ServBay'de Webman Projesi Oluşturma ve Çalıştırma

Webman Nedir?

Webman, yüksek eşzamanlılık ve performans gerektiren web uygulamaları oluşturmak için tasarlanmış, Workerman tabanlı bir PHP asenkron web çerçevesidir. Geleneksel, senkron ve engelleyici framework'lerden farklı olarak Webman, olay tabanlı ve asenkron, engellemeyen I/O modelini kullanır. Bu sayede çok sayıda eşzamanlı isteği etkin bir şekilde işleyebilir. Webman basit ve kullanışlı bir API ile esnek eklenti destekleri sunar; gerçek zamanlı uygulamalar, API servisleri, mikroservisler gibi projelerde rahatlıkla kullanılabilir.

Webman'ın Başlıca Özellikleri ve Avantajları

• Yüksek Performans: Workerman altyapısıyla, olay yönelimli ve asenkron I/O sayesinde milyonlarca eşzamanlı bağlantıyı verimli şekilde yönetir; geleneksel senkron framework'lerden çok daha yüksek bir işlem kapasitesine sahiptir.
• Kullanım Kolaylığı: Basit, sezgisel API'leri ve fonksiyon zenginliği sayesinde geliştiriciler hızlıca uygulama geliştirebilir.
• Çoklu Protokol Desteği: HTTP, WebSocket gibi birçok yaygın uygulama katmanı protokolünü yerleşik olarak sunar, farklı türde servisler geliştirmeyi kolaylaştırır.
• Esnek Genişletme: Composer paketleri, eklentiler ve middleware mekanizmaları üzerinden framework işlevlerini rahatça geliştirebilirsiniz.
• Düşük Kaynak Tüketimi: Webman, klasik web sunucusu + PHP-FPM modelinin aksine, bellekte sürekli çalışan bir uygulamadır ve kaynak kullanımı düşüktür.
• Güçlü Topluluk Desteği: Aktif geliştirici topluluğu ve zengin dökümantasyon sayesinde teknik desteğe kolayca ulaşırsınız.

Webman, düşük gecikme ve yüksek eşzamanlılık gerektiren API servisleri ve web uygulamaları için ideal bir gelişme ortamı sunar.

ServBay ile Kolay Webman Projesi Oluşturma ve Çalıştırma

Bu rehberde, ServBay yerel geliştirme ortamında Webman kullanarak örnek bir web projesi oluşturmayı, temel rotalar ve kontrolör kodunu yazmayı, ServBay ile sunulan veritabanı (MySQL, PostgreSQL) ve önbellek servislerini (Redis, Memcached) entegre etmeyi adım adım göstereceğiz.

TIP

ServBay, tüm yerel web sitelerinizin /Applications/ServBay/www dizininde tutulmasını önerir. Böylece ServBay panelinden site yapılandırmasını (eski adıyla "host" ayarlarını) kolayca yönetebilirsiniz.

Ön Gereksinimler

Başlamadan önce aşağıdaki hazırlıkları tamamladığınızdan emin olun:

1. ServBay Kurulumu: macOS üzerinde ServBay'i başarıyla kurdunuz. ServBay, PHP, Composer, MySQL, PostgreSQL, Redis, Memcached gibi bu rehberde ihtiyaç duyulan tüm yazılımları paket halinde sunar.
2. Gerekli Paketlerin Etkinliği: ServBay kontrol panelinden, aşağıdaki paketlerin kurulu ve çalışır durumda olduğundan emin olun:
   • Seçtiğiniz PHP sürümü (En güncel sürümü, ör. PHP 8.x, tavsiye edilir)
   • Composer (ServBay ile entegre)
   • MySQL
   • PostgreSQL
   • Redis
   • Memcached
   • Seçtiğiniz PHP sürümünde, memcached, redis, pdo_mysql, pdo_pgsql gibi gerekli PHP uzantılarının etkin olduğunu kontrol edin. ServBay genellikle bu uzantıları varsayılan olarak açar; PHP ayarlarından doğrulayabilirsiniz.
3. Terminal Kullanımı: macOS Terminal uygulamasına ve temel komutlara aşinasınız.

