ServBay'de Webman Projesi Oluşturma ve Çalıştırma

Webman Nedir?

Webman, Workerman tabanlı yüksek performanslı bir PHP asenkron web çerçevesidir ve yüksek eşzamanlılık ve performansa sahip web uygulamaları oluşturmak için özel olarak tasarlanmıştır. Geleneksel senkron ve engelleyici çerçevelerden farklı olarak, Webman olay tabanlı ve asenkron, engelleyici olmayan I/O modelini kullanır. Bu sayede çok sayıda isteği aynı anda işlerken olağanüstü bir performans sergiler. Webman, sade ve kullanımı kolay bir API ile birlikte esnek bir eklenti yapısı sunar ve gerçek zamanlı uygulama, API servisleri, mikro servisler ve benzeri projeler için idealdir.

Webman'in Temel Özellikleri ve Avantajları

• Yüksek Performans: Workerman tabanlıdır, olay tabanlı ve asenkron engellemeyen I/O sayesinde çoklu eşzamanlı bağlantıları işler; geleneksel senkron çerçeveleri performans olarak fazlasıyla geride bırakır.
• Kullanım Kolaylığı: Basit ve sezgisel API, zengin fonksiyonlar sayesinde geliştiriciler hızlıca projeye başlayabilir ve uygulama geliştirebilir.
• Çoklu Protokol Desteği: HTTP, WebSocket ve benzeri popüler üst katman protokollerini yerleşik olarak destekler; böylece farklı türde servisler kolayca inşa edilebilir.
• Esnek Genişletilebilirlik: Composer paketleri, eklentiler ya da ara yazılım (middleware) yoluyla çerçeve işlevleri kolayca genişletilebilir.
• Düşük Kaynak Kullanımı: Geleneksel Web sunucusu + PHP-FPM modeline kıyasla, Webman, sürekli bellek içi uygulama olarak çok daha düşük kaynak tüketir.
• Güçlü Topluluk Desteği: Aktif bir geliştirici topluluğuna ve kapsamlı dokümantasyon kaynaklarına sahiptir.

Webman, geliştiricilerin yüksek performanslı ve yüksek kullanılabilirliğe sahip Web uygulamaları ve API servislerini hızlı biçimde inşa etmelerine yardımcı olur. Özellikle yüksek trafikli ve düşük gecikmeli senaryolar için idealdir.

ServBay ile Basit Bir Webman Projesi Oluşturup Çalıştırmak

Bu rehberde, ServBay yerel geliştirme ortamında Webman kullanılarak nasıl basit bir web projesi oluşturulup çalıştırılacağını detaylıca anlatacağız. Webman'ın kurulumu, temel yönlendirme ve kontrolör kodlarının yazılması, ayrıca ServBay'in sunduğu veri tabanı (MySQL, PostgreSQL) ve önbellek servisleri (Redis, Memcached) ile entegrasyonun nasıl yapılacağı gösterilecektir.

TIP

ServBay, tüm yerel web projelerinizin /Applications/ServBay/www dizininde saklanmasını önerir. Bu sayede, ServBay projeleri merkezi olarak yönetebilir ve yerel web sitesi ayarlarınızı (eski adıyla "hostlar") kolayca gerçekleştirebilirsiniz.

Ön Koşullar

Başlamadan önce lütfen aşağıdakilerin hazır olduğundan emin olun:

1. ServBay Kurulu Olmalı: macOS üzerinde ServBay'i başarıyla kurdunuz. ServBay, bu rehberde gerekecek olan PHP, Composer, MySQL, PostgreSQL, Redis ve Memcached gibi tüm yazılımları tek paket halinde sunar.
2. Gerekli Paketleri Etkinleştirme: ServBay kontrol panelinden aşağıdaki paketlerin kurulu ve çalışır olduğundan emin olun:
   • Seçtiğiniz PHP sürümü (Yeni sürümler tavsiye edilir, ör. PHP 8.x)
   • Composer (ServBay ile birlikte gelir)
   • MySQL
   • PostgreSQL
   • Redis
   • Memcached
   • Seçtiğiniz PHP sürümünde memcached, redis, pdo_mysql, pdo_pgsql gibi gerekli PHP uzantılarının etkin olduğuna dikkat edin. ServBay genellikle bu uzantıları varsayılan olarak açar; PHP yapılandırmasında kontrol edebilirsiniz.
3. Terminal Erişimi: macOS'un terminal uygulamasını kullanabilmeli ve temel komutlara hâkim olmalısınız.

