ServBay'de Günlük Dosyalarını Görüntüleme: Hata Ayıklama ve Sorun Giderme Rehberi

Web geliştirme ve sunucu yönetimi sırasında günlük dosyaları; sorunları tanılamak, performansı izlemek ve uygulama davranışını anlamak için kritik öneme sahiptir. Güçlü bir yerel web geliştirme ortamı olan ServBay, çoklu yazılım paketlerini (web sunucuları, veritabanları, programlama dili derleyicileri vb.) entegre bir şekilde sunar ve tüm bu paketlerin günlüklerini merkezi olarak yönetir.

Bu makalede, ServBay'de günlük dosyalarını görüntülemenin iki ana yöntemi ayrıntılı şekilde ele alınacaktır: macOS terminal komut satırı üzerinden ve ServBay’in grafiksel kullanıcı arayüzü (GUI) ile. Bu yöntemlere hakim olmak, ServBay ortamında hata ayıklama ve sorunları hızlıca çözmek için büyük avantaj sağlar.

Hedef Okuyucu Kitlesi: ServBay ile yerel geliştirme yapan web geliştiricileri; PHP, Node.js, Python, Go, Java, Ruby, Rust, .NET, veritabanları (MySQL, PostgreSQL, MongoDB, MariaDB), önbellekleme servisleri (Redis, Memcached), web sunucuları (Caddy, Nginx, Apache) gibi teknoloji yığınlarını kullananlar.

Günlük Dosyalarının Önemi

Günlük dosyalarını bu kadar önemli kılan nedir?

• Hata Teşhisi: Uygulamanın veya sunucunun çökmesi, yapılandırma hataları veya izin problemleri gibi durumlarda ayrıntılı hata kayıtları günlük dosyalarına yazılır.
• Davranış Analizi: Kullanıcı istekleri, sunucu yanıtları ve veritabanı sorguları gibi işlemleri takip ederek performansı optimize edebilir ve olağandışı kalıpları tespit edebilirsiniz.
• Güvenlik Denetimi: Günlükler potansiyel güvenlik olayları ya da yetkisiz erişim teşebbüslerini kaydedebilir.
• Performans İzleme: Bazı günlükler istek yanıtlama süresi ve kaynak kullanımı gibi performans verilerini içerir.

ServBay, tüm yazılım paketlerinin günlüklerini tek bir yerde toplayarak geliştiricilerin kolayca incelemesini sağlar.

ServBay Günlük Dosyalarının Depolandığı Konum

ServBay’de tüm günlük dosyaları merkezi olarak aşağıdaki dizinde saklanır:

/Applications/ServBay/logs

Bu dizin içerisinde ServBay’in kendisi ve kurulu/çalışan tüm yazılım paketlerinin (PHP, Caddy, Nginx, MySQL, PostgreSQL, Redis vb.) günlük dosyaları, genellikle paket türüne veya sürümüne göre alt klasörlere ayrılmış şekilde bulunur.

Yöntem 1: macOS Terminali Üzerinden Günlük Dosyalarına Erişim

Komut satırına aşina geliştiriciler için, günlükleri doğrudan terminalden okumak büyük esneklik ve güçlü metin işleme yeteneği (ör. grep ile filtreleme, tail -f ile anlık izleme) sunar.

1. Terminal Uygulamasını Açın

macOS’ta “Terminal” uygulamasını açın.

2. ServBay Günlük Klasörüne Geçiş Yapın

Aşağıdaki cd komutuyla günlük dizinine geçin:

cd /Applications/ServBay/logs

3. Günlük Dosyalarını ve Dizin Yapısını Listeleyin

ls komutu ile mevcut tüm günlük dosyalarını ve alt klasörleri görebilirsiniz:

ls -l

Aşağıdakine benzer bir yapı ile karşılaşacaksınız (detaylar kurulu paketlere göre değişir):

caddy/
dnsmasq.log
mailpit.log
mariadb/
memcached.log
mongodb/
mysql/
nginx/
apache/
php/
|____5.6/
|____7.0/
|____7.1/
|____7.2/
|____7.3/
|____7.4/
|____8.0/
|____8.1/
|____8.2/
|____8.3/
|____8.4/
postgresql/
redis.log
xdebug/
|____5.6/
|____7.0/
|____7.1/
|____7.2/
|____7.3/
|____7.4/
|____8.0/
|____8.1/
|____8.2/
|____8.3/
|____8.4/

4. Belirli Bir Günlük Dosyasını Görüntüleyin

cat, less, tail gibi standart komut satırı araçlarıyla günlük dosyalarına bakabilirsiniz.

