ServBay Yerel Ortamında ExpressionEngine CMS Kurulumu ve Yapılandırması

Genel Bakış

ExpressionEngine, güçlü ve esnek bir içerik yönetim sistemi (CMS) olup, farklı türde karmaşık web siteleri ve uygulamalar oluşturmak için yaygın olarak kullanılır. Zengin çekirdek özellikleri ve oldukça modüler mimarisi sayesinde geliştiriciler ve tasarımcılar için özelleştirilebilir ve esnek site oluşturma imkânı sunar.

ServBay ise özellikle macOS için tasarlanmış, çoklu web sunucuları (Nginx, Caddy, Apache gibi), programlama ortamları (PHP, Node.js, Python, Go, Java, Ruby, Rust, .NET), veritabanları (MySQL, PostgreSQL, MongoDB, Redis) ve geliştirici araçlarını (Composer, npm/yarn, phpMyAdmin/Adminer) tek bir pakette sunan, kapsamlı bir yerel web geliştirme çözümüdür. ServBay'i kullanarak geliştiriciler kolaylıkla yerel geliştirme ortamlarını kurup yönetebilirler.

Bu rehberde, ServBay ortamında ExpressionEngine’in nasıl kurulup yapılandırılacağını adım adım ele alıyor, ExpressionEngine projenizi hızlıca başlatmanıza yardımcı oluyoruz.

Neden ServBay ile ExpressionEngine Kurulmalı?

ServBay kullanarak yerel ortamda ExpressionEngine kurmanın başlıca avantajları:

• Entegre Ortam: ServBay, ExpressionEngine’in ihtiyacı olan PHP, MySQL ve web sunucusunu önceden entegre eder, ayrıca ek kurulum gerekmeden yardımcı olur.
• Çoklu Sürüm Desteği: ExpressionEngine sürüm gereksinimlerine göre ServBay’de farklı PHP sürümleri arasında kolayca geçiş yapabilirsiniz.
• Kolay Veritabanı Yönetimi: ServBay, dahili phpMyAdmin veya Adminer ile veritabanı oluşturma ve yönetmeyi basitleştirir.
• Kolay Site Yapılandırması: ServBay’in arayüzünü kullanarak ExpressionEngine projenize işaret eden bir yerel site konfigürasyonu dakikalar içinde oluşturabilirsiniz.
• İzolasyon ve Yönetim: Her proje için ayrı site yapılandırmaları oluşturup farklı proje ortamlarının çakışmasını engelleyebilirsiniz.

Gereksinimler

Kuruluma başlamadan önce aşağıdaki ön koşullara sahip olduğunuzdan emin olun:

1. MacOS sisteminizde ServBay kurulu ve çalışıyor olmalı. Henüz kurmadıysanız ServBay Resmi Sitesi üzerinden kurulum yönergelerine ulaşabilirsiniz.
2. Terminal ve temel komut satırı işlemleri hakkında bilgi sahibi olun.
3. Veritabanı kavramları (ör. veritabanı, kullanıcı) konusunda temel bilgi sahibi olun.
4. ServBay’in varsayılan web kök dizini /Applications/ServBay/www üzerinde yazma yetkiniz olmalı.

Kurulum Adımları

Aşağıdaki adımları izleyerek ServBay ortamında ExpressionEngine’in kurulumunu ve yapılandırmasını tamamlayacağız.

Adım 1: Proje Klasörünü Hazırlayın ve ExpressionEngine’i İndirin

Öncelikle Terminal uygulamanızı açın. ServBay’in varsayılan web kök dizinine (/Applications/ServBay/www) gidin, yeni bir proje klasörü (ör. servbay-ee-app) oluşturun ve bu klasöre girin.

cd /Applications/ServBay/www
mkdir servbay-ee-app
cd servbay-ee-app

Ardından, en güncel ExpressionEngine sürümünü indirmek için curl komutunu kullanın. -L parametresi yönlendirmeleri takip eder, -o parametresi ise çıktı dosya adını belirtir.

curl -L https://expressionengine.com/latest -o expressionengine.zip

Adım 2: ExpressionEngine Dosyalarını Çıkartın

İndirme tamamlandıktan sonra, unzip komutu ile indirilen expressionengine.zip dosyasını mevcut servbay-ee-app klasörüne çıkartın. İşlem sonrası zip dosyasını silebilirsiniz.

unzip expressionengine.zip
rm expressionengine.zip

Çıkarma işlemi tamamlandığında, ExpressionEngine’in dosya yapısı servbay-ee-app dizininde yer alacaktır.