Webman Kurulumu

1. Composer'ın Kullanılabilirliğini Onaylayın

   ServBay, Composer'ı ön yüklü olarak sunar ve terminalde doğrudan kullanıma hazırdır. Aşağıdaki komutla kontrol edebilirsiniz:

   composer --version

   Composer sürüm bilgisini görüyorsanız Composer kullanıma hazır demektir.

2. ServBay Web Dizinine Girin

   Terminali açın ve önerilen web kök dizinine gidin:

   cd /Applications/ServBay/www

3. Composer ile Webman Projesi Oluşturun

   Composer'ın create-project komutunu kullanarak Webman çerçevesini belirttiğiniz dizine kurun. Projeyi servbay-webman-app adıyla oluşturacağız:

   composer create-project workerman/webman servbay-webman-app

   Composer, Packagist'ten Webman ve gerekli bağımlılıkları servbay-webman-app klasörüne indirecektir.

4. Proje Dizinine Girin

   Kurulum tamamlandığında yeni oluşturulan proje klasörüne geçin:

   cd servbay-webman-app

5. Gerekli Ek Paketleri Kurun

   Veritabanı ve önbellekleme fonksiyonlarını gösterebilmek için bazı ek Composer paketleri yüklememiz gerekiyor. Webman genellikle illuminate/database (Laravel’in DB bileşeni), illuminate/redis vb. kullanır. -W bayrağı (--with-dependencies), bağımlılık çakışmalarını çözmek için kullanılır ve uyumluluk sağlar.

   composer require -W illuminate/database illuminate/redis illuminate/pagination illuminate/events symfony/var-dumper

   Bu komut; veri tabanı ORM, Redis istemcisi, sayfalama modülü, olay yöneticisi ve hata ayıklama için VarDumper'ı yükleyecektir.

Veritabanı ve Tablo Oluşturma

Örnek kodun çalışması için ServBay'deki MySQL ve PostgreSQL veritabanlarında gerekli veritabanı ve users tablosunu oluşturmanız gerekir. ServBay'in varsayılan root kullanıcı şifresi password'dur.

ServBay’in sunduğu phpMyAdmin veya pgAdmin (ServBay kontrol panelinden erişebilirsiniz) gibi araçlarla veya komut satırı ile aşağıdaki SQL komutlarını çalıştırabilirsiniz.

1. webman_app Adında Veritabanı Oluşturma

   • MySQL:

     CREATE DATABASE IF NOT EXISTS webman_app CHARACTER SET utf8mb4 COLLATE utf8mb4_unicode_ci;

   • PostgreSQL:

     CREATE DATABASE webman_app;

2. webman_app Veritabanında users Tablosu Oluşturma

   • MySQL:

     USE webman_app;
     CREATE TABLE users (
         id INT AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
         name VARCHAR(255) NOT NULL,
         email VARCHAR(255) NOT NULL UNIQUE,
         created_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP
     );

   • PostgreSQL:

     \c webman_app; -- Yeni oluşturulan veritabanına bağlanın
     CREATE TABLE users (
         id SERIAL PRIMARY KEY,
         name VARCHAR(255) NOT NULL,
         email VARCHAR(255) NOT NULL UNIQUE,
         created_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP
     );

Web Proje Kodlarını Yazma

Şimdi, yönlendirmeler oluşturacak, kontrolörleri ekleyecek ve veri tabanı ile önbellek etkileşimini çalıştıracak kodları yazmaya başlayalım.

1. Yönlendirmeleri Ayarlama

   Proje ana dizinindeki config/route.php dosyasını açıp aşağıdaki satırları ekleyin:

   <?php
   
   use Webman\Route;
   use app\controller\IndexController;
   use app\controller\CacheController;
   use app\controller\DatabaseController;
   
   // Ana yol için yönlendirme, IndexController'ın index metoduna yönlendirilir
   Route::any('/', [IndexController::class, 'index']);
   
   // Önbellek ile ilgili yönlendirmeler
   Route::any('/memcached', [CacheController::class, 'memcached']);
   Route::any('/redis', [CacheController::class, 'redis']);
   
   // Veri tabanı ile ilgili yönlendirmeler
   Route::any('/mysql-add', [DatabaseController::class, 'mysqlAdd']);
   Route::any('/mysql', [DatabaseController::class, 'mysqlGet']);
   Route::any('/pgsql-add', [DatabaseController::class, 'pgsqlAdd']);
   Route::any('/pgsql', [DatabaseController::class, 'pgsqlGet']);
   
   // Buraya ek yönlendirmeler ekleyebilirsiniz...

