde TablePlus kullanarak ServBay'de sunulan çeşitli veritabanlarına nasıl bağlanıp yöneteceğiniz adım adım anlatılmaktadır.

TablePlus Nedir?

TablePlus, kullanıcı dostu ve çok güçlü bir veritabanı yönetim GUI aracıdır. Desteklediği başlıca veritabanları şunlardır:

• İlişkisel Veritabanları: MySQL, MariaDB, PostgreSQL, SQLite, SQL Server
• NoSQL Veritabanları: Redis, MongoDB
• Diğer: Cassandra, Oracle vb.

TablePlus'ın sunduğu temel özellikler şöyledir:

• Sezgisel Arayüz: Basit ve açık arayüz, kolay gezinme ve kullanım sağlar.
• Hızlı Yanıt: Performans için optimize edilmiştir, büyük veri kümelerinde bile akıcı çalışır.
• Gelişmiş Sorgu Editörü: Sözdizimi vurgulama, otomatik tamamlama ve çoklu sekme desteği sunar.
• Veri Düzenleme ve Görüntüleme: Verileri hızlıca görüntüleyebilir, ekleyebilir, güncelleyebilir ve silebilirsiniz.
• Yapı Yönetimi: Tablo, indeks, görünüm ve diğer yapıları görsel olarak düzenleyebilirsiniz.
• Güvenli Bağlantı: SSL/TLS ile şifrelenmiş bağlantıları destekler.

ServBay ile yerel geliştirme yapan geliştiriciler için TablePlus, veritabanı işlemlerini oldukça kolaylaştırır.

TablePlus ile ServBay Veritabanlarına Bağlanma

ServBay, öntanımlı olarak yerelde çeşitli veritabanı servislerini başlatır. ServBay uygulamasında Paketler (Packages) sekmesinden kurulu ve çalışan veritabanı servislerinin durumunu görebilirsiniz. Bu veritabanlarını TablePlus'a bağlamak için, doğru bağlantı parametrelerini ServBay'deki Veritabanları (Databases) sekmesinden bulabilirsiniz.

Aşağıda, ServBay'de bulunan farklı veritabanı türlerine bağlanma adımları ve parametreleri detaylı olarak açıklanmaktadır.

MariaDB veya MySQL Bağlantısı

ServBay, MariaDB'yi öntanımlı olarak kurar ve çalıştırır (MySQL ile yüksek derecede uyumludur).

1. TablePlus'u İndirin ve Kurun: Eğer kurulu değilse, TablePlus Resmi Sitesinden macOS için uygun istemciyi indirin ve kurun.
2. TablePlus'u Açıp Yeni Bağlantı Oluşturun:
   • TablePlus'u başlatın.
   • Sol üstteki "+" simgesine veya menüden Dosya -> Yeni -> Bağlantı... adımına tıklayın.
   • Açılan pencerede veritabanı türü olarak MariaDB veya MySQL seçin.
3. Bağlantı Bilgilerini Konfigüre Edin:
   • Ad: Bağlantınız için kolayca tanınacak bir isim yazın, örneğin ServBay MariaDB.
   • Sunucu (Host): 127.0.0.1 (yerel bağlantı)
   • Port: 3306 (MariaDB/MySQL için öntanımlı port)
   • Kullanıcı: ServBay'deki Veritabanları (Databases) sekmesinden root kullanıcı adını bulun (genellikle root).
   • Parola: ServBay'deki Veritabanları (Databases) sekmesinden root parolayı bulun.
   • Veritabanı: Boş bırakabilirsiniz, bağlantı sonrası seçebilirsiniz veya belirli bir veritabanı adı girebilirsiniz.
   • Alternatif: Socket bağlantı yöntemi de tercih edebilirsiniz. Bu genellikle TCP/IP'ye göre daha hızlı ve doğrudandır.
     • Socket dosyasını kullan kutusunu işaretleyin.
     • Socket Yolu: /Applications/ServBay/tmp/mysql.sock (ServBay'nin öntanımlı MariaDB/MySQL socket dosya yolu)
     • Socket bağlantıda, Host ve Port parametreleri dikkate alınmaz.
4. Bağlantıyı Test Edip Kaydedin:
   • Sağ alttaki Test butonuna tıklayarak bağlantının doğruluğunu kontrol edin.
   • Connect ile bağlantıyı başlatın ya da Save ile konfigürasyonu kaydedin.