• cat <dosya_adı>: Tüm dosyanın içeriğini bir seferde gösterir (küçük dosyalar için idealdir).
• less <dosya_adı>: İçeriği sayfa sayfa görüntülemenizi ve arama yapmanızı sağlar (büyük dosyalar için).
• tail -f <dosya_adı>: Dosyanın en son satırlarını ve yeni eklemeleri gerçek zamanlı izler; hata ayıklama sırasında idealdir.

Örnekler:

• PHP 8.3 FPM Günlüğünü Görüntüleme:

  cat php/8.3/php-fpm.log
  # veya sayfa sayfa görüntüle
  less php/8.3/php-fpm.log
  # veya günlüğü anlık olarak izle
  tail -f php/8.3/php-fpm.log

• Caddy Web Sunucusu Hata Günlüğünü Görüntüleme: Caddy’e ait günlükler genellikle caddy alt klasöründe bulunur. Önce ilgili dizine geçin, ardından dosyayı kontrol edin.

  cd caddy
  ls # Dosya adını görüntüle, örneğin error.log
  tail -f error.log

• Nginx Web Sunucusu Hata Günlüğünü Görüntüleme: Nginx günlükleri nginx alt klasöründedir.

  cd nginx
  ls # Dosya adını kontrol et; error.log, access.log örnekleri
  tail -f error.log

• MySQL 8 Günlüğünü Görüntüleme: MySQL günlükleri mysql klasöründe saklanır.

  cd mysql
  ls # Dosya adlarını kontrol et; error.log, slow.log örnekleri
  tail -f error.log

• PostgreSQL Günlüğünü Görüntüleme: PostgreSQL günlükleri postgresql klasöründedir.

  cd postgresql
  ls # Dosya adlarını gör
  tail -f postgresql.log

• Redis Günlüğünü Görüntüleme:

  tail -f redis.log

5. grep ile Günlüklerde Filtreleme Yapmak

Günlükler çok büyüdüğünde, grep komutu ile belirli anahtar kelimeleri hızla bulabilirsiniz.

Örnekler:

• PHP 8.3 günlüğünde "error" içeren tüm satırları ara:

  grep "error" php/8.3/php-fpm.log

• Caddy hata günlüğünde bir isteğe ait kayıtları bulmak:

  tail -f caddy/error.log | grep "servbay.demo"

tail -f ile grepi birleştirerek, sizi ilgilendiren günlük girdilerini anlık ve filtrelenmiş şekilde izleyebilirsiniz.

Yöntem 2: ServBay Grafiksel Kullanıcı Arayüzü (GUI) ile Günlükleri Okumak

Komut satırına yabancı olan geliştiriciler için, ServBay’in GUI'si; belirli paket veya sitelere ait log dosyalarını anında ve kolayca görüntüleyebilmenizi sağlar.

1. ServBay Uygulamasını Başlatın

macOS’un Uygulamalar klasöründen ServBay simgesini bulun ve çift tıklayarak başlatın.

2. GUI Üzerinden Günlüklere Erişim

ServBay, çeşitli panellerde günlükleri hızlıca açabileceğiniz ikonlar sunar:

'Genel Bakış (Dashboard)' Paneli ile

ServBay penceresi açıldığında varsayılan olarak 'Genel Bakış' paneline gelirsiniz. Buradaki ‘Hızlı Servis Yönetimi’ bölümünde, her kurulu veya çalışan paket yanında bir günlük (log) ikonu (genellikle belge veya dosya simgesi) bulunur. Bu ikona tıkladığınızda ilgili paketin günlük dosyası doğrudan açılır.

Görsel: Genel Bakış panelinde ikon ile günlükleri hızlı görüntüleme

'Paketler (Packages)' Paneli ile

1. ServBay GUI’de sol menüdeki ‘Paketler’ paneline gidin.
2. Paket listesinde, her paketin sağındaki günlük (log) ikonuna tıklayarak o paketin log dosyasını açabilirsiniz.

Görsel: Paketler panelinden loglara erişim

'Web Siteleri (Websites)' Paneli ile

1. ServBay GUI’de sol menüden ‘Web Siteleri’ paneline geçin.
2. Site listesindeki her site ayarının sağındaki log ikonu, o siteyle ilişkili web sunucusunun (Caddy, Nginx, Apache) erişim veya hata günlüklerini açar. Özellikle belirli sitelere ait sorunları incelerken faydalıdır.