2. Kontrolör Dosyaları Oluşturma

   app/controller klasöründe IndexController.php, CacheController.php ve DatabaseController.php dosyalarını oluşturun ve aşağıdaki kodları ekleyin.

   • app/controller/IndexController.php: Ana rota isteklerini yönetmek için.

     <?php
     
     namespace app\controller;
     
     use support\Request;
     use support\Response; // Response sınıfı ekleniyor
     
     class IndexController
     {
         /**
          * Ana yol isteğini yönetecek örnek metod
          * @param Request $request Gelen istek nesnesi
          * @return Response Bir Response nesnesi döner
          */
         public function index(Request $request): Response // Dönen değer tipi net
         {
             // Basit bir metin yanıtı döndürür
             return response('Hello ServBay & Webman!'); // Karşılama mesajı güncellendi
         }
     }

   • app/controller/CacheController.php: Memcached ve Redis kullanımını göstermek için.

     <?php
     
     namespace app\controller;
     
     use support\Request;
     use support\Response;
     use Memcached; // Memcached sınıfı ekleniyor
     use support\Redis; // Webman'dan Redis Facade ekleniyor
     
     class CacheController
     {
         /**
          * Memcached kullanımı örneği
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function memcached(Request $request): Response
         {
             // Memcached sunucusuna bağlanıyor, ServBay varsayılan olarak 127.0.0.1:11211
             $memcached = new Memcached();
             $memcached->addServer('127.0.0.1', 11211);
     
             // 60 saniyelik geçerlilikle bir anahtar atıyor
             $success = $memcached->set('servbay_key', 'Hello Memcached from ServBay!', 60); // Anahtar ve değer güncellendi
             if (!$success) {
                  return response('Failed to set Memcached key', 500);
             }
     
             // Anahtarı okuyor
             $value = $memcached->get('servbay_key'); // Anahtar güncellendi
     
             // Sonucu döndür
             return response($value ?: 'Memcached anahtarı bulunamadı veya süresi doldu'); // Bulunamadığında mesaj eklendi
         }
     
         /**
          * Redis kullanımı örneği
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function redis(Request $request): Response
         {
             // Webman Redis Facade ile anahtar yazılıyor
             Redis::set('servbay_redis_key', 'Hello Redis from ServBay!'); // Anahtar ve değer güncellendi
     
             // Anahtar okunuyor
             $value = Redis::get('servbay_redis_key'); // Anahtar güncellendi
     
             // Sonucu döndür
             return response($value ?: 'Redis anahtarı bulunamadı'); // Bulunamadığında mesaj eklendi
         }
     }

   • app/controller/DatabaseController.php: MySQL ve PostgreSQL üzerinde temel işlemler yapmak için.

     <?php
     
     namespace app\controller;
     
     use support\Request;
     use support\Response;
     use support\Db; // Webman'ın Db Facade'ı ekleniyor
     
     class DatabaseController
     {
         /**
          * MySQL'e kullanıcı ekleme
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function mysqlAdd(Request $request): Response
         {
             try {
                 // Db Facade ile 'mysql' bağlantısına veri ekleniyor
                 Db::connection('mysql')->table('users')->insert([
                     'name' => 'ServBay Webman MySQL User', // Örnek veri güncellendi
                     'email' => 'mysql_demo@servbay.test', // E-posta güncellendi
                     'created_at' => date('Y-m-d H:i:s') // Oluşturulma zamanı eklendi
                 ]);
                 return response('User added to MySQL'); // Yanıt güncellendi
             } catch (\Exception $e) {
                 return response('MySQL\'e kullanıcı eklenirken hata: ' . $e->getMessage(), 500); // Hata mesajı eklendi
             }
         }
     
         /**
          * MySQL'den kullanıcıları listeleme
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function mysqlGet(Request $request): Response
         {
             try {
                 // MySQL'den tüm kullanıcılar çekiliyor
                 $users = Db::connection('mysql')->table('users')->get();
                 // JSON formatında kullanıcı listesi dönülüyor
                 return response(json_encode($users), 200, ['Content-Type' => 'application/json']); // Content-Type net
             } catch (\Exception $e) {
                  return response('MySQL\'den kullanıcı alınırken hata: ' . $e->getMessage(), 500); // Hata mesajı eklendi
             }
         }
     