PostgreSQL Bağlantısı

ServBay, PostgreSQL veritabanını da destekler.

1. TablePlus'u Açıp Yeni Bağlantı Oluşturun:
   • TablePlus'u başlatın.
   • "+" simgesine tıklayın veya menüden Dosya -> Yeni -> Bağlantı... adımına gidin.
   • Veritabanı türü olarak PostgreSQL seçin.
2. Bağlantı Bilgilerini Konfigüre Edin:
   • Ad: Örneğin ServBay PostgreSQL.
   • Sunucu (Host): 127.0.0.1
   • Port: 5432 (PostgreSQL için öntanımlı port)
   • Kullanıcı: ServBay'deki Veritabanları (Databases) sekmesinden PostgreSQL öntanımlı kullanıcı adını bulun (genellikle servbay).
   • Parola: ServBay'de ilgili PostgreSQL parolasını bulun.
   • Veritabanı: Genellikle postgres öntanımlı veritabanı kullanılabilir veya kendi oluşturduğunuz başka bir veritabanını yazabilirsiniz.
   • Alternatif: Socket bağlantı yöntemi de kullanılabilir.
     • Socket dosyasını kullan kutusunu işaretleyin.
     • Socket Yolu: /Applications/ServBay/tmp/.s.PGSQL.5432 (ServBay PostgreSQL'in öntanımlı socket yolu)
     • Socket ile bağlanırken Host ve Port önemsenmez.
3. Bağlantıyı Test Edip Kaydedin:
   • Test butonuna tıklayarak bağlantıyı kontrol edin.
   • Connect veya Save ile ilerleyin.

SQLite 3 Bağlantısı

SQLite, sunucusuz ve dosya tabanlı bir veritabanı motorudur. ServBay, ayrı bir SQLite sunucu işlemi yürütmez; ancak uygulamanız ServBay'nin PHP PDO SQLite veya Python sqlite3 modülü üzerinden SQLite dosyalarına erişebilir. TablePlus ile doğrudan veritabanı dosyasına bağlanabilirsiniz.

1. TablePlus'u Açıp Yeni Bağlantı Oluşturun:
   • TablePlus'u başlatın.
   • "+" simgesine veya menüden Dosya -> Yeni -> Bağlantı... adımına tıklayın.
   • Veritabanı türü olarak SQLite seçin.
2. Bağlantı Bilgilerini Konfigüre Edin:
   • Ad: Örneğin ServBay SQLite Project.
   • Veritabanı Dosyası: Sağdaki klasör simgesine tıklayın, ilgili SQLite veritabanı dosyanızı (.sqlite, .db, .sqlite3 gibi) seçin. Proje dosyalarınızı, proje içerisinde veya ServBay'nin önerdiği /Applications/ServBay/db/sqlite dizinine yerleştirmeniz yönetim açısından faydalıdır.
3. Bağlantıyı Test Edip Kaydedin:
   • Dosya mevcut ve okunabilir ise Test butonuna tıklayın.
   • Ardından Connect veya Save ile ilerleyin.

Redis Bağlantısı

Redis, yüksek performanslı bir anahtar-değer veritabanıdır. ServBay, Redis servisinin kurulum ve çalıştırılmasını sağlar.

1. TablePlus'u Açıp Yeni Bağlantı Oluşturun:
   • TablePlus'u başlatın.
   • "+" simgesine veya menüden Dosya -> Yeni -> Bağlantı... yoluna tıklayın.
   • Veritabanı türü olarak Redis seçin.
2. Bağlantı Bilgilerini Konfigüre Edin:
   • Ad: Örneğin ServBay Redis.
   • Sunucu (Host): 127.0.0.1
   • Port: 6379 (Redis öntanımlı portu)
   • Parola: ServBay Redis için parola tanımladıysanız buraya girin. Varsayılan kurulumda genellikle parola yoktur ve boş bırakabilirsiniz.
3. Bağlantıyı Test Edip Kaydedin:
   • Test ile bağlantıyı kontrol edin.
   • Connect veya Save ile ilerleyin.