Görsel: Web sitelerine ait günlükleri görüntüleme

'Paket Ayarları (Package Configs)' Paneli ile

1. Sol menüden ‘Paket Ayarları’ panelini açın.
2. Görüntülemek istediğiniz paketi seçin (ör. PHP 8.3). Sağ üstte genellikle bir günlük ikonunu göreceksiniz; tıkladığınızda ilgili sürüme ait günlükler açılır.

Görsel: Paket ayarlarından logları görüntüleme

GUI ile logları incelemek, dosya yolu ya da terminal komutlarını ezberlemede zorlananlar için oldukça hızlı ve sezgiseldir; mevcut durumu ve son hataları gözden geçirmek için idealdir.

Sık Kullanılan ServBay Günlük Dosyaları ve Anlamları

Farklı günlük dosyalarının ne amaçla kullanıldığını bilmek sorunu daha hızlı bulmanızı sağlar:

• /Applications/ServBay/logs/caddy/: Caddy web sunucusu logları, genellikle access.log (tüm gelen istekler) ve error.log (sunucu hataları) içerir.
• /Applications/ServBay/logs/nginx/: Nginx web sunucusu logları; access.log ve error.log dosyaları.
• /Applications/ServBay/logs/apache/: Apache sunucusu; yine access.log ve error.log.
• /Applications/ServBay/logs/php/<sürüm_no>/php-fpm.log: PHP-FPM süreci ve hataları ile ilgili kayıtlar, başlatma ve çalışma sırasında oluşan sorunlar.
• /Applications/ServBay/logs/mysql/error.log: MySQL veritabanı sunucusu için başlatma, kapatılma, çalışma sürecindeki hatalar, uyarı ve çökme raporları.
• /Applications/ServBay/logs/mysql/slow.log: Belirli süreyi aşan yavaş SQL sorgularının kayıtları (aktifse).
• /Applications/ServBay/logs/mariadb/error.log: MariaDB veritabanı için hatalar ve durum bilgileri, MySQL'e benzer şekilde.
• /Applications/ServBay/logs/postgresql/postgresql.log: PostgreSQL sunucusu ile ilgili bağlantı, sorgu hatası, konfigürasyon gibi olaylar.
• /Applications/ServBay/logs/mongodb/mongodb.log: MongoDB’nin başlatılması, bağlantı, replikasyon, parçalama ve çalışma hataları.
• /Applications/ServBay/logs/redis.log: Redis başlangıcı, konfigürasyon, yedekleme ve çalışma hataları.
• /Applications/ServBay/logs/memcached.log: Memcached önbellek servisinin çalışma ve başlatma bilgileri.
• /Applications/ServBay/logs/mailpit.log: Mailpit e-posta yakalama aracının durumu ve alınan e-postalar.
• /Applications/ServBay/logs/xdebug/<sürüm_no>/: XDebug oturum ve hata ayıklama kayıtları (aktifse).
• /Applications/ServBay/logs/dnsmasq.log: ServBay’in dahili DNS servisi (Dnsmasq) sorgu ve çözüm kayıtları, yerel alan adlarını teşhis etmek için özellikle faydalı.

Günlük Dosyası Yönetimi ve Temizliği

Zamanla, günlük dosyaları büyüyerek disk alanınızı gereksiz yere işgal edebilir. Düzenli olarak boyut kontrolü yapmanızı ve gerekirse temizlemenizi veya arşivlemenizi öneririz.

Terminal ile ihtiyacınız olmayan eski logları silmek mümkündür. Örneğin, belirli bir PHP hata günlüğünü silmek için:

rm /Applications/ServBay/logs/php/7.4/php-fpm.log

Önemli Notlar:

• Silmeden önce, ihtiyaç duymadığınızdan ya da yedeğini aldığınızdan emin olun.
• Hala yazılmakta olan bir log dosyasını silmek, sürecin log üretimini durdurup servisi bozabilir. Dosyaları silmeden önce ilgili servisi durdurun veya log döndürme (rotation) sistemleri kullanın (ServBay’in bazı paketlerinde log döndürme zaten yapılandırılmış olabilir).

Sonuç

Günlük dosyalarını incelemek ve analiz etmek yerel geliştirme ortamında vazgeçilmez bir beceridir. ServBay, merkezi günlük klasör yapısı ve kullanıcı dostu GUI erişimi sayesinde bu süreci son derece kolaylaştırır. Esneklik ve güç arayanlar için komut satırı, sezgisel ve hızlı sonuç isteyenler için ise GUI gibi çeşitli yollar sunar. Kritik servislerin günlüklerini düzenli kontrol etmek, sorunları hızlıca tespit etmenizi ve yerel geliştirme ortamınızın stabil, güvenilir kalmasını sağlar.