Webman Kurulumu

1. Composer'ın Kullanılabilir Olduğunu Doğrulayın

   ServBay, Composer'ı hazır şekilde getirir ve terminalden doğrudan kullanabilirsiniz. Aşağıdaki komutla doğrulama yapın:

   composer --version

   Composer sürüm bilgisi doğru görüntüleniyorsa, Composer kullanıma hazır demektir.

2. ServBay Proje Dizini'ne Geçiş Yapın

   Terminali açıp ServBay’in tavsiye edilen web dizinine geçin:

   cd /Applications/ServBay/www

3. Composer ile Webman Projesi Oluşturun

   Aşağıdaki Composer create-project komutuyla Webman framework'ünü belirtilen ad klasörüne kurun. Projeyi servbay-webman-app olarak isimlendiriyoruz:

   composer create-project workerman/webman servbay-webman-app

   Composer, Webman ve çekirdek bağımlılıklarını servbay-webman-app dizinine indirecektir.

4. Proje Dizinine Girin

   Kurulum tamamlandıktan sonra ilgili klasöre geçin:

   cd servbay-webman-app

5. Gerekli Bileşenleri Kurun

   Veritabanı ve önbellek özelliğini gösterebilmek için ek Composer paketleri gereklidir. Webman genellikle illuminate/database (Laravel’ın veritabanı bileşeni) ve illuminate/redis kullanır. -W (--with-dependencies) seçeneği, potansiyel bağımlılık uyuşmazlıklarını çözer.

   composer require -W illuminate/database illuminate/redis illuminate/pagination illuminate/events symfony/var-dumper

   Bu komut; ORM, Redis istemcisi, sayfalama bileşeni, event dispatcher ve hata ayıklama için VarDumper'ı yükler.

Veritabanı ve Tablo Oluşturma

Örnek kodların çalışması için ServBay’deki MySQL ve PostgreSQL veritabanlarında gerekli veritabanı ve users tablosunu oluşturalım. ServBay'de varsayılan root kullanıcı parolası password'dur.

Veritabanı yönetimi için ServBay'in panelinden phpMyAdmin veya pgAdmin web arayüzünü ya da terminal komutlarını kullanabilirsiniz.

1. webman_app Veritabanı Oluşturma

   • MySQL:

     CREATE DATABASE IF NOT EXISTS webman_app CHARACTER SET utf8mb4 COLLATE utf8mb4_unicode_ci;

   • PostgreSQL:

     CREATE DATABASE webman_app;

2. webman_app Veritabanında users Tablosu Oluşturma

   • MySQL:

     USE webman_app;
     CREATE TABLE users (
         id INT AUTO_INCREMENT PRIMARY KEY,
         name VARCHAR(255) NOT NULL,
         email VARCHAR(255) NOT NULL UNIQUE,
         created_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP
     );

   • PostgreSQL:

     \c webman_app; -- Yeni veritabanına geçiş
     CREATE TABLE users (
         id SERIAL PRIMARY KEY,
         name VARCHAR(255) NOT NULL,
         email VARCHAR(255) NOT NULL UNIQUE,
         created_at TIMESTAMP DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP
     );

Web Proje Kodunu Yazma

Şimdi örnek rotaları, kontrolörleri ve veritabanı/önbellek etkileşimlerini ekleyeceğiz.

1. Rota Yapılandırması

   Proje kök dizinindeki config/route.php dosyasına aşağıdaki kodu ekleyin:

   <?php
   
   use Webman\Route;
   use app\controller\IndexController;
   use app\controller\CacheController;
   use app\controller\DatabaseController;
   
   // Ana dizin rotasını tanımlayın, IndexController'ın index metoduna yönlendirir
   Route::any('/', [IndexController::class, 'index']);
   
   // Önbellek ile ilgili rotalar
   Route::any('/memcached', [CacheController::class, 'memcached']);
   Route::any('/redis', [CacheController::class, 'redis']);
   
   // Veritabanı ile ilgili rotalar
   Route::any('/mysql-add', [DatabaseController::class, 'mysqlAdd']);
   Route::any('/mysql', [DatabaseController::class, 'mysqlGet']);
   Route::any('/pgsql-add', [DatabaseController::class, 'pgsqlAdd']);
   Route::any('/pgsql', [DatabaseController::class, 'pgsqlGet']);
   
   // Buraya başka rotalar ekleyebilirsiniz...