MongoDB Bağlantısı

ServBay, MongoDB veritabanının kurulum ve çalıştırılmasını destekler.

1. TablePlus'u Açıp Yeni Bağlantı Oluşturun:
   • TablePlus'u başlatın.
   • "+" simgesine veya menüden Dosya -> Yeni -> Bağlantı... adımına tıklayın.
   • Veritabanı türü olarak MongoDB seçin.
2. Bağlantı Bilgilerini Konfigüre Edin:
   • Ad: Örneğin ServBay MongoDB.
   • Sunucu (Host): 127.0.0.1
   • Port: 27017 (MongoDB öntanımlı portu)
   • Kullanıcı: MongoDB'de kimlik doğrulaması etkinse kullanıcı adını girin. ServBay'de genellikle kimlik doğrulama etkin değildir; bu durumda boş bırakabilirsiniz.
   • Parola: Eğer kimlik doğrulama etkinse şifre girin.
   • Kimlik Doğrulama Veritabanı: Gerekirse örneğin admin yazın.
   • Veritabanı: Boş bırakabilir, bağlantı sonrası seçebilirsiniz ya da bağlanmak istediğiniz veritabanını yazabilirsiniz.
3. Bağlantıyı Test Edip Kaydedin:
   • Test ile bağlantıyı kontrol edin.
   • Connect veya Save ile bağlantıyı gerçekleştirin.

TablePlus ile İlişkisel Veritabanlarını Yönetme (MariaDB/MySQL, PostgreSQL, SQLite)

Bağlantı sağlandıktan sonra, TablePlus, MariaDB/MySQL, PostgreSQL ve SQLite gibi ilişkisel veritabanlarını yönetmek için benzer arayüz ve operasyonlar sunar.

1. Veritabanı Oluşturma

• Veritabanı sunucusuna (SQLite için veritabanı dosyasına) bağlandıktan sonra solda bir kenar çubuğu görürsünüz.
• MariaDB/MySQL ve PostgreSQL için sol taraftan Veritabanları sekmesine tıklayın.
• Sol üstteki "+" (Yeni) butonuna veya boş alana sağ tıklayıp Yeni Veritabanı... seçeneğine tıklayın.
• Yeni veritabanı adını girin, gerekirse karakter seti ve sıralama kurallarını seçin.
• Kaydet ile işlemi tamamlayın.

2. Tablo Oluşturma

• Soldaki kenar çubuğunda, tablo oluşturmak istediğiniz veritabanını seçin.
• Sol taraftaki Tablolar sekmesini seçin.
• Sol üstteki "+" (Yeni) butonuna tıklayın veya boş alana sağ tıklayıp Yeni Tablo... seçin.
• Tablo adı girin.
• Aşağıda alanları tanımlayın:
  • "+" ile sütun ekleyin.
  • Sütun adını (Column Name) yazın.
  • Veri tipi (Type) seçin.
  • Gerekirse uzunluk veya değer belirleyin.
  • PK anahtar için, NN boş olamaz, UQ benzersiz indeks, AI otomatik artış gibi çeşitli özellikleri işaretleyin.
  • Varsayılan değer (Default) belirleyebilirsiniz.
  • Açıklama (Comment) ekleyebilirsiniz.
• Alanları tanımladıktan sonra sol üstten Kaydet (veya Cmd + S kısayolu) ile tablo yapısını kaydedin.

3. Veri Ekleme

• Soldaki kenar çubuğunda, işlem yapmak istediğiniz tabloyu içeren veritabanını seçin.
• Sol taraftaki Tablolar sekmesini açın ve veri eklemek istediğiniz tabloyu seçin.
• Tablo veri görünümünde, aşağıdaki + Satır butonuna tıklayın.
• Yeni bir boş satır açılır, hücrelere çift tıklayıp veri girin.
• Veri girdikten sonra sol üstten Kaydet (veya Cmd + S) ile değişiklikleri kaydedin.