Adım 3: ExpressionEngine Veritabanı ve Kullanıcısı Oluşturun

ExpressionEngine içerik ve yapılandırma bilgisini saklamak için bir veritabanına ihtiyaç duyar. ServBay, entegre MySQL ve phpMyAdmin ile veritabanı yönetimini kolaylaştırır.

1. ServBay’in Yerleşik Veritabanı Yönetim Aracı phpMyAdmin’e Erişin

   Web tarayıcınızda https://servbay.host/ adresine girin. Karşınıza çıkan sayfada “phpMyAdmin” bağlantısını bulun ve tıklayın. Oturum açma ekranında, ServBay’in varsayılan veritabanı kullanıcı adı ve şifresini kullanın (genellikle yerel kurulumlarda şifre gerekmez veya yapılandırmada belirtilmiştir).

2. Veritabanı Kullanıcı ve Veritabanı Oluşturun

   phpMyAdmin’e giriş yaptığınızda, ExpressionEngine için özel bir veritabanı kullanıcı ve bununla aynı isme sahip bir veritabanı oluşturacağız.

   • Kullanıcı Hesapları Sayfasına Girin: Ana sayfada üst menüden “Kullanıcı hesapları”nı tıklayın.
   • Yeni Kullanıcı Ekle: “Kullanıcı hesabı ekle”yi tıklayın.
   • Kullanıcı ve Veritabanı Bilgilerini Girin:
     • Kullanıcı Adı: ExpressionEngine veritabanı bağlantısında kullanılacak kullanıcı adını girin, ör: ee_user.
     • Sunucu (Host): localhost seçin. Böylece kullanıcı yalnızca yerel bağlantı kurabilir, güvenliği artırır.
     • Şifre: Veritabanı bağlantısı için güçlü bir şifre girin ve not alın. Örneğin, password123 gösterim amacı için kullanılabilir ancak gerçek ortamda karmaşık bir şifre kullanmalısınız.
     • Şifreyi Yeniden Girin: Aynı şifreyi tekrar yazın.
     • Veritabanı Oluştur: “Kullanıcı adına eş veritabanı oluştur ve tüm yetkileri ver” seçeneğini işaretleyin. Böylece ee_user isimli veritabanı oluşturulacak ve tüm yetkiler bu kullanıcıya verilecektir.
   • Yetkileri Onaylayın: “Genel yetkiler” bölümünde fazladan yetki verilmediğinden emin olun (veritabanı seviyesinde tüm izinler zaten verilmiştir).
   • Kaydedin: Sayfanın en altında “Git” veya benzeri onay butonuna tıklayın.

   Artık, tam yetkili ee_user adlı bir veritabanı ve aynı isimli kullanıcı oluşturmuş oldunuz.

Adım 4: ServBay’de Web Sitesi Yapılandırması

Şimdi, ServBay’e belirli bir alan adına (ör. servbay-ee.local) gelen isteklerin ExpressionEngine projesine yönlendirilmesi gerektiğini bildireceğiz.

1. ServBay’i Açıp Yeni Site Ekleyin

   ServBay arayüzünü açın. Sol menüde “Siteler”e tıklayın. Ekranın üst kısmındaki “+” veya “Ekle” butonuna tıklayarak yeni bir site yapılandırması başlatın.

   • Ad (Name): Sitenize kolayca tanıyacağınız bir ad verin, örneğin My ExpressionEngine Site.
   • Alan Adı (Domain): Yerelde ziyaret etmek istediğiniz alan adını girin, ör: servbay-ee.local. ServBay, bu alan adını hosts dosyanıza otomatik olarak ekler (127.0.0.1 işaret edilir).
   • Site Türü (Type): PHP seçin, zira ExpressionEngine bir PHP CMS’dir.
   • PHP Sürümü (PHP Version): İndirdiğiniz ExpressionEngine sürümüne uygun PHP sürümünü seçin (ServBay farklı sürümleri destekler).
   • Site Root (Document Root): Gözat düğmesinden adım 1’de oluşturduğunuz klasörü (/Applications/ServBay/www/servbay-ee-app) seçin.
   • Web Sunucu (Web Server): Desteklenen herhangi bir web sunucusunu (Nginx, Caddy veya Apache) seçebilirsiniz. ServBay, uygun yapılandırmayı otomatik oluşturur. Yerel işlemler için varsayılan ayar yeterlidir.