2. Kontrolör Dosyalarını Oluşturun

   app/controller dizininde IndexController.php, CacheController.php ve DatabaseController.php dosyalarını oluşturun ve karşılık gelen kodları ekleyin.

   • app/controller/IndexController.php: Ana sayfa isteklerini işler.

     <?php
     
     namespace app\controller;
     
     use support\Request;
     use support\Response; // Response sınıfını ekleyin
     
     class IndexController
     {
         /**
          * Ana dizin isteklerini işleyen örnek metod
          * @param Request $request Mevcut istek nesnesi
          * @return Response Bir Response nesnesi dönüşü
          */
         public function index(Request $request): Response // Tip dönüşü net
         {
             // Basit bir metin cevabı döndürür
             return response('Hello ServBay & Webman!'); // Hoş geldiniz mesajı
         }
     }

   • app/controller/CacheController.php: Memcached ve Redis kullanımını gösterir.

     <?php
     
     namespace app\controller;
     
     use support\Request;
     use support\Response;
     use Memcached; // Memcached sınıfı
     use support\Redis; // Webman'ın Redis Facade'ı
     
     class CacheController
     {
         /**
          * Memcached kullanım örneği
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function memcached(Request $request): Response
         {
             // Memcached sunucusuna bağlan, ServBay varsayılanı 127.0.0.1:11211
             $memcached = new Memcached();
             $memcached->addServer('127.0.0.1', 11211);
     
             // Anahtarı ayarla, 60 saniye süreli
             $success = $memcached->set('servbay_key', 'Hello Memcached from ServBay!', 60); // Anahtar ve değer güncellendi
             if (!$success) {
                 return response('Memcached anahtarı ayarlanamadı', 500);
             }
     
             // Anahtarı getir
             $value = $memcached->get('servbay_key'); // Anahtar güncellendi
     
             // Sonucu döndür
             return response($value ?: 'Memcached anahtarı bulunamadı veya süresi doldu'); // Bulunamazsa uyarı
         }
     
         /**
          * Redis kullanım örneği
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function redis(Request $request): Response
         {
             // Redis Facade ile anahtar ayarla
             Redis::set('servbay_redis_key', 'Hello Redis from ServBay!'); // Anahtar ve değer güncellendi
     
             // Anahtarı getir
             $value = Redis::get('servbay_redis_key'); // Anahtar güncellendi
     
             // Sonucu döndür
             return response($value ?: 'Redis anahtarı bulunamadı'); // Bulunamazsa uyarı
         }
     }

   • app/controller/DatabaseController.php: MySQL ve PostgreSQL işlemlerini gösterir.

     <?php
     
     namespace app\controller;
     
     use support\Request;
     use support\Response;
     use support\Db; // Webman’ın Db Facade’ı
     
     class DatabaseController
     {
         /**
          * MySQL veritabanına kullanıcı ekleme
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function mysqlAdd(Request $request): Response
         {
             try {
                 // 'mysql' bağlantısıyla tabloya veri ekle
                 Db::connection('mysql')->table('users')->insert([
                     'name' => 'ServBay Webman MySQL User', // Örnek veri
                     'email' => 'mysql_demo@servbay.test', // Örnek e-posta
                     'created_at' => date('Y-m-d H:i:s') // Tarih ekle
                 ]);
                 return response('Kullanıcı MySQL’e eklendi'); // Yanıt mesajı
             } catch (\Exception $e) {
                 return response('MySQL’e kullanıcı eklenirken hata: ' . $e->getMessage(), 500); // Hata yönetimi
             }
         }
     
         /**
          * MySQL veritabanından kullanıcıları getirme
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function mysqlGet(Request $request): Response
         {
             try {
                 // 'mysql' bağlantısıyla tüm kullanıcıları getir
                 $users = Db::connection('mysql')->table('users')->get();
                 // JSON olarak döndür
                 return response(json_encode($users), 200, ['Content-Type' => 'application/json']); // Content-Type açık
             } catch (\Exception $e) {
                 return response('MySQL’den kullanıcılar getirilemedi: ' . $e->getMessage(), 500); // Hata yönetimi
             }
         }
     