4. Veri Sorgulama

• Soldaki kenar çubuğunda veritabanı ve tabloyu seçin.
• Tablo veri görünümünde verileri gezerek inceleyebilirsiniz.
• Üstteki filtre kutusunu (Filter) kullanarak hızlıca arama yapabilirsiniz.
• Daha karmaşık sorgular için TablePlus'ın SQL sorgu editörünü kullanabilirsiniz:
  • Araç çubuğunda SQL Sorgusu simgesine tıklayın veya Cmd + N kısayolunu kullanın.
  • Yeni sorgu sekmesinde SQL komutunuzu yazın (ör. SELECT * FROM your_table WHERE condition;).
  • Run Current (yıldırım simgesi) veya Cmd + Enter ile sorguyu çalıştırın; sonuçlar aşağıda görüntülenir.

5. Veri Güncelleme

• Tablo veri görünümünde, düzenlemek istediğiniz hücreye çift tıklayın.
• Yeni veriyi girin.
• Düzenlemeleri tamamladıktan sonra sol üstten Kaydet (veya Cmd + S) ile kaydedin.

6. Veri Silme

• Tablo veri görünümünde silmek istediğiniz bir veya birden fazla satırı seçin.
• Seçili satırlara sağ tıklayıp Satırı Sil (Delete Row(s)) seçin.
• Onay kutusunda Delete ile işlemi onaylayın.
• Ardından sol üstten Kaydet (veya Cmd + S) ile değişiklikleri kaydedin.

7. Tablo Silme

• Soldaki kenar çubuğunda, silmek istediğiniz tablonun bulunduğu veritabanını seçin.
• Sol taraftaki Tablolar sekmesini açın.
• Bir veya birden fazla tabloyu seçin.
• Seçili tabloya sağ tıklayıp Tabloyu Sil (Delete Table(s)) seçin.
• Onay kutusunda ilgili tablo adını girip Delete ile silin.

8. Veritabanı Silme

• MariaDB/MySQL veya PostgreSQL için soldaki kenar çubuğundan Veritabanları sekmesine tıklayın.
• Silmek istediğiniz veritabanını seçin.
• Sağa tıklayıp Veritabanı Sil (Delete Database) seçin.
• Onay kutusunda veritabanı adını girip Delete ile onaylayın.
• SQLite için: Veritabanı silme işlemi, ilgili .sqlite dosyasını dosya sisteminden elle silmekle olur.

TablePlus ile NoSQL Veritabanı Yönetimi (Redis, MongoDB)

TablePlus, Redis ve MongoDB için özel yönetim arayüzleri sunar; bu veritabanlarının yönetimi ilişkisel veritabanlarından farklıdır.

Redis Verisi Yönetimi

Redis'e bağlandığınızda:

• Sol kenar çubuğunda Redis veritabanı listesi (DB0, DB1, ...) görünür. Varsayılan genellikle DB0'dır.
• Bir veritabanı seçtiğinizde sağda o veritabanındaki tüm anahtarlar (Keys) listelenir.
• Anahtarları Görüntüleme: Listeden anahtarları izleyebilirsiniz. Üst filtre kutusuyla arama yapabilirsiniz. Anahtar adını tıkladığınızda türünü ve değerini görebilirsiniz. String, Hash, Liste, Set, Sorted Set gibi farklı türler uygun formatta görüntülenir.
• Anahtar Ekleme: Alttaki + Satır butonuna tıklayın. Türü seçin, anahtar adı ve değerini girin. Sol üstten Kaydet ile işlemi tamamlayın.
• Anahtar Düzenleme: Anahtar adında veya değerinde çift tıklayarak düzenleyin. Düzenledikten sonra Kaydet ile onaylayın.
• Anahtar Silme: Bir veya birden fazla anahtarı seçin, sağ tıklayıp Satırı Sil (Delete Row(s)) seçin ve onaylayın.