         /**
          * PostgreSQL'e kullanıcı ekleme
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function pgsqlAdd(Request $request): Response
         {
              try {
                 // PostgreSQL'e veri ekleme
                 Db::connection('pgsql')->table('users')->insert([
                     'name' => 'ServBay Webman PgSQL User', // Örnek veri güncellendi
                     'email' => 'pgsql_demo@servbay.test', // E-posta güncellendi
                     'created_at' => date('Y-m-d H:i:s') // Oluşturulma zamanı eklendi
                 ]);
                 return response('User added to PostgreSQL'); // Yanıt güncellendi
              } catch (\Exception $e) {
                 return response('PostgreSQL\'e kullanıcı eklenirken hata: ' . $e->getMessage(), 500); // Hata mesajı eklendi
              }
         }
     
         /**
          * PostgreSQL'den kullanıcıları listeleme
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function pgsqlGet(Request $request): Response
         {
              try {
                 // PostgreSQL'den tüm kullanıcılar çekiliyor
                 $users = Db::connection('pgsql')->table('users')->get();
                 // JSON formatında kullanıcı listesi dönülüyor
                 return response(json_encode($users), 200, ['Content-Type' => 'application/json']); // Content-Type net
              } catch (\Exception $e) {
                 return response('PostgreSQL\'den kullanıcı alınırken hata: ' . $e->getMessage(), 500); // Hata mesajı eklendi
              }
         }
     }

3. Veritabanı Bağlantılarını Yapılandırma

   Proje ana dizinindeki config/database.php dosyasını açın ve MySQL, PostgreSQL bağlantı ayarlarını belirtin. ServBay'in varsayılan DB adresi 127.0.0.1, portları sırası ile 3306 (MySQL) ve 5432 (PostgreSQL); kullanıcı adı root, şifresi password'dur.

   <?php
   /**
    * Veritabanı yapılandırması
    */
   return [
       // Varsayılan veritabanı bağlantısı
       'default' => 'mysql',
   
       // Bağlantı yapılandırmaları
       'connections' => [
           'mysql' => [
               'driver'    => 'mysql',
               // ServBay'den varsayılan MySQL sunucu ve portu
               'host'      => '127.0.0.1',
               'port'      => 3306,
               // Daha önce oluşturulan veritabanı
               'database'  => 'webman_app',
               // ServBay'in varsayılan MySQL kullanıcısı
               'username'  => 'root',
               // Varsayılan şifre
               'password'  => 'password',
               'charset'   => 'utf8mb4',
               'collation' => 'utf8mb4_unicode_ci',
               'prefix'    => '',
               'strict'    => true,
               'engine'    => null,
           ],
           'pgsql' => [
               'driver'   => 'pgsql',
               // ServBay'in varsayılan PostgreSQL sunucu ve portu
               'host'     => '127.0.0.1',
               'port'     => 5432,
                // Önceden oluşturulan veritabanı
               'database' => 'webman_app',
                // ServBay'in varsayılan PostgreSQL kullanıcısı
               'username' => 'root',
                // Varsayılan şifre
               'password' => 'password',
               'charset'  => 'utf8',
               'prefix'   => '',
               'schema'   => 'public',
               'sslmode'  => 'prefer', // veya require, verify-ca, verify-full
           ],
           // Ek veritabanı bağlantılarını buraya ekleyebilirsiniz...
       ],
   ];

   Önemli Not: Canlı prodüksiyon ortamında varsayılan veritabanı şifrelerinizi mutlaka değiştirin ve hassas bilgileri kodda açık bırakmayın.

Webman Projesini Çalıştırma

Webman projeleri genellikle kendi start.php betiğiyle Workerman sürecini başlatır. Bu, geleneksel Nginx/Apache + PHP-FPM kullanımından farklı olarak, sürekli çalışan asenkron bir uygulamadır.

Proje ana klasöründe (/Applications/ServBay/www/servbay-webman-app) aşağıdaki komutu çalıştırarak Webman'ı başlatabilirsiniz:

php start.php start

Komut çalıştıktan sonra, Webman'ın başlatıldığına dair mesajları göreceksiniz ve varsayılan olarak HTTP isteklerini 127.0.0.1:8787 adresinden dinleyecektir.

