MariaDB ve MySQL: ServBay'de Seçim, Köken ve Farklar

Web geliştiricileri için doğru veritabanı yönetim sistemini seçmek, bir uygulamanın inşasında kilit adımlardan biridir. Yerel geliştirme ortamlarında, MySQL ve MariaDB en sık tercih edilen ilişkisel veritabanı seçeneklerindendir. ServBay, entegre bir yerel web geliştirme ortamı olarak, geliştiricilere çeşitli veritabanı seçenekleri sunar ve bunlar arasında varsayılan olarak MariaDB entegre edilmiştir.

Bu yazıda, MariaDB ve MySQL’in kökenlerini, aralarındaki ilişkiyi ve temel farkları detaylıca inceleyeceğiz. Ayrıca ServBay’in neden varsayılan olarak MariaDB’yi seçtiğini ve ServBay'de bu iki veritabanının nasıl kullanılabileceğini açıklayarak, ServBay kullanıcılarının projelerinde bu sistemlerden en iyi şekilde faydalanabilmelerini sağlayacağız.

MariaDB ve MySQL’in Kökeni

MySQL’in Doğuşu

MySQL, İsveçli MySQL AB firması tarafından ilk kez 1995 yılında yayınlanmış, en eski açık kaynak ilişkisel veritabanı yönetim sistemlerinden (RDBMS) biridir. Açık kaynak kodlu, ücretsiz, yüksek performanslı ve kullanımı kolay olması nedeniyle, özellikle web geliştirme alanında PHP ve Apache (veya Nginx) ile birlikte klasik LAMP/LEMP teknolojisi yığınının temelini oluşturmuştur. MySQL, çeşitli web uygulamaları ve kurumsal projelerde geniş çapta kullanılmaktadır.

MariaDB’nin Ortaya Çıkışı

2008 yılında Sun Microsystems, MySQL AB’yi satın aldı. Takiben 2010 yılında Oracle, Sun Microsystems’ı devraldı ve böylece MySQL’in mülkiyeti Oracle’a geçti. Ticari veritabanı sektörünün devi olan Oracle’ın MySQL’in açık kaynaklı geleceğiyle ilgili izleyeceği politikalar, bazı topluluk üyeleriyle kullanıcılar arasında endişelere yol açtı.

MySQL’in temel kodunun açık kaynaklı olarak kalmasını ve gelişimini sürdürmesini sağlamak amacıyla, MySQL’in kurucularından Michael "Monty" Widenius, 2009 yılında MariaDB’yi, MySQL’den çatallanmış (fork) yeni bir proje olarak başlattı. MariaDB'nin hedefi, MySQL ile yüksek uyumluluk sağlamak, ek optimizasyonlar ve yenilikler kazandırmak ve tamamen topluluk odaklı açık kaynak geliştirme modeliyle ilerlemektir. MariaDB'nin adı da Michael Widenius’un küçük kızının isminden gelmektedir.

MariaDB ile MySQL Arasındaki İlişki

MariaDB ve MySQL çok yakın bir ilişkiye sahiptir; çekirdek kodlarının ve tasarım felsefelerinin büyük bir kısmını paylaşırlar. MariaDB, ilk olarak MySQL’in kod tabanından çatallandığı için özellikle ilk sürümlerde iki sistem oldukça benzerdir. MariaDB’nin temel amaçlarından biri, belirli bir MySQL sürümüne yüksek derecede uyumluluk sağlamak ve kullanıcıların genellikle mevcut uygulama kodlarında büyük değişiklikler yapmadan MySQL’den MariaDB’ye veya tersi şekilde göç etmelerini kolaylaştırmaktır.