MongoDB Verisi Yönetimi

MongoDB'ye bağlandığınızda:

• Sol kenar çubuğunda MongoDB veritabanı listesi görünür.
• Bir veritabanı seçince sağda koleksiyonlar (Collections) listelenir.
• Koleksiyon Verilerini Görüntüleme: Bir koleksiyonun adını çift tıklayın, sağda belge (document) görünümüne geçer. Belgeler genellikle JSON veya benzeri formatta gösterilir.
• Belge Ekleme: Koleksiyonda alttaki + Satır tıklayın. Yeni boş bir belge oluşturulur; alan adını veya değeri çift tıklayarak düzenleyin. Kaydet ile ekleyin.
• Belge Düzenleme: Alan adını veya değeri çift tıklayarak düzenleyebilirsiniz. Doğrudan JSON/BSON şeklinde de düzenleyebilirsiniz. Sonra Kaydet ile onaylayın.
• Belge Silme: Bir veya birden fazla belgeyi seçin, sağ tıklayıp Satırı Sil (Delete Row(s)) seçin ve onaylayın.
• Koleksiyon Oluşturma: Solda veritabanı seçin, Koleksiyonlar sekmesine geçin, üstteki "+" butonuyla veya boş alanda sağ tıklayarak Yeni Koleksiyon... seçin, ad girip kaydedin.
• Koleksiyon Silme: Koleksiyonu seçip sağ tıklayarak Koleksiyon Sil (Delete Collection(s)) ile onaylayarak silin.
• Veritabanı Silme: Veritabanını seçip sağ tıklayarak Veritabanı Sil (Delete Database) ile onaylayarak silin.

Dikkat Edilecekler ve Sık Sorulan Sorular

• ServBay Durumu: TablePlus ile veritabanına bağlanmadan önce ServBay uygulamasının çalıştığından ve bağlanmak istediğiniz veritabanı servisinin (MariaDB, PostgreSQL, Redis, MongoDB) ServBay'nin Paketler (Packages) sekmesinde "çalışıyor" olarak göründüğünden emin olun.
• Güvenlik Duvarı: macOS güvenlik duvarı veya herhangi bir üçüncü parti güvenlik yazılımının TablePlus'ın yerel veritabanı portlarıyla (3306, 5432, 6379, 27017) iletişimini engellemediğinden emin olun.
• Kimlik Bilgisi Edinme: Bağlantı için gerekli öntanımlı kullanıcı adı ve parolaları ServBay uygulamasındaki Veritabanları (Databases) sekmesinden bulabilirsiniz. Bu bilgileri güvenli şekilde saklayın.
• Varsayılan Parolayı Değiştirme: Güvenlik için, ServBay'de veritabanı root veya öntanımlı kullanıcı parolasını değiştirmeniz önerilir. ServBay'nin Veritabanları (Databases) sekmesinde parola sıfırlama seçeneği bulunur. Sıfırladıktan sonra TablePlus bağlantı ayarlarında yeni parolayı güncelleyin.
• Socket vs. Port Bağlantısı: Socket bağlantısı, dosya sistemiyle yapılan doğrudan proseslerarası iletişimdir (aynı makinada performansça avantajlıdır, ağ yapılandırmasından etkilenmez). Port bağlantısı, TCP/IP protokolüyle yapılır ve hem yerel (127.0.0.1) hem de ağdaki diğer veritabanı sunucularına erişimi mümkün kılar. ServBay yerel ortamında iki yöntem de genellikle sorunsuz çalışır.
• Başka Araçlar Kullanılabilir mi? Elbette. TablePlus dışında, DBeaver, DataGrip, Sequel Ace (MySQL/MariaDB), pgAdmin (PostgreSQL), MongoDB Compass (MongoDB) gibi popüler yönetim araçları mevcuttur. Hangi aracı kullanacağınız kişisel tercih ve ihtiyaca bağlıdır. Bağlantı yöntemi aynıdır; ServBay'nin Veritabanları (Databases) sekmesinden gerekli bilgileri alın.

Sonuç

Bu rehber sayesinde, macOS üzerinde TablePlus ile ServBay yerel geliştirme ortamındaki veritabanlarına nasıl bağlanacağınızı ve verimli bir şekilde yöneteceğinizi artık biliyorsunuz. TablePlus'ın kullanışlı arayüzü ve güçlü özellikleri, ServBay'in entegre ortamıyla birleştiğinde geliştirme hızınızı ciddi şekilde artıracaktır. Başarılı bağlantı için ServBay uygulamasından doğru veritabanı kimlik bilgilerini almak kritik önem taşır. Kolay gelsin!