         /**
          * PostgreSQL veritabanına kullanıcı ekleme
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function pgsqlAdd(Request $request): Response
         {
             try {
                 // 'pgsql' bağlantısıyla tabloya veri ekle
                 Db::connection('pgsql')->table('users')->insert([
                     'name' => 'ServBay Webman PgSQL User', // Örnek veri
                     'email' => 'pgsql_demo@servbay.test', // Örnek e-posta
                     'created_at' => date('Y-m-d H:i:s') // Tarih ekle
                 ]);
                 return response('Kullanıcı PostgreSQL’e eklendi'); // Yanıt mesajı
             } catch (\Exception $e) {
                 return response('PostgreSQL’e kullanıcı eklenirken hata: ' . $e->getMessage(), 500); // Hata yönetimi
             }
         }
     
         /**
          * PostgreSQL veritabanından kullanıcıları getirme
          * @param Request $request
          * @return Response
          */
         public function pgsqlGet(Request $request): Response
         {
             try {
                 // 'pgsql' bağlantısıyla tüm kullanıcıları getir
                 $users = Db::connection('pgsql')->table('users')->get();
                 // JSON olarak döndür
                 return response(json_encode($users), 200, ['Content-Type' => 'application/json']); // Content-Type açık
             } catch (\Exception $e) {
                 return response('PostgreSQL’den kullanıcılar getirilemedi: ' . $e->getMessage(), 500); // Hata yönetimi
             }
         }
     }

3. Veritabanı Bağlantısını Yapılandırma

   Kök dizindeki config/database.php dosyasını açın ve MySQL ile PostgreSQL için aşağıdaki ayarları yapın. ServBay'de varsayılan veritabanı sunucusu 127.0.0.1 olup, MySQL için port 3306, PostgreSQL için 5432, kullanıcı adı root, parola ise password'dur.

   <?php
   /**
    * Veritabanı yapılandırması
    */
   return [
       // Varsayılan veritabanı bağlantısı
       'default' => 'mysql',
   
       // Bağlantı listesi
       'connections' => [
           'mysql' => [
               'driver'    => 'mysql',
               // ServBay'in varsayılan MySQL adresi ve portu
               'host'      => '127.0.0.1',
               'port'      => 3306,
               // Oluşturulan veritabanı adı
               'database'  => 'webman_app',
               // ServBay'in varsayılan MySQL kullanıcı adı
               'username'  => 'root',
               // Varsayılan MySQL parolası
               'password'  => 'password',
               'charset'   => 'utf8mb4',
               'collation' => 'utf8mb4_unicode_ci',
               'prefix'    => '',
               'strict'    => true,
               'engine'    => null,
           ],
           'pgsql' => [
               'driver'   => 'pgsql',
               // ServBay'in varsayılan PostgreSQL adresi ve portu
               'host'     => '127.0.0.1',
               'port'     => 5432,
               // Oluşturulan veritabanı adı
               'database' => 'webman_app',
               // Varsayılan PostgreSQL kullanıcı adı
               'username' => 'root',
               // Varsayılan PostgreSQL parolası
               'password' => 'password',
               'charset'  => 'utf8',
               'prefix'   => '',
               'schema'   => 'public',
               'sslmode'  => 'prefer', // veya require, verify-ca, verify-full
           ],
           // Buraya farklı veritabanı bağlantıları ekleyebilirsiniz...
       ],
   ];

   Önemli Not: Gerçek sunucu ortamında, varsayılan veritabanı şifresini kesinlikle değiştirin ve hassas verileri kod içinde açık bırakmayın.

Webman Projesini Çalıştırma

Webman projeleri genellikle kendi start.php dosyasıyla Workerman işlemlerini başlatır. Bu kullanım, klasik Nginx/Apache + PHP-FPM yaklaşımından farklıdır; Webman, bellekte sürekli çalışan asenkron bir uygulamadır.

Proje dizini (/Applications/ServBay/www/servbay-webman-app) altında aşağıdaki komutu çalıştırarak Webman'i başlatın:

php start.php start

Bu komut sonrası Webman’in başladığına dair bilgiler göreceksiniz; varsayılan olarak HTTP isteklerini 127.0.0.1:8787 adresinden dinler.