Uyumlulukta Ana Noktalar

1. SQL Sözdizimi: MariaDB ve MySQL, standart SQL sözdizimi açısından neredeyse tamamen uyumludur. MySQL’de çalışan SQL ifadelerinin büyük çoğunluğu, MariaDB’de de sorunsuz çalışır. Bu, veri tanımlama (DDL), veri işleme (DML) ve yaygın kullanılan fonksiyonlar ile saklı prosedür sözdizimini kapsar.
2. API ve Protokoller: İki veritabanı aynı istemci protokolünü kullanır. Yani MySQL için geliştirilen istemci kütüphaneleri, bağlantı araçları ve uygulamalar (örneğin PHP mysqli/PDO, Java JDBC sürücüsü, Python mysql.connector vb.) genellikle herhangi bir değişiklik olmadan MariaDB’ye de bağlanabilir.
3. Depolama Motoru: MariaDB ve MySQL, birden fazla depolama motorunu destekler ve bunlardan bazılarını paylaşırlar – örneğin, InnoDB (varsayılan işlemli motor) ve MyISAM (işlemsel olmayan motor). Bu, bu motorları kullanan tablo yapılarını iki sistem arasında uyumlu kılar.
4. İstemci Araçları: phpMyAdmin, Adminer, MySQL Workbench (bazı fonksiyonlar) ve DBeaver gibi MySQL için tasarlanmış grafiksel istemci araçlarının çoğu, MariaDB’yi de yönetmek için kullanılabilir.

Yüksek seviyedeki uyumluluğa rağmen, her iki sistemin kendi başına gelişmesi, özellikle MariaDB’nin MySQL’de bulunmayan yeni özellik ve optimizasyonlar sunması ve MySQL’in Oracle’ın yönetimi altında ilerlemesiyle birlikte, aralarındaki farklılık giderek artmaktadır. Özellikle belirli sürüm özelliklerine ya da özel fonksiyonlara dayanan uygulamalarda, geçişler sırasında detaylı testler gereklidir.

MariaDB ile MySQL’in Farkları

MariaDB ve MySQL aynı kökenden gelseler de zaman içinde bağımsız olarak gelişerek; performans, özellikler, mimari, topluluk desteği ve lisanslama konularında belirgin farklar ortaya çıkarmışlardır.

Performans ve Optimizasyon

1. Sorgu Optimize Edicisi: MariaDB, sorgu optimize edicisinde ciddi iyileştirmeler yapmıştır. Özellikle karmaşık sorgular, alt sorgular, JOIN’ler ve büyük veri kümelerinde genellikle daha üstün performans sunar. Örneğin gelişmiş maliyet modelleri ve optimize stratejiler eklenmiştir.
2. İş Parçacığı Havuzu: MariaDB, yoğun bağlantılı (çok kullanıcılı) ortamlarda performansı önemli ölçüde artıran thread pool (iş parçacığı havuzu) özelliğine sahiptir. MySQL’de benzer bir özellik yalnızca Enterprise sürümünde olurken, MariaDB’de topluluk sürümünde de bulunur.
3. Replikasyon (Çoğaltma): MariaDB, ana-yedek çoğaltma konusunda da bazı geliştirmelere sahiptir. Örneğin, gelişmiş paralel çoğaltma, verimlilik ve throughput’u artırmak için sunulmaktadır.

Depolama Motorları

Her iki veritabanı da eklenti tabanlı depolama motoru mimarisini destekler. InnoDB ve MyISAM gibi motorları paylaşmalarına rağmen, MariaDB’nin kendine has veya geliştirdiği ek depolama motorları öne çıkar:

• Aria: MariaDB’nin kendi işlemsel motoru; çökme güvenliği sağlaması ve MyISAM’a daha ne iyi bir alternatif sunmak için tasarlanmıştır.
• ColumnStore: Sütun bazlı depolama motoru; büyük veri analizi ve veri ambarı senaryoları için yüksek performanslı toplu sorgulamalar sunar.
• MyRocks: Facebook tarafından geliştirilen RocksDB tabanlı motor; yüksek sıkıştırma oranı ve dayanıklı yazma performansıyla yazma-ağırlıklı iş yükleri için uygundur.
• Spider: Sharding (parçalara bölme) motoru; MariaDB’nin farklı sunucularda bulunan verilere erişmesini sağlar.

MySQL cephesi de gelişmektedir; örneğin InnoDB sürekli iyileştirilmekte olup, MySQL 8.0’da yeni varsayılan karakter seti (utf8mb4) ve performans artışları sunulmuştur.