• Not: Buradaki php komutu, ServBay ortamındaki PHP yürütülebilir dosyasıdır. ServBay terminal ortamını kendisi ayarlar; siz doğrudan ServBay PHP'sini kullanabilirsiniz.
• Webman'ı arka planda başlatmak için -d ekleyin: php start.php start -d.
• Webman hizmetini durdurmak için: php start.php stop
• Webman hizmetini yeniden başlatmak için: php start.php restart
• Kesintisiz (mevcut istekleri bozmadan) yeniden başlatmak için: php start.php reload

Projeyi Test Etme

Webman başarıyla başlatılıp 127.0.0.1:8787 üzerinde dinlemeye geçtiğinde, aşağıdaki adresleri tarayıcınızda açarak işlevleri test edebilirsiniz:

• http://localhost:8787/ : Sayfa çıktısı olarak Hello ServBay & Webman! göreceksiniz.
• http://localhost:8787/memcached : Hello Memcached from ServBay! görüntülenir. Bu, Webman üzerinden ServBay'in Memcached’ine başarılı bir bağlantı anlamına gelir.
• http://localhost:8787/redis : Hello Redis from ServBay! görüntülenir. Bu, Webman üzerinden ServBay’in Redis hizmetine başarıyla ulaşıldığı anlamına gelir.
• http://localhost:8787/mysql-add : User added to MySQL görüntülenir ve bu işlemle MySQL’deki users tablosuna bir kayıt eklenmiş olur.
• http://localhost:8787/mysql : Kullanıcı listesini JSON formatında döndürür, kayıtlara göz atabilirsiniz.
• http://localhost:8787/pgsql-add : User added to PostgreSQL mesajı gelir ve PostgreSQL'deki users tablosuna bir kayıt eklenir.
• http://localhost:8787/pgsql : PostgreSQL’deki kullanıcı listesini JSON formatında görürsünüz.

Bu adresleri ziyaret ederken sorun yaşarsanız, Webman'ın terminal çıktısında hata olup olmadığına bakın; ayrıca ServBay’de MySQL, PostgreSQL, Redis ve Memcached servislerinin çalıştığından ve PHP uzantılarının etkin olduğundan emin olun.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

• S: php start.php start komutu bulunamıyor mu?
  • C: Terminalde mutlaka servbay-webman-app klasörünün içinde olmalısınız. Ayrıca ServBay’in kurduğu PHP’nin sistem PATH'ine ekli olduğundan (genellikle ServBay bunu otomatik ayarlar) emin olun.
• S: localhost:8787 erişilemiyor veya bağlantı hatası mı veriyor?
  • C: php start.php start komutunun terminal çıktısında hata olup olmadığını kontrol edin. 8787 portunu başka bir uygulama kullanıyor olabilir; gerekirse config/server.php dosyasından portu değiştirin.
• S: Veritabanına bağlanılamıyor mu?
  • C: MySQL ve PostgreSQL servislerinin ServBay'de çalışır olduğundan emin olun. config/database.php dosyasındaki ayarların (sunucu adresi, port, kullanıcı adı, şifre) ServBay’le uyumlu olduğuna emin olun. webman_app veritabanı ve users tablosunun oluşturulmuş olması lazım.
• S: Memcached veya Redis bağlantı sorunu mu var?
  • C: ServBay’de ilgili servislerin çalıştığından emin olun. app/controller/CacheController.php dosyasındaki bağlantı adresi ve port bilgisinin (varsayılan: 127.0.0.1:11211 ve 127.0.0.1:6379) doğruluğunu kontrol edin. PHP sürümünde ilgili uzantıların etkinleştirildiğinden emin olun.

Özet

Bu adımlar sayesinde, ServBay yerel geliştirme ortamında temel bir Webman projesi oluşturup yapılandırmayı ve çalıştırmayı başardınız. ServBay’in sunduğu tek noktadan yönetim avantajı ile hızlıca Webman geliştirme ortamınızı kurdunuz ve veritabanı ile önbellek fonksiyonlarını başarıyla entegre ettiniz. Webman’ın yüksek performans potansiyeli ile ServBay’in pratikliği birleşerek sizin asenkron PHP uygulama geliştirme sürecinize büyük güç katacaktır. Bu rehberin, ServBay ve Webman ile mükemmel Web uygulamaları oluşturmanıza yardımcı olacağını umarız.