• Not: Buradaki php komutunu ServBay’in ortamındaki PHP'yi kullanarak çalıştırıyorsunuz. ServBay, terminal ortamınızı otomatik olarak ayarlayacağı için ekstra bir işlem gerekmez.
• Webman’i arka planda çalıştırmak isterseniz: php start.php start -d
• Servisi durdurmak için: php start.php stop
• Yeniden başlatmak için: php start.php restart
• Kesintisiz (sorunsuz) yeniden başlatmak için: php start.php reload

Projeyi Test Etme

Webman başarıyla 127.0.0.1:8787 adresini dinlemeye başladıysa, aşağıdaki URL’ler üzerinden tarayıcıda çeşitli fonksiyonları test edebilirsiniz:

• http://localhost:8787/ : Ekranda Hello ServBay & Webman! mesajını göreceksiniz.
• http://localhost:8787/memcached : Ekranda Hello Memcached from ServBay! mesajı çıkar. Bu, ServBay’in Memcached servisinin entegre şekilde çalıştığını gösterir.
• http://localhost:8787/redis : Ekranda Hello Redis from ServBay! mesajı çıkar. ServBay’in Redis hizmetinin entegre olarak kullanıldığının göstergesidir.
• http://localhost:8787/mysql-add : Ekranda Kullanıcı MySQL’e eklendi mesajı çıkar. MySQL veritabanındaki users tablosuna bir kayıt eklenir.
• http://localhost:8787/mysql : Ekranda, MySQL veritabanındaki users tablosunu JSON formatında görürsünüz.
• http://localhost:8787/pgsql-add : Ekranda Kullanıcı PostgreSQL’e eklendi mesajı çıkar. PostgreSQL'deki users tablosuna bir kayıt eklenir.
• http://localhost:8787/pgsql : Ekranda, PostgreSQL veritabanındaki users tablosunu JSON formatında görürsünüz.

Bu URL’leri kullanırken sorun yaşarsanız, Webman’in terminal çıktısını kontrol edin ve ServBay’deki MySQL, PostgreSQL, Redis, Memcached servislerinin çalıştığından veya PHP uzantılarının etkin olduğundan emin olun.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

• S: php start.php start komutu bulunamıyor mu?
  • C: Terminalde bulunduğunuz dizinin servbay-webman-app olduğunu kontrol edin (cd ile geçin). ServBay’in kurduğu PHP’nin PATH’e eklendiğinden emin olun (ServBay bunu otomatik ayarlar).
• S: localhost:8787 adresi bağlantı hatası veriyor mu?
  • C: Terminaldeki php start.php start çıktısını inceleyin; hata var mı bakın. Port 8787 başka bir uygulama tarafından kullanılıyorsa Webman’ın config/server.php dosyasından portu değiştirebilirsiniz.
• S: Veritabanı bağlantı hatası mı veriyor?
  • C: ServBay’de MySQL ve PostgreSQL servislerinin çalışır olduğundan emin olun. config/database.php dosyasında adres, port, veritabanı adı, kullanıcı adı ve parola bilgilerini doğrulayın (varsayılan kullanıcı root, parola password). webman_app veritabanı ve users tablosunun mevcut olduğundan emin olun.
• S: Memcached veya Redis bağlantısı hatalı mı?
  • C: ServBay’de Memcached ve Redis servislerinin aktif olduğundan emin olun. app/controller/CacheController.php dosyasındaki adres ve portları kontrol edin (varsayılan olarak 127.0.0.1:11211 ve 127.0.0.1:6379). Kullandığınız PHP sürümünde memcached ve redis uzantılarının aktif olduğunu kontrol edin.

Sonuç

Bu adımlar ile ServBay yerel geliştirme ortamında bir Webman projesini başarıyla oluşturup çalıştırdınız; ServBay'in sağladığı tek noktadan kurulum sayesinde Webman ortamını hızlıca ayağa kaldırdınız ve veritabanı ile önbellek entegrasyonunu öğrendiniz. Webman’ın üstün performansı ile ServBay’in pratikliği birleşince, asenkron PHP uygulamalarınızı çok daha hızlı geliştirebilirsiniz. Umarız bu rehber, ServBay ve Webman platformlarını maksimum verimle kullanmanıza yardımcı olur.