Özellikler

1. Sanal Kolonlar (Virtual Columns): MariaDB, bir sütunun değerinin tabloya ait diğer sütunlardan hesaplanabildiği sanal kolon özelliğine sahiptir. Sanal kolonlar (PERSISTENT olarak tanımlanmadıkça) depolama alanı tüketmez ve sorgulamalarda normal sütun gibi referans alınabilir; hesaplama ve indeksleme için avantaj sağlar.
2. Tablo Yapısı Optimizasyonu: MariaDB, ek olarak ALTER TABLE komutunda, tabloyu tamamen kopyalamadan daha hızlı sütun ekleme gibi özellikler sunar.
3. Mikrosaniye Hassasiyeti: MariaDB, mikrosaniye hassasiyetine sahip zaman damgalarını destekler, bu da yüksek zaman hassasiyeti gerektiren uygulamalar için uygundur.
4. JSON Fonksiyonları: Her iki sistem de JSON veri tipini ve fonksiyonlarını destekler, fakat MariaDB ile MySQL arasında implementasyon ve fonksiyon kümesinde birtakım farklar bulunur.
5. Pencere Fonksiyonları (Window Functions): MariaDB 10.2+ ve MySQL 8.0+ sürümlerinde bağımsız olarak pencere fonksiyonları sunulmuştur.
6. Dağıtık Veritabanı / Yüksek Erişilebilirlik: MariaDB, Galera Cluster entegrasyonu ile doğal multi-master çoğaltma ve yüksek erişilebilirlik olanağı sağlar. MySQL’in de Group Replication gibi seçenekleri olsa da teknik olarak aralarında farklılıklar vardır.

Güvenlik

MariaDB, güvenlik açısından da çeşitli geliştirmeler sunmaktadır:

• Daha fazla kimlik doğrulama eklentisiyle, esnek ve güvenli yetkilendirme sunar.
• Kullanıcı rolleri yönetiminde iyileştirmelerle, daha ince ayarlı ve yönetimi kolay bir yetki kontrolü sağlar.

Topluluk ve Destek

1. Açık Kaynak Modeli: MariaDB, MariaDB Foundation tarafından yönetilir ve açık topluluk geliştirme modeliyle ilerler. Geliştirme süreçleri, kod katkıları ve hata takibi tamamen şeffaftır. MySQL’in ise topluluk sürümü bulunsa da, yol haritası ve temel kararlar ağırlıklı olarak Oracle tarafından belirlenir.
2. Kurumsal Destek: MariaDB Corporation AB, MariaDB için ticari destek ve kurumsal sürümler sunarken; Oracle, MySQL'in yalnızca kurumsal sürümü ve desteğini sağlar.

MariaDB ve MySQL Sürüm Karşılaştırma Tablosu

MariaDB, MySQL’den çatallandıktan sonra sürüm numaralandırmasında bazı uyumluluklar bulunsa da, MariaDB 5.5'ten itibaren bağımsız bir yolu tercih etmiş ve 10.x serisiyle ciddi yeni özellikler kazanmıştır. Aşağıda yaklaşık sürüm karşılıklarını görebilirsiniz. Ancak, sürüm numaraları benzese veya yakın olsa dahi, özellik seti ve dahili çalışma bakımından önemli farklar olabileceğini unutmayın:

MariaDB Sürümü	Yaklaşık MySQL Karşılığı	Açıklama
5.1	5.1	Erken çatallanma dönemi; çok benzer
5.2	5.1
5.3	5.1
5.5	5.5	Uzun vadeli destekli ilk uyumlu sürüm
10.0	5.6	Sürüm numaralarında bağımsızlaşma
10.1	5.6
10.2	5.7	Pencere fonksiyonları, CTE (Common Table Expressions) gibi önemli SQL2003 işlevleri
10.3	5.7
10.4	8.0	Rol tabanlı yetki yönetimi; bazı açılardan MySQL 8.0’a karşılık gelir
10.5	8.0
10.6	8.0	Uzun vadeli destekli sürüm (LTS)
10.7	8.0	Kısa vadeli destekli sürüm (STS)
10.8	8.0	Kısa vadeli destekli sürüm (STS)
10.9	8.0	Kısa vadeli destekli sürüm (STS)
10.10	8.0	Kısa vadeli destekli sürüm (STS)
10.11	8.0	Uzun vadeli destekli sürüm (LTS)
11.0	8.0+	Sürüm kurgusu değişikliği, yayın yılına odaklı ve MySQL ile eşleşme daha zayıf
11.1	8.0+	Kısa vadeli destekli sürüm (STS)
11.2	8.0+	Kısa vadeli destekli sürüm (STS)
11.3	8.0+	Kısa vadeli destekli sürüm (STS)
11.4	8.0+	Kısa vadeli destekli sürüm (STS)
11.5	8.0+	Uzun vadeli destekli sürüm (LTS)

Daha ayrıntılı MariaDB ve MySQL uyumluluk bilgisi için resmi dokümantasyonu inceleyebilirsiniz: MariaDB versus MySQL: Compatibility.

ServBay’de Veritabanı Seçimi: Varsayılan MariaDB ve MySQL Desteği

ServBay, geliştiricilere yönelik modern, kararlı ve fonksiyonel bir yerel ortam aracı olmayı hedefler. İlişkisel veritabanı tarafında varsayılan olarak MariaDB paketinin tercih edilmesinin başlıca nedenleri şunlardır:

1. Açık Kaynak Ruhu: MariaDB’nin topluluk odaklı geliştirme modeli ve kalıcı açık kaynak vaadi, ServBay’in felsefesiyle örtüşmektedir ve şeffaf, güvenilir bir temel sunar.
2. Üstün Performans ve Modern Özellikler: MariaDB, performans iyileştirmeleri (özellikle karmaşık sorgu ve yüksek eşzamanlılıkta) ve SQL’in modern özellikleri (virtual columns, window functions vb.) açısından güçlüdür. Bu sayede, geliştiricilere yüksek performanslı uygulamalar geliştirme olanağı sunar.
3. Aktif Topluluk Desteği: MariaDB, dünya genelinde aktif bir geliştirici topluluğuna sahiptir; bol miktarda kaynak, dokümantasyon ve hızlı destek sunar.
4. MySQL ile Yüksek Uyumluluk: MariaDB ile MySQL arasındaki sözdizimi, protokol ve yaygın depolama motorları bakımından yüksek uyumluluk, MySQL için geliştirilmiş uygulamaların çoğunun doğrudan ServBay’in varsayılan MariaDB ortamında çalıştırılabilmesini sağlar.

Önemli Uyarı: ServBay MySQL’i de Tam Olarak Destekler!

MariaDB, ServBay’in varsayılan veritabanı olsa da, MySQL’i kullanmanız engellenmez. ServBay, esnek paket yönetimiyle gelir. Eğer projeniz belirli bir MySQL sürümüne bağımlıysa ya da MySQL ortamında test yapmanız gerekiyorsa, ServBay paket yönetimi paneli sayesinde kolayca MySQL’e geçiş yapabilir veya kurulum yapabilirsiniz. ServBay, her proje özelinde en uygun ortamı seçebilmeniz için serbestlik sağlar.

ServBay’de Veritabanı Kullanımı

Varsayılan MariaDB’yi ya da MySQL paketini tercih etmenize bakmaksızın, ServBay üzerinden veritabanınıza erişmek ve yönetmek oldukça kolaydır:

1. Varsayılan Erişim Şekli: Veritabanı servisi genelde 127.0.0.1 (veya localhost) üzerinde standart portta (MariaDB/MySQL için 3306) dinler. Uygulama kodunuzdan doğrudan localhost:3306 ile bağlantı kurabilirsiniz.
2. Yönetim Araçları: ServBay genellikle phpMyAdmin veya Adminer gibi bir veya birden fazla web tabanlı veritabanı yönetim aracı ile birlikte gelir. ServBay panelinden ya da https://servbay.host üzerindeki ilgili bağlantıdan bu araçlara erişip, grafiksel arayüz üzerinden kolayca veritabanı yönetimi, sorgu çalıştırma, veri aktarma/dışa aktarma gibi işlemler yapabilirsiniz.
3. Komut Satırı Araçları: ServBay’e dâhil edilen mysql veya mariadb gibi komut satırı istemci araçları ile terminalden doğrudan veritabanı işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
4. Bağlantı Bilgileri: Yerel geliştirme ortamında veritabanına erişim için genellikle root kullanıcısı atanır; varsayılan şifreyi Root hesabı, şifre ve bağlantı bilgileri sayfasında bulabilir ve değiştirebilirsiniz. Not: Yayına (üretim) geçerken mutlaka güçlü bir parola ayarlanmalı ve en az yetkiye sahip kullanıcılar oluşturulmalıdır. ServBay’in veritabanı yapılandırma dosyaları, genellikle kurulum klasöründe belirli bir dizinde bulunur ve gerektiğinde düzenlenebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

S1: Mevcut MySQL veritabanı dosyalarını doğrudan ServBay’in MariaDB veri klasörüne kopyalayabilir miyim?

C1: Özellikle ana sürümler arası veya farklı çatallardan geçişte veri dosyalarını doğrudan kopyalamak önerilmez. En güvenli ve önerilen yöntem, standart veri aktarım işlemleriyle (örn. mysqldump veya mariadb-dump) dışa aktarım (dump) alıp hedef veritabanına bunları aktarmaktır. Çünkü MariaDB ile MySQL, SQL sözdizimi ve yapı olarak yüksek derecede uyumlu olduğundan, SQL dosyası olarak dışarı aktarıp diğer veritabanında içe aktarma genellikle sorunsuz ve güvenilirdir.

S2: ServBay’de MariaDB ve MySQL’i aynı anda çalıştırmak mümkün mü?

C2: ServBay, birden fazla veritabanı paketinin kurulmasına olanak verir. Ancak, port çakışmasını önlemek için varsayılan ayarlarda aynı anda yalnızca bir veritabanı servisi (MariaDB veya MySQL’in bir sürümü) standart port (3306) üzerinden aktif olur. Paket yönetimi ara yüzüyle hangi veritabanının etkin olacağını seçebilirsiniz. Ayrıca, farklı veritabanı örneklerini farklı portlara yönlendirmek gibi ileri düzey yapılandırmalar için ServBay esneklik sunar.

S3: ServBay üzerinden MySQL’i nasıl kurup veya aktif hale getirebilirim?

C3: Ayrıntılı bilgi için MySQL Servisinin Kurulumu ve Kullanımı sayfasına göz atın. Genellikle, ServBay’in paket yönetimi veya ayarlarında yüklü/verilen veritabanı sürümlerini görebilir; istediğiniz MySQL veya MariaDB sürümünü kurup etkinleştirebilirsiniz.

Sonuç

MariaDB ve MySQL, ortak kökenli ve güçlü ilişkisel veritabanı yönetim sistemleridir. MariaDB; yüksek uyumluluk, yenilikçi özellikler ve performans iyileştirmeleri ile, topluluk odaklı açık kaynak modeliyle öne çıkan önemli bir MySQL dalıdır.

Modern bir yerel web geliştirme ortamı olarak ServBay’in MariaDB’yi varsayılan veritabanı seçmesi; performansı, zengin özellikleri, aktif topluluğu ve MySQL ile yüksek uyumluluğu nedeniyledir. Aynı zamanda, geliştiricilerin çeşitli ihtiyaçlarını dikkate alarak MySQL’e de tam destek verir ve veritabanı ortamını proje gereksinimlerine göre esnek şekilde seçip değiştirme özgürlüğü sunar.

İki sistemin ilişkisini ve aralarındaki farkları anlamak, ServBay’de veritabanı kaynaklarınızı daha verimli yönetmenize ve yerel geliştirme çalışmalarınıza sağlam bir temel oluşturmanıza yardımcı olacaktır.