2. Konfigürasyonunuzu Kaydedin ve Uygulayın

   Bilgileri girdikten sonra “Kaydet” veya “Uygula”ya tıklayın. ServBay yeni yapılandırmayı etkinleştirmek için web sunucusunu yeniden başlatmanızı isteyebilir. Talimatları izleyin ve yeniden başlatma tamamlanana dek bekleyin.

   Artık tarayıcınızda https://servbay-ee.local/ adresine gittiğinizde, ServBay isteği ExpressionEngine projenizin klasörüne iletecektir.

Adım 5: ExpressionEngine Web Kurulum Sihirbazını Çalıştırın

ExpressionEngine, işlemleri kolaylaştıran bir web tabanlı kurulum sihirbazı sunar.

1. Kurulum Sihirbazı Sayfasına Girin

   Web tarayıcısında, ServBay’de yapılandırdığınız alan adını ve ardına ExpressionEngine kurulum giriş dosyasını (admin.php) ekleyerek ziyaret edin. Standart olarak kurulum programı /admin.php’de bulunur.

   Ziyaret edilecek adres: https://servbay-ee.local/admin.php

   ExpressionEngine karşılama sayfası veya kurulum sihirbazını görmelisiniz.

2. Sihirbazdaki Adımları Takip Edin

   ExpressionEngine kurulum sihirbazı aşağıdaki temel bilgileri ister:

   • Veritabanı Bağlantı Bilgileri:
     • Veritabanı Sunucusu: localhost
     • Veritabanı Adı: ee_user (adım 3’te oluşturulan ile aynı)
     • Veritabanı Kullanıcı Adı: ee_user (adım 3’te oluşturulan ile aynı)
     • Veritabanı Şifresi: ee_user kullanıcısı için belirlediğiniz şifre
   • Yönetici Hesabı Bilgileri: ExpressionEngine kontrol paneli için bir “süper yönetici” hesap oluşturun (kullanıcı adı, şifre, e-posta adresi). Lütfen güçlü şifre seçin.
   • Site Ayarları: Site adı, ana URL gibi temel bilgileri girin.

3. Kurulumu Tamamlayın

   Bilgileri gözden geçirin, ardından “Kur” veya benzeri işlemi başlatan butona basın. ExpressionEngine gerekli veritabanı tablolarını oluşturup başlangıç ayarlarını tamamlayacaktır.

   Kurulum başarıyla bittiğinde, genellikle giriş veya yönetim paneli sayfasına yönlendirilirsiniz.

Adım 6: Kurulum Sonrası Temel Yapılandırmalar

ExpressionEngine’in temel kurulumu sonrasında, ihtiyacınıza göre eklenti, şablon veya diğer temel ayarları yapabilirsiniz.

1. ExpressionEngine Yönetim Paneline Giriş

   Kurulum sırasında oluşturduğunuz yönetici bilgileri ile https://servbay-ee.local/admin.php adresinden giriş yapın.

2. Eklenti Kurulumu

   Yönetim panelinde “Geliştirici (Developer)” > “Eklentiler (Add-Ons)” > “Eklentiler (Plugins)” kısmına gidin. Gerekli olan eklentileri ihtiyacınıza göre kurun.

3. Şablon Kurulum ve Konfigürasyonu

   “Tasarım (Design)” > “Şablonlar (Templates)” menüsünden şablon grupları ve şablonlar oluşturup HTML/CSS/EE kodlarınızı yazarak site içeriğinizi sunabilirsiniz.

ExpressionEngine ile Sitenizi Oluşturun

Artık ServBay ortamında ExpressionEngine kurulumu ve temel yapılandırması tamamlandı. Şimdi web sitenizi oluşturmaya ve içeriklerinizi yönetmeye başlayabilirsiniz. İşte temel başlangıç adımlarından bazıları:

Kanal ve Kayıt Oluşturma

ExpressionEngine’in temeli “kanallar” ve “kayıtlar”dır. Kanallar içerik tipini ve yapısını belirler; kayıtlar ise somut içerik örnekleridir.

1. Kanal Oluşturun: Yönetim panelinde “İçerik Yapısı (Content Structure)” > “Kanal Yönetimi (Channels)”na gidin. “Yeni Kanal Oluştur (Create New Channel)” seçeneğiyle kanal adı, alan (Fields Group) gibi bilgileri girin ve “Kanalı Kaydet (Save Channel)”e tıklayın.
2. Kayıt Ekleyin: “İçerik (Content)” > “Yayınla (Publish)” menüsünden yeni oluşturduğunuz kanalı seçip, kayıt başlığı, kanal alanları ve diğer bilgileri girin. Ardından “Kaydet (Save)” düğmesine basın.

Gezinti Menüsü Tanımlama

Gezinti menüleri genellikle şablonlar ile oluşturulur.

1. Şablon Oluşturun veya Düzenleyin: “Tasarım (Design)” > “Şablonlar (Templates)” menüsünden, web gezintisi için kullanacağınız bir şablonu bulun ya da oluşturun (site isimli bir grupta nav adında olabilir).
2. Gezinti Kodunu Yazın: Şablonda, ExpressionEngine şablon etiketlerini kullanarak kanal kayıtlarını veya sayfaları sorgulayın ve HTML navigasyon yapısını oluşturun.
3. Gezintiyi Yerleşime Dahil Edin: Ana sayfa düzeni şablonunuzda {% include 'site:nav' %} (eğer Blade şablon motoru kullanıyorsanız) veya uygun başka bir etiket ile navigasyon şablonunu ekleyin.

Özel Widget’lar (Yan Paneller) Eklemek

Gezinti gibi, yan paneller veya başka herhangi bir “widget” alanı, özel şablonlar üzerinden tanımlanır.

1. Widget Şablonu Oluşturun: “Tasarım (Design)” > “Şablonlar (Templates)” bölümünde widget içeriği için şablon oluşturun (ör. site:sidebar).
2. Widget Kodunu Yazın: Şablonda, en yeni kayıtlar, kategori listesi, reklam gibi içerikleri gösterecek kodları ekleyin.
3. Widget’ı Yerleşime Dahil Edin: Sayfa düzeni şablonunuzda ilgili alana widget şablonunu ekleyin.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

• S: https://servbay-ee.local/ adresinde yetki hatası alırsam ne yapmalıyım?
  • C: ExpressionEngine proje klasörünüzün (/Applications/ServBay/www/servbay-ee-app) ve alt dizin-dosyalarının izinlerini kontrol edin. ServBay’in (genellikle kendi kullanıcı hesabınız) bu dosya ve dizinlerde okuma-yazma yetkisi olmalı. Gerekirse chmod veya chown komutunu kullanın, örn: sudo chown -R kullaniciadiniz:grupadiniz /Applications/ServBay/www/servbay-ee-app
• S: ExpressionEngine kurulum sihirbazı veritabanı bağlantı hatası veriyor, ne yapabilirim?
  • C: Kurulum sihirbazında doldurduğunuz veritabanı bilgilerini (host localhost, veritabanı ismi, kullanıcı adı, şifre) doğru girdiğinizden emin olun. Ayrıca, ServBay’de MySQL/MariaDB hizmetinin aktif ve çalışır olduğundan emin olun.
• S: ServBay’in diğer veritabanlarını (örneğin PostgreSQL) kullanabilir miyim?
  • C: ExpressionEngine esas olarak MySQL/MariaDB’yi destekler. ExpressionEngine’in resmi olarak PostgreSQL desteklemesi ve gerekli sürücülere sahip olmanız durumunda, teorik olarak ServBay’in PostgreSQL hizmeti de kullanılabilir. Ancak kesin uyumluluk için resmi ExpressionEngine dokümantasyonuna göz atın.

Sonuç

Bu rehberdeki adımları izleyerek, ExpressionEngine CMS’i ServBay yerel geliştirme ortamında başarıyla kurup yapılandırmış olmalısınız. ServBay, ExpressionEngine’in yerel geliştirmesi için tüm gerekli bileşenlerle hızlı ve pratik bir ortam sunar. Artık ExpressionEngine’in güçlü özelliklerini kullanarak kendi web sitenizi veya uygulamanızı oluşturmaya başlayabilirsiniz. İyi çalışmalar!